Τέλος στα αφεντικά

Σε μία πρόχειρη έρευνα μεταξύ των κυριοτέρων Ευρωπαϊκών γλωσσών δεν βρήκα άλλη περίπτωση, πλην της Ελληνικής, όπου η συνήθης λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον εργοδότη είναι το αντώνυμο της λέξης “δούλος”. Εν προκειμένω, η λέξη “αφεντικό” που προέρχεται από τον “αφέντη”, τον ιδιοκτήτη δηλαδή του σκλάβου, δεν χρησιμοποιείται μόνο στα συνθήματα της πεπαλαιωμένης αριστεράς αλλά αποτελεί μέρος του καθημερινού λεξιλογίου όταν θέλει κανείς να αναφερθεί στον προϊστάμενο ή στον εργοδότη του. Αντίθετα στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες χρησιμοποιείται η λέξη “αρχηγός” (Chef) ή επιβλέπων (το αγγλικό “boss”) ενώ το γαλλικό "patron" προέρχεται από τα λατινικά όπου αναφερόταν στον επικεφαλής ενός γένους πατρικίων ή στον εργοδότη ενός απελευθερωμένου (τέως) δούλου.

Η ευρεία χρήση ενός όρου που δεν έχει καμία θέση σε μία βιομηχανική κοινωνία, πολλώ μάλλον στην σημερινή μετά-βιομηχανική κοινωνία της γνώσης, θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να μας προβληματίσει σοβαρά. Σημειολογικά υποβιβάζει τον εργαζόμενο σε επίπεδο καταδυναστευόμενου, δεσποζόμενου και ανελεύθερου ατόμου και τον εργοδότη σε δυνάστη. Ταυτόχρονα, σε μία ειδική εκδοχή του Συνδρόμου της Στοκχόλμης (φαινόμενο που περιγράφει την περίπτωση τεσσάρων Σουηδών που κρατήθηκαν, το 1973, ως όμηροι για έξι ημέρες σε θησαυροφυλάκιο τράπεζας και κατά τη διάρκεια της ληστείας, «δέθηκαν» συναισθηματικά με τους εγκληματίες που τους κρατούσαν) η έννοια του “αφεντικού” συνεπάγεται και αυξημένη ευθύνη προς τον εργαζόμενο η οποία ξεφεύγει από το αυστηρά επαγγελματικό επίπεδο, όπως οι πάλαι ποτέ "ψυχοκόρες". Χαρακτηριστική, είναι π.χ. η τεράστια σημασία που αποδίδει ο μέσος Έλληνας υπάλληλος στον χρόνο υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη ως πηγή αυξημένης υποχρέωσης του δεύτερου, άσχετα από τις επικρατούσες οικονομικές συνθήκες. Σε αυτό βεβαίως έχει συμβάλλει το στρεβλό εργασιακό θεσμικό πλαίσιο το οποίο, μέχρι πρότινος τουλάχιστον, αντάμοιβε πλουσιοπάροχα, τόσο μισθολογικά όσο και σε επίπεδο ύψους αποζημίωσης, την ηλικιακή εξέλιξη του εργαζομένου και όχι την παραγωγικότητά του. Ένα εργασιακό πλαίσιο το οποίο εύστοχα ο καθηγητής Ι. Ληξουριώτης χαρακτήρισε σε πρόσφατη ομιλία του “φυλετικό”, “συγκρουσιακό” και κυρίως απολύτως ξεπερασμένο σε όρους μετα-βιομηχανικούς.

Η εργασιακή σχέση είναι κατά βάση μια εμπορική σχέση μεταξύ δύο ανθρώπων με ελεύθερη βούληση. Οι βασικές αρχές του ελληνικού θεσμικού πλαισίου, ο εκπεφρασμένος στόχος του οποίου είναι η “προστασία” του εργαζόμενου από τον εργοδότη, τις αγορές, το καπιταλιστικό σύστημα κλπ, δηλαδή η εργασία αορίστου χρόνου, η επακριβώς ορισμένη ειδικότητα και ο συγκεκριμένος χώρος εργασίας έχουν ξεπεραστεί πρακτικά εδώ και δεκαετίες ενώ σήμερα το “γραφείο” ενός υπαλλήλου μπορεί να είναι ακόμη και το κινητό του τηλέφωνο ή το tablet.

Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις εργασιακές σχέσεις αλλάζει, έστω με τρόπο αργό και πρόχειρο, υπό την πίεση της τροϊκας που βλέπει με δέος την ανεργία στους νέους να καλπάζει προς το δυσθεώρητο 60%. Πλέον η πραγματική νομιμοποίηση των “κοινωνικών εταίρων” αποτελεί βασική προϋπόθεση για περαιτέρω εξυγίανση. Ο νέος νόμος στα ΑΕΙ απέδειξε, μέσω της ανάδειξης με ηλεκτρονική ψηφοφορία των διοικήσεων των ΑΕΙ, ότι η συντριπτική πλειοψηφία της ακαδημαϊκής κοινότητας δεν εκπροσωπείτο τελικά από τους “εκπροσώπους” της.

Οι αλλαγές αυτές αποτελούν προϋπόθεση εκσυγχρονισμού της χώρας και εξόδου από την κρίση. Ένδειξη ότι έχουν πετύχει θα έχουμε όταν θα αρχίσει να φθίνει η χρήση της λέξης “αφεντικό” για να περιγράψει τον εργοδότη, τον προϊστάμενο και στην πραγματικότητα τον συνεργάτη.

Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι

Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e-government) αποτελεί, εφ’ όσον χρησιμοποιηθεί σωστά, ένα από τα πολυτιμότερα εργαλεία αύξησης της αποτελεσματικότητας του κράτους με αντίστοιχη μείωση του κόστους παροχής υπηρεσιών στους πολίτες. Παρά το ότι, με δεδομένη την παραλυτική κρίση που βιώνουμε, η ανάπτυξη του e-government θα έπρεπε να ήταν πρώτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση, το μόνο που βλέπουμε είναι αποτυχημένες ή δυσλειτουργικές εφαρμογές (π.χ. ΓΕΜΗ, ηλεκτρονική συνταγογράφηση). Ακόμη και στην περίπτωση της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, αν και καταβάλλονται φιλότιμες προσπάθειες, δεν έχει κανείς παρά να συγκρίνει το taxisnet με το σύστημα e-banking οποιασδήποτε ελληνικής τράπεζας για να διαπιστώσει το έλλειμμα λειτουργικότητας, ευχρηστίας αλλά και δυνατοτήτων του πρώτου. Ιστορικά η ελληνική δημόσια διοίκηση εμπόδιζε κάθε σημαντική προσπάθεια εκσυγχρονισμού της ενώ η υιοθέτηση των τεχνολογιών πληροφορικής υπήρξε ανέκαθεν «υπαλληλοκεντρική» και όχι πελατοκεντρική (η σωστότερα «πολιτοκεντρική»). Έτσι η μόνη λύση θα ήταν μια κυβέρνηση με ισχυρή βούληση να υλοποιήσει επιτυχώς εφαρμογές οι οποίες θα βελτιώσουν την καθημερινότητα του πολίτη και μεσοπρόθεσμα θα οδηγήσουν σε ελάφρυνση των φόρων χάρη στις τεράστιες δυνατότητες μείωσης του διαχειριστικού κόστους, του ευρισκόμενου ακόμη εν πολλοίς στο χειρόγραφο τεφτέρι, ελληνικού κράτους. Δυστυχώς όμως δεν μπορεί να περιμένει κανείς τίποτε όταν ο διαδικτυακός τόπος του ίδιου του πρωθυπουργού (www.primeminister.gov.gr) είναι ο μόνος στην Ευρώπη που δεν παρέχει καμία δυνατότητα επικοινωνίας ούτε καν πληροφορίες για το πώς μπορεί κανείς να επικοινωνήσει κανείς με παραδοσιακό τρόπο (ταχυδρομείο, τηλέφωνο κλπ) με τον Πρόεδρο της Κυβερνήσεως. Όπως λέει και ο λαός, εδώ «το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι».

Ο σκορπιός και ο βάτραχος

Μια απο τις πολύ αγαπημένες μου ιστορίες (θα λέγαμε "παραβολές") ζεν είναι αυτή που θέλει έναν σκορπιό και έναν βάτραχο να βρίσκονται παγιδευμένοι σε νησίδα στο μέσον ενός φουσκωμένου ποταμού. Τα νερά ανέβαιναν συνεχώς με βέβαιο αποτέλεσμα τον πνιγμό του σκορπιού. Ο σκορπιός ζήτησε τότε από τον βάτραχο να τον μεταφέρει στην πλάτη του μέχρι την απέναντι όχθη για να σωθεί. Ο βάτραχος του είπε ότι φοβάται ότι θα τον δαγκώσει και ο σκορπιός του απάντησε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν βλακώδες από μέρους του δεδομένου ότι εάν το έκανε θα πνίγονταν και ο ίδιος. Ο βάτραχος συμφώνησε, αλλά περίπου στο μέσο της διαδρομής δέχθηκε το θανατηφόρο χτύπημα του σκόρπιου. Όντας στα τελευταία του, τον ρωτά: "τι κατάλαβες; Τώρα θα πνιγείς και εσύ". Και ο σκορπιός του απαντά "Δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς. Είναι στη φύση μου."

Είναι βέβαιο ότι έχει σημειωθεί σοβαρή πρόοδος στην εικόνα της Ελλάδος μεταξύ των εταίρων μας στην ευρωζώνη και την Ε.Ε. Η επιτυχία της κυβέρνησης στην υλοποιηση, έστω και την τελευταία στιγμή, των δεσμευσεων μας και, κυρίως, η εμπέδωση της θέσης ότι το κόστος της παραμονής μας στο Ευρώ είναι μικρότερο αυτού της εξόδου άλλαξαν προς το θετικό την σχετική με την Ελλάδα ρητορική. Τι γίνεται όμως με την αξιοπιστία στο εσωτερικό; Εδώ η εικόνα είναι εξόχως απογοητευτική.

Οι νέες, απερίγραπτης αθλιότητας, φορολογικές ρυθμίσεις αυξάνουν την πολυπλοκότητα, εντείνουν την αδικία, ωθούν τους πολίτες στην φοροδιαφυγή και συνθλίβουν μια ακόμη φορά τις όποιες προοπτικές ανάπτυξης. Αντί για μια απλήκαι ενίαια κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, ασχέτως της πηγής του και της ιδιότητας του φορολογούμενου , προκρίθηκε εκ νέου μια φόρμουλα που παραδέχεται την ανικανότητα της διοίκησης και κατανέμει ασσύμετρα τα βάρη με τροπο που μας σπρώχνει βαθύτερα στον φαύλο κύκλο της ύφεσης.

Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος των ελαχίστων χρημάτων που μένουν από την δόση για να τονωθεί η οικονομία στην καταβολή κατα μέσο όρο 28.500 ευρώ σε 42000 δημόσιους υπαλλήλους που δικαιούνται εφάπαξ, αντί π.χ. της εξόφλησης των παρόχων του συστήματος υγείας, της επιστροφής ΦΠΑ στις επιχειρήσεις κλπ.

Στο μέτωπο της Παιδείας, παρά τα πολύ καλά νέα από την εφαρμογή του νόμου Διαμαντοπούλου, ο νυν Υπουργός δεν μείωσε σημαντικά, ως όφειλε, τον αριθμό των εισακτέων συνεχίζοντας, με δυσβάσταχτο κόστος για τους φορολογουμένους, την δημιουργική απασχόληση χιλιάδων "τούβλων".

Η χαριστική βολή στην αξιοπιστία στο εσωτερικό έρχεται από τη σχεδιαζόμενη τοποθέτηση αποτυχημένων πολιτευτών σε θέσεις κλειδιά δημοσίων επιχειρήσεων και Οργανισμών. Και αυτό από μια κυβέρνηση της οποίας ηγείται ένα κόμμα το οποίο είχε στο παρελθόν το θάρρος να τοποθετήσει τον Π. Βουρλούμη στον ΟΤΕ και τον Τ.Αθανασοπουλο στη ΔΕΗ.

Παρά τα εύσημα των εταίρων μας στη πραγματικότητα δεν έχει υπαρξει μέχρι σήμερα βιώσιμη δημοσιονομική προσαρμογή. Οι άσχετοι με το εισόδημα φόροι ήδη δεν πληρώνονται σε σημαντικό βαθμό ενώ η "προσαρμογή" αναποφευκτα θα τελειώσει όταν στερέψουν οι καταθέσεις των κατόχων ακίνητης περιουσίας και της μεσαίας τάξης. Πραγματική προσαρμογή μπορεί να γίνει μόνο εάν απελευθερωθεί η οικονομία μέσω πραγματικών μεταρρυθμίσεων. Αντ´αυτών βλέπουμε ένα εντελώς αδιόρθωτο και απροσάρμοστο, σχεδόν αυτιστικό, πολιτικό σύστημα.

Μήπως τελικά είναι στη φύση του;

Ο γκρεμός του Στουρνάρα

Ο Υπουργός των Οικονομικών, ακολουθώντας την παράδοση του “Τιτανικού” του κου Παπακωνσταντίνου, περιέγραψε την ελληνική οικονομία ως ευρισκόμενη σε “δημοσιονομικό γκρεμό”* χωρίς να διευκρινίζει εάν έχουμε ήδη πέσει σε αυτόν ή τέλος πάντων το πότε πρόκειται να πέσουμε.

Αναγνωρίζω τις προσπάθειες του κου Στουρνάρα αλλά και το γεγονός ότι ανέλαβε τρομακτικά δύσκολα καθήκοντα και μάλιστα χωρίς την ασφάλεια της βουλευτικής ασυλίας. Έφερε εις πέρας μία ιδιαίτερα δύσκολη αποστολή χάρη στην οποία (ελπίζουμε ότι) δεν θα πτωχεύσουμε μέσα στο μήνα.

Ταυτόχρονα όμως δείχνει εξαιρετικά κακά δείγματα γραφής π.χ με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο αλλά και την προτεραιότητα καταβολής του εφάπαξ στους Δημοσίους Υπαλλήλους.

Το φορολογικό πλαίσιο στην Ελλάδα είναι ήδη εξαιρετικά άδικο, πολύπλοκο και ασταθές ενώ η διαφθορά, η πολιτική κάλυψη και η ανεπάρκεια των ελεγκτικών υπηρεσιών επιτρέπουν σε σημαντικό (και γνωστό ως προς τα δημογραφικά του χαρακτηριστικά) μέρος του πληθυσμού να κλέβει. Ο κος Στουρνάρας θα έπρεπε από την πρώτη μέρα που ανέλαβε να συστήσει μία ομάδα που θα επεξεργαζόταν ένα νέο φορολογικό σύστημα, με ενιαία κλίμακα για όλους ανεξαρτήτως της πηγής του εισοδήματος (μισθοί, έσοδα ελευθέρων επαγγελματιών, τόκοι, μερίσματα και οποιοδήποτε άλλο εισόδημα), χωρίς αφορολόγητο αλλά με ένα πολύ μικρό μονοψήφιο ποσοστό για τα πρώτα 5.000 ευρώ. Ταυτόχρονα θα αξιοποιούσε εργαλεία εντοπισμού της φοροδιαφυγής π.χ. με την διασταύρωση τόκων στεγαστικών δανείων με το εισόδημα που δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα κατά την τελευταία 10ετία, αλλά και τη λίστα Λαγκάρντ κλπ. Παρενθετικώς ακόμη δεν έχει επιλεγεί ο μόνιμος Γραμματέας φορολογικών Εσόδων, μία από τις σημαντικότερες θετικές θεσμικές παρεμβάσεις της τρόικας.

Αντ’ αυτού σε μία μνημειώδους προχειρότητας διαδικασία που θυμίζει το “τρία διακόσια, να τ’αφήσω” που ακούμε στις επί ζυγίω πωλήσεις κατάφερε να τρομοκρατήσει το πανελλήνιο, να γονατίσει τη λιανική (και άρα τα έσοδα του επόμενου μήνα) και να προτείνει κάτι ακόμη πιο πολύπλοκο από το προηγούμενο. Γεγονός που δικαιολόγησε on camera χρησιμοποιώντας τη φράση “δημοσιονομικός γκρεμός” ώστε να πανικοβληθούν και οι τελευταίοι ψύχραιμοι.

Την ίδια στιγμή επιλέγει να διοχετεύσει το μεγαλύτερο μέρος των ελαχίστων χρημάτων που μένουν από την επόμενη δόση μετά την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών και την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών, στην καταβολή του εφάπαξ των δημοσίων Υπαλλήλων. Ο Κέϊνς προέκρινε σε περιόδους ύφεσης την ελάφρυνση των φορολογουμένων που είναι πιθανότερο να δαπανήσουν τα χρήματά τους ώστε να μετριαστεί η πτώση της κατανάλωσης και η ύφεση. Ο κος Στουρνάρας, μετά τις οριζόντιες περικοπές που επιτυγχάνουν ακριβώς το αντίθετο, τώρα θέλει να δώσει δεκάδες χιλιάδες ευρώ κατά κεφαλήν, τα οποία ελάχιστα θα τονώσουν τη ζήτηση, σε δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι στην πλειονότητά τους δεν έχουν εισφέρει κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου τα αντίστοιχα ποσά. Ακόμη και οι χαμηλές αυτές εισφορές έχουν στην πράξη χαθεί εξ αιτίας της κακοδιαχείρισης και του PSI όπως συνέβει το 2008 στο Ταμείο Αλληλοβοηθείας Προσωπικού της Γενικής Τράπεζας. Στην τελευταία περίπτωση τα μέλη της διοίκησης του Ταμείου αφού το έριξαν έξω, φρόντισαν να πάρουν το εφάπαξ τους συνταξιοδοτούμενοι και παραιτούμενοι. Οι υπόλοιποι εργαζόμενοι δεν πήραν απολύτως τίποτε.

* η έννοια του δημοσιονομικού γκρεμού (fiscal cliff) υπάρχει στην οικονομική επιστήμη και ορίζεται ακριβώς. Είναι όμως πολύ ατυχές να χρησιμοποιείται από πολιτικό γιατί προκαλεί πανικό στους μη ειδικούς.

Αντί να επιστρέψουν τον ΦΠΑ στις επιχειρήσεις πληρώνουν το εφάπαξ στους δημοσίους υπαλλήλους

Στο αρχικό, καλοφτιαγμένο σχέδιο, του δεύτερου μνημονίου, το οποίο δεν πρόκανε να εφαρμόσει ο Παπαδήμος γιατί η μαμά του Αντώνη θα έσκαγε εάν δεν γινόταν ο μονάκριβός της πρωθυπουργός, προβλεπόταν η τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς τρίτους. Έτσι, εάν δεν είχαν προκηρυχθεί εκλογές θα είχαν ήδη εισρεύσει τουλάχιστον 5 δις ευρώ στην οικονομία και ενδεχομένως περισσότερα εάν είχε ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα. Παρενθετικώς οι Τράπεζες δεν έχουν ακόμη δημοσιεύσει ισολογισμούς ακολουθώντας μία ακραιφνώς στρουθοκαμηλική πρακτική λες και δεν ξέρουν οι πάντες ότι έχουν πτωχεύσει.

Μετά από τις εκλογικές περιπέτειες και την εκλογίκευση του Αντώνη περιμένουμε, επτά μήνες μετά, την περίφημη δόση μέρος της οποίας θα κατευθυνθεί στην εξόφληση των οφειλών του κράτους. Το αρχικό ποσό των 7 δις ευρώ δεν "παίζει" πλέον διότι τα μισά περίπου θα κατευθυνθούν σε τρέχουσες ανάγκες δηλαδή σε μισθούς χρησίμων και αχρήστων και σε συντάξεις ανταποδοτικές και μη. Από τα 3,5 δις που μένουν ο πάνσοφος κύριος Στουρνάρας προτίθεται να διοχετεύσει τα περισσότερα στα εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων. Δηλαδή για την κάλυψη "υποχρεώσεων" του κράτους προς την κομματική του πελατεία, οι οποίες κατά κανόνα είναι μη ανταποδοτικές, μ'άλλα λόγια πολύ μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες εισφορές. Ακόμη και εάν δεν βιώναμε μία οικονομική καταστροφή οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος θα έσπρωχνε στο τέλος του καταλόγου προτεραιοτήτων την καταβολή των ποσών αυτών που λίγο θα βοηθήσουν την οικονομία σε σχέση π.χ. με την εξόφληση υποχρεώσεων προς τους συμβαλλομένους γιατρούς, φυσιοθεραπευτές του ΕΟΠΠΥ, την επιστροφή ΦΠΑ στις επιχειρήσεις που θα διασώσει χιλιάδες θέσεις εργασίας και την εξόφληση των εταιρειών που προμηθεύουν προϊόντα και υπηρεσίες στο δημόσιο.

Με τις παρούσες οικονομικές συνθήκες τα εφάπαξ θα έπρεπε να είχαν περικοπεί στα επίπεδα που δικαιολογούν οι εισφορές αποκαθιστώντας την ανταποδοτικότητα και την δικαιοσύνη σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα και να είχαν καταβληθεί με κουρεμένα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου σαν και αυτά που αγόρασαν οι ανόητοι συμπολίτες μας που εμπιστεύθηκαν το ελληνικό κράτος.

Δεν υπάρχει ελπίς.

Ο βασιλιάς (η δικαιοσύνη) είναι γυμνός

Σε ποια πολιτισμένη χώρα καταθέτει κανείς μία αγωγή τον Δεκέμβριο του 2008 η συζήτηση της οποίας προσδιορίζεται στις 21.10.2009 και μετά από αναβολή στις 1.12.2010 και μετά από νέα αναβολή συζητείται τελικώς στις 21.9.2011, η απόφαση δημοσιεύεται στις 6.12.2012 και υπογράφεται τελικώς (και άρα μπορεί να κοινοποιηθεί) στις 22.11.2012 δηλαδή, παρά έναν μήνα, τέσσερα χρόνια μετά; Στην –εξόχως πιθανή- μάλιστα περίπτωση που ο αντίδικος υποβάλλει έφεση η διαδικασία ξεκινά εκ νέου με χρονικό ορίζοντα άλλα δύο χρόνια ήτοι σύνολο περισσότερο από έξι (6) χρόνια για μια απλή εμπορική οφειλή.

Σήμερα στην πράξη κανείς δεν μπορεί να διεκδικήσει νομικά μία οφειλή εκτός εάν έχει μεγάλη υπομονή και κατιόντες οι οποίοι θα εισπράξουν –εάν ποτέ εισπράξουν- κάτι. Αποτέλεσμα των αδιανόητων καθυστερήσεων είναι η επικράτηση του νόμου της ζούγκλας, η επιβάρυνση των συνεπών και, ακόμη χειρότερα, η παντελής αδυναμία προσέλκυσης επενδύσεων. Η μόνη πρόσφατη εξαίρεση, η περίπτωση της κρατικής κινεζικής εταιρείας Cosco, οφείλεται την τεράστια πολιτικοοικονομική ισχύ του κράτους-ιδιοκτήτη με την οποία ξεπερνά τα προβλήματα της δικαιοσύνης τα οποία συνθλίβουν όποιον ιδιώτη επενδυτή χρειάζεται να προσφύγει σε αυτήν.

Το ενδιαφέρον είναι ότι το πρόβλημα, τουλάχιστον στην προκειμένη περίπτωση, δεν ήταν ποιοτικό αλλά οργανωτικό. Η απόφαση πήρε μεν τέσσερα χρόνια να εκδοθεί αλλά ήταν εξαιρετικά διατυπωμένη και εμπεριστατωμένη με τρόπο που μαρτυρά μεταξύ άλλων σε βάθος μελέτη των λεπτομερειών της δικογραφίας. Το χρονικό διάστημα αυτό όμως ακυρώνει στην πράξη την όποια «δικαίωση»

Στη φημισμένη πραγματεία, «Περί Εγκλημάτων και Ποινών» που δημοσίευσε το 1764, ο Τσέζαρε Μπεκαρία υποστήριξε ορθώς ότι προκειμένου να είναι αποτελεσματική, η τιμωρία πρέπει να είναι άμεση. Όταν πρόσφατα το ΣτΕ επιδίκασε σε δικηγόρο αποζημίωση πέντε χιλιάδων ευρώ περίπου γιατί υπόθεσή του χρειάστηκε εκατό (100) μήνες για να τελεσιδικήσει εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πόσο μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχει το σύστημα απονομής δικαιοσύνης για τη σημερινή μας κατάντια.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες τα δικόγραφα κατατίθενται και παρακολουθούνται ηλεκτρονικά από το 1999. Στην Ελλάδα οι δικαστές εκτελούν χρέη γραμματέων, δακτυλογράφων κλπ και χάνουν απίθανο χρόνο λόγω έλλειψης σωστής υποδομής σε τεχνολογίες πληροφορικής, προκαλώντας ολέθριες καθυστερήσεις με αποτέλεσμα η δουλειά τους να ακυρώνεται στην πράξη.

Ο πρώτος μου μαραθώνιος

Όταν με παρέσυρε, στα μέσα Αυγούστου, ένας φίλος μου να αρχίζουμε μαζί προπόνηση για τον Μαραθώνιο είπα ναι πιστεύοντας ταυτόχρονα ότι οι πιθανότητες να τερματίσω ήταν συγκρίσιμες με αυτές του να πάω περπατώντας στο φεγγάρι. Αν και τρέχω αρκετά χρόνια, είχα ξεπεράσει τα 120 κιλά και δυσκολευόμουν να κάνω ακόμη και πέντε χιλιόμετρα χωρίς δύο-τρεις στάσεις για να ανασάνω. Απάντησα θετικά γιατί με το παραλυτικό στρες που αντιμετωπίζουμε οι περισσότεροι λόγω της κρίσης, ένας μεγάλος στόχος σε συνδυασμό με μία ιδιαίτερα επωφελή για την υγεία –ψυχική και σωματική- διαδικασία επίτευξης έμοιαζε καλή ιδέα. Ήδη από τον πρώτο μήνα ο βαθμός προόδου ήταν τέτοιος που άρχισα να πιστεύω ότι είχα ελπίδες να τερματίσω. Μετά από περισσότερα από 600 χιλιόμετρα προπόνησης, 20 κιλά απώλειας βάρους, 5 ιδιαίτερα επίπονες φυσιοθεραπείες επισκευής της πλατειάς περιτονίας (να μην σας τύχει) και μία εβδομάδα ειδικής διατροφής προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το αποθηκευμένο γλυκογόνο στο σώμα βρέθηκα στην εκκίνηση του Μαραθωνίου. Ο αφέτης δεν άκουσε ευτυχώς την παρότρυνση του διπλανού μου δρομέα να βάλει το πιστόλι στο στόμα και η εκκίνηση έγινε κανονικά. Ο επιρρεπής στο μαύρο χιούμορ δρομέας δεν ήταν ο μόνος «πυροβολημένος». Στα πέντε χιλιόμετρα με προσπέρασε ένας ξυπόλυτος συναθλητής ντυμένος με χλαμύδα και περικεφαλαία ο οποίος προκαλούσε ενθουσιασμό στους θεατές. Τα πρώτα τριάντα χιλιόμετρα, απόσταση που είχα καλύψει και κατά τη διάρκεια της προπόνησης, «βγήκαν» σχετικά εύκολα. Ενώ περίμενα ότι η συνεχής κατηφόρα μετά τον Σταυρό της Αγίας Παρασκευής θα ήταν εύκολη, η μυϊκή κόπωση μου μείωσε σημαντικά τη μέση ταχύτητα προχώρησης. Τελικώς έφτασα σε πέντε ώρες ακριβώς βάζοντας σχεδόν τα κλάματα μόλις διάβασα τη λέξη «τερματισμός». Χωρίς να αισθάνομαι ότι έκανα άθλο, είμαι ιδιαίτερα ευτυχής τόσο για τη διαδρομή όσο και για το αποτέλεσμα. Δοκιμάστε το και εσείς.

*δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Κ" της Καθημερινής στις 18.11.2012

ΣΔΟΕ: (Not Very) Serious Fraud Office

Σε σημερινή ανταπόκριση του Θανάση Γκαβού από το Λονδίνο το www.skai.gr γράφει：”Το Γραφείο Σοβαρών Οικονομικών Απατών (Serious Fraud Office) στη Βρετανία αποφάσισε να μην κινήσει διαδικασία για την επιστροφή μεταξύ άλλων από το Συντηρητικό Κόμμα των δωρεών που είχε λάβει από τον καταδικασθέντα για απάτη Τουρκοκύπριο επιχειρηματία, Ασίλ Ναδίρ στα τέλη της δεκαετίας του 1980.Η υπηρεσία αποφάσισε ότι τυχόν προσπάθειες να εντοπιστούν και να επιστραφούν τα 146 εκατομμύρια λίρες που είχε κλέψει από την εταιρεία του ο Τουρκοκύπριος επιχειρηματίας θα συνοδεύονταν από υπερβολικά μεγάλο κόστος για τους Βρετανούς φορολογούμενους".

Αυτές τις μέρες κυκλοφορεί μία σκαναρισμένη απόφαση του ΣΔΟΕ με την οποία επιβάλλεται στέρηση πινακίδων για 15 μέρες σε αρτοποιό ο οποίος «μετέφερε στις 7.4.2012 [….] τέσσερις τυρόπιτες συνολικής αξίας 4,00 ευρώ (sic), χωρίς συνοδευτικό φορολογικό στοιχείο, κατά παράβαση των διατάξεων του Κ.Β.Σ. Το ΣΔΟΕ Θεσσαλίας συνέταξε στις 20.6.2012 έκθεση ελέγχου η οποία εστάλη στην Δ.Ο.Υ. Α’ Λάρισας η οποία επέβαλε πρόστιμο ΚΒΣ με την υπ’ αριθμόν 452/22-8-2012 απόφασή της. Στη συνέχεια εξέδωσε απόφαση δυνάμει του άρθρου 13 παρ.6 του Ν.2523 για αφαίρεση των πινακίδων κυκλοφορίας του οικονομικώς εγκληματίσαντα φούρναρη η οποία κοινοποιήθηκε στο οικείο Αστυνομικό Τμήμα από το οποίο ζητείται να συνταχθεί σχετική έκθεση η οποία θα κοινοποιηθεί στην Δ.Ο.Υ. Λάρισας και στη Διεύθυνση Συγκοινωνιών. Μ’άλλα λόγια το ελληνικό κράτος δαπάνησε τουλάχιστον 2.000 ευρώ σε απασχόληση, χαρτί, ταχυδρομικά κλπ για τέσσερις (4) τυρόπιτες αδιαφορώντας για τα 5.000.000 ευρώ του Θέμου, για τον κύριο Τσουκάτο και παίζοντας πινγκ πονγκ με τη περιβόητη λίστα Λαγκάρντ.

Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει το ΣΔΟΕ, ο οποίος καθημερινά επιβεβαιώνει την ρήση του αείμνηστου αρχιτέκτονα και Ακαδημαϊκού Φαίδωνα Κυδωνιάτη ότι ΄’στην Ελλάδα τα πράγματα διαφέρουν μόνον ως προς τον βαθμό του γελοίου», να μετονομαστεί σε ΣΔΟΨ ήτοι σε Σώμα Δίωξης Οικονομικού Ψιλοπαραπτώματος.

Η επικίνδυνη αγραμματοσύνη του κυρίου Κουβέλη

Με αφορμή τις διαπραγματεύσεις με την τριμερή ο κ. Κουβέλης τόνισε «Δεν είναι διαρθρωτική αλλαγή να αξιώνει η τρόικα την ισοπέδωση των εργασιακών δικαιωμάτων», συμπληρώνοντας πως τα αιτήματα της τριμερούς «υπερβαίνουν τις αντοχές της κοινωνίας» και «κάθε αναγκαίο μέτρο» και ισοδυναμούν με «περαιτέρω τροφοδότηση της ύφεσης» και της «καλπάζουσας ανεργίας».

Λίγο πριν είχε διαμηνύσει ότι θα καταψηφίσει την τροπολογία του κου Βρούτση σχετικά με την κατάργηση των εισφορών εργοδότη στην Εργατική Εστία και Εργατική Κατοικία παρότι δεν λειτουργούν πλέον! Το γιατί βεβαίως ο Υπουργός Εργασίας κατέθεσε τέτοια τροπολογία όταν οι εισφορές είχαν ήδη καταργηθεί με τον μνημονιακό νόμο του Φεβρουαρίου και το ΙΚΑ είχε ήδη σταματήσει να τις εισπράττει από τον Σεπτέμβριο είναι ένα από τα πολλά ερωτήματα που ζητούν απάντηση. Το ΙΚΑ μάλιστα, μετά την άρνηση Βενιζέλου-Κουβέλη, επανήλθε στις 18.10 και ζητά τις μη καταβληθείσες εισφορές του Σεπτεμβρίου αναδρομικά από τις επιχειρήσεις σε ένα όργιο ασυνεννοησίας και ανοησίας.

Παρά τις επικοινωνιακές ανάγκες του σαθρού, τόσο από πλευράς πολιτικής όσο και από πλευράς προσώπων, μορφώματος του οποίου ηγείται, πιστεύω ότι κύριος Κουβέλης εν προκειμένω πιστεύει αυτά που λέει. Δεν αντιλαμβάνεται δηλαδή ότι στην πράξη ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Τα μέτρα που πρότεινε η τρόικα και συγκεκριμένα η μείωση των αποζημιώσεων απόλυσης, η κατάργηση των τριετιών και η μεγαλύτερη ευελιξία στον καθορισμό του ωραρίου θα έχουν οικονομικά ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που νομίζει ο συμπαθής, πλην θλιβερά ανεπαρκής πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς.

Στην οικονομική επιστήμη δεν υπάρχει κανείς που να υποστηρίζει ότι μία αγκυλωμένη και δυσλειτουργική αγορά εργασίας λειτουργεί ανασχετικά στην ύφεση. Αντιθέτως όσο μεγαλύτερη είναι η “προστασία” τόσο βαθαίνει και ύφεση. Στην περίπτωση των υπέρογκων αποζημιώσεων οι εταιρείες οδηγούνται αύτανδρες στο κλείσιμο ακόμη και στην περίπτωση που θα ήταν βιώσιμες σε περίπτωση μείωσης του προσωπικού τους. Πράγμα αδύνατον σήμερα αφού δύσκολα βρίσκει κανείς 28 μισθούς όταν δεν έχει να δώσει ούτε έναν στο τέλος του μήνα. Ταυτόχρονα οι υψηλές αποζημιώσεις αποτελούν αντικίνητρο μέγα για επενδύσεις στην Ελλάδα, χωρίς τις οποίες είμαστε απολύτως καταδικασμένοι.

Σε ότι αφορά τις τριετίες αυτές αποσυνδέουν πλήρως την αμοιβή με την παραγωγικότητα αφού η πρώτη εξαρτάται απόλυτα από την βιολογική ηλικία και όχι από την αξία που παράγει ο εργαζόμενος. Αυτή η ρύθμιση είναι που σε μεγάλο βαθμό προκαλεί την ανεργία των νέων (αξίζει για παράδειγμα να δείτε την ανεργία στις νέες γυναίκες τις οποίες δεν προσλαμβάνει κανείς φοβούμενος ότι θα εγκυμονήσουν γεγονός που συνεπάγεται δυσβάσταχτο κόστος και υποχρεώσεις για μια μικρή επιχείριση) αλλά και καταρρακώνει την παραγωγικότητα αφού ο εργαζόμενος θα εισπράξει, εργασθεί δεν εργασθεί, προσφέρει δεν προσφέρει, την τριετία του.

Ο ακραίος συντηρητισμός και η ασχετοσύνη του κου Κουβέλη προσφέρει δυστυχώς πολύ κακές υπηρεσίες στη χώρα. Το λυπηρό είναι ότι ο ίδιος πιστεύει το αντίθετο.

Η Μεγάλη Σφραγίδα του (μικρού και αποτυχημένου) Κράτους

Δεν εξέπληξε κανέναν ο Υπουργός Εργασίας κος Βρούτσης όταν ανακοίνωσε ότι θα αναθέσει στους συμβολαιογράφους μία επιπλέον εργασία, αυτή της καταχώρισης των ληξιαρχικών πράξεων (γάμου, θανάτου) στο σύστημα “Αριάδνη”. Οι προθέσεις του ήταν καλές αφού τα ασφαλιστικά ταμεία, παρά τις αλλεπάλληλες “απογραφές” που ταλαιπωρούν φρικτά χιλιάδες υπερήλικες, εξακολουθούν να δίνουν πολλά εκατομμύρια σε νεκρούς και γενικώς μη δικαιούχους. Όπως έκαναν στο παρελθόν εκατοντάδες άλλοι πολιτικοί προϊστάμενοι, ο κος Βρούτσης παραδέχθηκε ότι στην πραγματικότητα η δημόσια διοίκηση είναι χαλασμένη και ανέθεσε ορισμένες διαδικασίες σε ένα παραμάγαζο. Η μόνη διαφορά ήταν ότι αντί να το ιδρύσει (π.χ. Οργανισμός Πληροφοριακού Συγχρονισμού & Ενσωμάτωσης Δεδομένων Κοινωνικής Ασφάλισης”) φοβούμενος ότι θα τον κρεμάσει η τρόικα στο Σύνταγμα, το ανέθεσε σε υφιστάμενη παρασιτική συντεχνία.

Οι ευεργετηθέντες Συμβολαιογράφοι, το επάγγελμα των οποίων παραμένει κλειστότατο παρά τα μνημόνια επί μνημονίων εξέδωσαν ανακοίνωση με ύφος παπικής εγκυκλίου στην οποία υπογράμμισαν ότι, κλήθηκαν από το υπουργείο Εργασίας να βοηθήσουν «σε μια πανεθνική εκστρατεία για να απαλειφθεί το φαινόμενο της παραβατικότητας στις συντάξεις «μαϊμού»[…]. και πράγματι ανταποκρίθηκαν (σ.τ.σ. με το αζημίωτο) στο κάλεσμα αυτό”. Είπαν επίσης ότι οι πολίτες δεν θα επιβαρυνθούν υπονοώντας ότι το κόστος της πράξης θα επιστρέφεται από τα ταμεία (σε όσους έχουν το κουράγιο να περιμένουν ώρες στην ουρά) λες και τα έσοδα των ταμείων προέρχονται από εισφορές Γερμανών εργαζομένων

Ο κος Βρούτσης θα μπορούσε σε πρώτη φάση να υποχρεώσει τα αρμόδια ληξιαρχεία των δήμων (οι υπάλληλοι τους εργάζονται κατά μέσο όρο λίγες ώρες την ημέρα), η μηχανογράφηση των οποίων έχει καταπιεί εκατοντάδες εκατομμύρια Ευρώ από το ΕΣΠΑ, να συνδεθούν με το "Αριάδνη" και να εκδώσουν μέσω αυτού την όποια πράξη. Χωρίς κόστος και επιπλέον ταλαιπωρία για τον πολίτη (επίσκεψη στον Συμβολαιογράφο και στο ταμείο για την επιστροφή του ποσού). Σε δεύτερη φάση θα μπορούσε το κράτος να αναθέσει σε μία εξειδικευμένη εταιρεία (όπως η Αγγλική Autonomy) την κατάρτιση ενός ενιαίου μητρώου (registry) όλων των πολιτών το οποίο θα συγχρονίζεται αυτόματα με όλα τα επιμέρους επίσημα αρχεία (ασφαλιστικά ταμεία, ταυτότητες, διαβατήρια, κτηματολόγιο, διπλώματα οδήγησης, εφορία κλπ). Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε στην εξοικονόμηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ με ελάχιστο κόστος και πολύ γρήγορα π.χ. σε πρώτη φάση με την αγοράς υπηρεσίας αντί της αγοράς λογισμικού & εξοπλισμού). Αλλά το ελληνικό κράτος αναθέτει σε τρίτους (outsourcing) αυτά που δεν πρέπει, όπως θέλει να κάνει ο κος Βρούτσης με τη συντεχνία των συμβολαιογράφων και κάνει εσωτερικά αυτά που πρέπει να κάνει outsourcing όπως συνέβη με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

Αλλά βλέπετε οι συμβολαιογράφοι έχουν την «Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους». Ακόμη και εάν το κράτος αυτό είναι μικρό και αποτυχημένο η Σφραγίδα, όπως και η ανοησία των πολιτικών, παραμένει Μεγάλη.

Φάτε λιγούρια μα εσείς τα πληρώνετε

Περνούσα μπροστά από το νοσοκομείο του ΙΚΑ στα Πατήσια το οποίο κοσμούσε χαρακτηριστικό κακοφτιαγμένο πανό με αίτημα την “δωρεάν δημόσια υγεία για όλους”. Είμαι βέβαιος ότι εάν ερωτηθεί ο λαός επί του θέματος η συντριπτική πλειοψηφία θα ταχθεί υπέρ της δωρεάν δημόσιας υγείας. Αυτό που θα είχε ενδιαφέρον είναι να εξετασθεί δημοσκοπικά, π.χ. η περίπτωση του δωρεάν δημόσιου ηλεκτρικού ρεύματος για όλους ώστε να δούμε εάν ο μέσος Έλληνας αντιλαμβάνεται ότι το “δωρεάν” σημαίνει ότι πληρώνουν κάποιοι άλλοι μέσω της φορολογίας ή, μέχρι προσφάτως, των δανεικών.

Τα αιτήματα περί δωρεάν δημόσιων αγαθών μου θύμισαν έναν άξεστο πλην πολύ επιτυχημένο βιοτέχνη ο οποίος προ 40 ετών οργάνωσε δεξίωση για τους καταστηματάρχες-πελάτες του στο Μακεδονία Παλλάς. Ο μπουφές ήταν πολύ εντυπωσιακός και πλουσιοπάροχος αλλά μόλις άνοιξε εδέχθη τέτοια επιδρομή από την πελατεία που τα γκαρσόνια είχαν κάτσει από την εσωτερική πλευρά και αγαντάρανε για να μην καταρρεύσει κάτω από την πίεση και το σπρωξίδι. Ο βιοτέχνης ενθουσιάστηκε με το θέαμα και ανέκραξε εις επήκοον όλων το κλασσικό πλέον “φάτε λιγούρια μα εσείς τα πλερώνετε”.

Η δημόσια δωρεάν παιδεία, υγεία, παιδικοί σταθμοί (όταν δεν τους πληρώνουν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι μέσω ΕΣΠΑ) κ.λ.π. κάθε άλλο παρά δωρεάν είναι αφού επιβαρύνουν του φορολογούμενους και εξυπηρετούν κυρίως του φοροφυγάδες. Η φορολογία έχει νόημα όταν χρησιμοποιείται για την ενίσχυση των αδυνάτων ώστε αυτοί να έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως η υγεία και η παιδεία ενώ ο πάροχος των σχετικών υπηρεσιών δεν χρειάζεται να είναι δημόσιος (μπορεί βεβαίως να είναι ιδιωτικός αλλά μη κερδοσκοπικός φορέας, μοντέλο πολύ επιτυχημένο στην ανώτατη Παιδεία διεθνώς).

Σήμερα ο Έλληνας φορολογούμενος πληρώνει για άθλιες κατά κανόνα “δωρεάν δημόσιες υπηρεσίες” ενώ συχνά ξαναπληρώνει μέσω της συμμετοχής ή της προσφυγής σε ιδιωτικά θεραπευτήρια, πανεπιστήμια του εξωτερικού κ.λ.π. σε αντίθεση με το φαγητό του Μακεδονία Παλλάς που έτρωγαν τα λιγούρια του παραδείγματός μας, που τότε ήταν πολύ καλό.

Κι όμως, οι προτάσεις της τρόικας για την αγορά εργασίας είναι εξαιρετικές

«Σήμερα δεν είναι αναγκαίο να ανοίξουν νέα κεφάλαια στις εργασιακές σχέσεις προτού ολοκληρωθεί η εφαρμογή των πρόσφατων αλλαγών και αποτιμηθούν τα αποτελέσματά τους στην αγορά εργασίας», δήλωσαν ανώτερα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, σχολιάζοντας δημοσιεύματα, για νέες απαιτήσεις της τρόικας. Οι εν λόγω «απαιτήσεις» δεν ήταν στην πραγματικότητα παρά προφανείς διαπιστώσεις-προτάσεις για την αποκατάσταση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας με στόχο τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Είχαν σταλεί με μορφή e-mail στο υπουργείο από το οποίο και πιθανότατα διέρρευσαν. Οι προτάσεις αυτές αντιμετωπίστηκαν με τη συνήθη υστερία που διακρίνει τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στη χώρα μας χαρακτηριζόμενες ως «μέτρα φωτιά», «εργασιακός μεσαίωνας» και με λοιπά αντίστοιχα κλισέ.

Τι ζήτησε εμμέσως η τρόικα:

1) Τη θέσπιση ενός και μόνον βασικού μισθού, καθοριζόμενου διοικητικά, πάνω από τον οποίο θα διαμορφώνονται ελεύθερα οι αποδοχές με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Πρακτικώς, δηλαδή, να συνδέεται η αμοιβή με την παραγωγικότητα και να αρθούν τα εμπόδια εισόδου στην εργασία για τους, κυρίως νέους σε ηλικία, ανέργους. Με την ανεργία να κινείται προς το δυσθεώρητο 25% και με πλέον των μισών νέων εκτός της αγοράς εργασίας, πρώτο μέλημα του υπουργείου Εργασίας θα έπρεπε να είναι οι άνεργοι και όχι όσοι, λόγω θεσμικού πλαισίου, αμείβονται σήμερα περισσότερο απ’ όσο παράγουν, λειτουργώντας εις βάρος των υπολοίπων.

2) Τη μείωση των μη ανταποδοτικών μισθολογικών εισφορών κατά 5%, ποσοστό που αντιστοιχεί στον ΛΑΕΚ (Λογαριασμός για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση), το (παρανοϊκό) επίδομα στράτευσης, την Εργατική Εστία, τον λογαριασμό αφερεγγυότητας εργοδότη και την Εργατική Κατοικία. Με εξαίρεση, σε κάποιο βαθμό, την τελευταία, πρόκειται για ποσά που διατίθενται για άσχετους σκοπούς (μέρος τους τρέφει συνδικαλιστές) καταρρακώνοντας την ανταγωνιστικότητα και υφαρπάζοντας, τελικώς, ένα μέρος των απολαβών των εργαζομένων.

3) Τη μείωση της αντιπαραγωγικής γραφειοκρατίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία στην πράξη ταλαιπωρεί μόνο τους συνεπείς και την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας. Γενικότερα προτείνει την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου μεταρρύθμισης του Σώματος μετά από ανεξάρτητη εκτίμηση της αποτελεσματικότητάς του.

4) Τη μείωση των υπέρογκων αποζημιώσεων απόλυσης στα επίπεδα άλλων χωρών της Ε.Ε. Σήμερα η αδυναμία καταβολής των αποζημιώσεων βυθίζει τις εταιρείες αύτανδρες, με αποτέλεσμα τελικά να χάνονται πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, η άθλια διαφοροποίηση στο ύψος της αποζημίωσης μεταξύ υπαλλήλων και εργατών, που μπορεί να είναι έως και έξι φορές μικρότερη, παραμένει, παρά το ότι η ίδια η τρόικα είχε ζητήσει την εξίσωσή της στο πρώτο Μνημόνιο.

5) Την ευελιξία στα ωράρια εργασίας. Αυτή η απαίτηση παρουσιάστηκε από τον Τύπο ως καθολική επιστροφή σε εξαήμερη εργασία. Στην πραγματικότητα, η τρόικα ζήτησε μεγαλύτερη ευελιξία στον προγραμματισμό των ωρών εργασίας, αφού οι σημερινοί περιορισμοί αυξάνουν τις απαιτήσεις σε προσωπικό και άρα το κόστος και τις τιμές των προϊόντων σε μία πολύ δύσκολη περίοδο.

Δεν νομίζω ότι σε τεχνοκρατικούς όρους υπάρχει κάποιος που μπορεί να στηρίξει με επιχειρήματα οποιαδήποτε αντίθεση στις πολύ καλά επεξεργασμένες προτάσεις της τρόικας. Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα δεν λειτουργεί, αφού τα πάντα καθορίζονται από τον διάλογο-παρωδία των «κοινωνικών εταίρων» οι οποίοι ελάχιστα εκπροσωπούν ή ενδιαφέρονται για τα συμφέροντα των εργαζομένων και των εργοδοτών αντίστοιχα. Για τους άνεργους, βέβαια, δεν ενδιαφέρονται ούτε καν προσχηματικά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ίδιοι οι «κοινωνικοί εταίροι» απολαμβάνουν, άμεσα ή έμμεσα, σημαντικά έσοδα από τον ΛΑΕΚ και την Εργατική Εστία, τα οποία δεν συνδέονται με τον αριθμό των πραγματικών μελών τους ή την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν. Υπάρχουν μελέτες διεθνώς που δείχνουν ότι όσο πιο δυσλειτουργική και αγκυλωμένη είναι η αγορά εργασίας σε περιόδους ύφεσης, τόσο αυξάνονται οι αρνητικές επιπτώσεις της τελευταίας. Εάν θέλουμε να λειτουργήσει, επιτέλους, ελεύθερα και αποτελεσματικά η αγορά εργασίας στη χώρα μας, ώστε να έχουμε ελπίδες εξόδου από την κρίση, τα μέτρα που περιλαμβάνει το επίμαχο e-mail της τρόικας είναι μία πολύ καλή αρχή.

* φιλοξενήθηκε ευγενώς στο φύλλο του Σαββάτου 29.9 της Καθημερινής

Ο Παστίτσιος και η κρίση

Εκ πρώτης όψεως η βλακώδης σύλληψη του εμπνευστή του Γέροντα Παστιτσίου για "βλασφημία" δεν συνδέεται με την οικονομική κρίση παρά μόνο έμμεσα δεδομένου ότι η Αστυνομία αντέδρασε νευρικά και απερίσκεπτα στην επερώτηση της Χρυσής Αυγής (η γεωμετρική άνοδος της οποίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κρίση). Στην πραγματικότητα όμως η εν λόγω βλακεία του χωροφύλακα είναι εξόχως ενδεικτική των λόγων που μας έφεραν μέχρι εδώ. Στηρίχθηκε σε έναν αναχρονιστικό, οπισθοδρομικό και σκοταδιστικό νόμο αρχαιολογικής αξίας του οποίου ανάλογος δεν υπάρχει σε καμία πολιτισμένη και οικονομικά ανεπτυγμένη χώρα. Εκατοντάδες παρόμοιες διατάξεις στραγγαλίζουν την οικονομία, την ανάπτυξη και εκτινάσσουν την ανεργία προσπαθώντας να προστατεύσουν επιμέρους ομάδες και συντεχνίες. Με τον ίδιο τρόπο που ο Ιρανικής εμπνεύσεως νόμος περι βλασφημίας προσπαθεί να προστατεύσει την εκκλησία και το νοητικό τερατούργημα του αρχαίοελληνοχριστιανισμού. Αυτή η κακώς εννοουμένη προστασία μοιάζει με την πάλαι ποτέ προστασία της κρητικής μπανάνας. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται την εποχή που οι εισαγόμενες μπανάνες ήταν κοντραμπάντο που επωλείτο, κυρίως απο Ρομά, στην άκρη του δρόμου. Με την είσοδό μας στην ΕΟΚ και την αναγκαστική κατάργηση του περιορισμού η κρητική μπανάνα εξαφανίσθηκε αφού η "προστασία" δεν επέτρεψε ποτέ στους Κρητικούς να μαρκετάρουν το προϊόν τους ως ένα εντελώς διαφορετικό γκουρμέ είδος. Ομοίως αυτού του είδους η προστασία περισσότερη ζημιά παρά καλό κάνει στην εκκλησία αφού την αποξενώνει από τους νέους και την καταδικάζει (ευτυχώς ίσως) σε αναπόφευκτο μαρασμό. Έτσι και στην περίπτωση της οικονομίας η κατάργηση των αντίστοιχων προστατευτικών και λίαν αντιπαραγωγικών (τελικώς και αντικοινωνικών) νόμων είναι βασική προϋπόθεση εξόδου από την κρίση. Δυστυχώς όμως στην πράξη, όπως και στην περίπτωση του ταλαίπωρου Παστίτσιου, που μπορεί να κατηγορηθεί μόνο επειδή τα έβαλε με ένα γραφικό και εύκολο στόχο, οι θεσμικές αντιδράσεις κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση. Αντί να καταργούν τους ξεπερασμένους νόμους που μας ντροπιάζουν, τους εφαρμόζουν!

Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ελλάδα και τα σπίτια που έχτισε ο αλήστου μνήμης Καντάφι στους Βεδουίνους

Το Υπουργείο Οικονομικών δαπάνησε περί τα 60.000.000 Ευρώ, κυρίως ευρωπαϊκού χρήματος, για το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα τελωνείων (ICIS: Integrated Customs Information System). Το σύστημα αυτό μεταξύ άλλων διαχειρίζεται και τις εξουσιοδοτήσεις εταιρειών προς εκτελωνιστές ούτως ώστε να μην απαιτείται σχετικό έγγραφο με θεώρηση γνησίου υπογραφής από την Αστυνομία ή τα Κ.Ε.Π. Έτσι η επιχείριση εξουσιοδοτεί ηλεκτρονικά μέσω του taxisnet μέσα από ένα μάλλον κακοσχεδιασμένο interface φαινόμενο σύνηθες στα κρατικά web sites (δεν έχει κανείς παρά να συγκρίνει την χρηστικότητα του web banking οποιασδήποτε ελληνικής τράπεζας με το taxisnet). Με λίγη προσπάθεια όμως βρίσκει κανείς άκρη και γλυτώνει πολύ χρόνο από την θεώρηση του γνησίου.

Είχα ήδη εξουσιοδοτήσει επιτυχώς δύο εκτελωνιστές και χρειάστηκε να εξουσιοδοτήσω έναν ακόμη. Είχα μάθει τη δουλειά και χρειάστηκα δύο λεπτά για να ολοκληρώσω τη διαδικασία on-line. Ο εκτελωνιστής όμως μου είπε ότι πρέπει να κάνω και έγγραφη εξουσιοδότηση με γνήσιο υπογραφής γιατί την ζητούν στο ΣΤ τελωνείο.

Φοβάμαι ότι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ελλάδα, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα έχει την τύχη των θαυμάσιων σπιτιών που έχτισε ο Καντάφι στους Βεδουίνους. Ένας γνωστός μου Έλληνας εργάστηκε εκεί προ τριών δεκαετιών χτίζοντας σπίτια στην έρημο στα πλαίσια ενός προγράμματος του Μουαμάρ να βγάλει τους νομάδες από τις σκηνές και να τους σπιτώσει. Ο Έλληνας μηχανικός που πήγε μετά από έξι μήνες για να επιθεωρήσει το έργο διαπίστωσε με έκπληξη ότι οι Βεδουϊνοι είχαν βάλει τα ζώα μέσα στα σπίτια (στην μπανιέρα μάλιστα γεννούσε μία κατσίκα) και έμεναν απέξω στη σκηνή. Αυτό ήταν σημαντικό γι’αυτούς, αυτό καταλάβαιναν, αυτό έκαναν.

Έτσι και στο Ελληνικό δημόσιο με τις χιλιάδες περιττές διαδικασίες, τους χιλιάδες περιττούς υπαλλήλους που έχουν παραλύσει πνευματικά από την μονιμότητα και την αεργία και την εχθρική προς τον πολίτη νοοτροπία, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση θα αποτύχει. Χρειάζονται πρώτα βαθιές οδυνηρές τομές όπως η κατάργηση της μονιμότητας, ο επανασχεδιασμός του συστήματος εκ του μηδενός και η επαναστελέχωσή του μετά από αξιολόγηση που θα γίνει από ανεξάρτητους τρίτους. Η εναλλακτική, πλην ακόμη πιο οδυνηρή λύση, είναι η κατάρρευση και η επανασύσταση μόνο που στην τελευταία περίπτωση, κρίνοντας π.χ. από το επίπεδο της δημόσιας διοίκησης στη Ρωσία σήμερα, το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι το καλύτερο.

Στην Ελλάδα φωνάζουν τα παράσιτα (εν προκειμένω εναντίον των εργασιακών μέτρων της τρόικας)

«Σήμερα δεν είναι αναγκαίο να ανοίξουν νέα κεφάλαια στις εργασιακές σχέσεις προτού ολοκληρωθεί η εφαρμογή των πρόσφατων αλλαγών και αποτιμηθούν τα αποτελέσματά τους στην αγορά εργασίας», εκτιμούν ανώτερα στελέχη τού υπουργείου Εργασίας (ή σωστότερα του Υπουργείου Ανεργίας), σχολιάζοντας δημοσιεύματα, για νέες απαιτήσεις της Τρόικας.

Φαίνεται ότι τα στελέχη (sic) δεν πολυδιαβάζουν τις μηνιαίες ανακοινώσεις σχετικά με την απασχόληση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής από τις οποίες προκύπτει ευχερώς ότι τα προηγούμενα μέτρα (που έχουν ήδη κλείσει επτάμηνο) δεν απέδωσαν. Ταυτόχρονα τα ΜΜΕ κραυγάζουν περί «μέτρων φωτιά», «εργασιακού μεσαίωνα» και λοιπών άναρθρων κλισέ με τα οποία δομείται η ενημέρωση σήμερα.

Τι ζήτησε συγκεκριμένα η τρόικα:

1) Την θέσπιση ενός και μόνο βασικού μισθού πάνω από τον οποίο θα διαμορφώνονται ελεύθερα οι αποδοχές με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Πρακτικά δηλαδή να συνδέεται η αμοιβή με την παραγωγικότητα και να αρθούν τα εμπόδια εισόδου στην εργασία για τους, κυρίως νέους σε ηλικία, ανέργους. Τεχνοκρατικά αυτό λέγεται άμβλυνση του, ιδιαίτερα καταστροφικού σε εποχές ύφεσης, insider/outsider model.

2) Τη μείωση των μή-εργοδοτικών εισφορών κατά 5% ποσό που αντιστοιχεί στο ΛΑΕΚ, το επίδομα στράτευσης, την Εργατική Εστία και την Εργατική Κατοικία. Με εξαίρεση, σε κάποιο βαθμό, την τελευταία πρόκειται για ποσά που τρέφουν παράσιτα (κυρίως συνδικαλιστές) και τα οποία διατίθενται λίαν αδιαφανώς ή για άσχετους σκοπούς.

3) Τη μείωση της απίθανης γραφειοκρατίας της Επιθεώρησης Εργασίας η οποία ταλαιπωρεί τους συνεπείς και μειώνει την ανταγωνιστικότητα.

4) Τη μείωση των υπέρογκων αποζημιώσεων η αδυναμία καταβολής των οποίων βυθίζει τις εταιρείες αύτανδρες με αποτέλεσμα τελικά να χάνονται πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας. Σημειωτέον ότι αυτό αποτελούσε όρο του πρώτου μνημονίου ο οποίος δεν εφαρμόστηκε (αντ’αυτού ο Λοβέρδος έκανε μια ήσσονος σημασίας παρέμβαση στον χρόνο προειδοποίησης).

5) Την ευελιξία στα ωράρια εργασίας. Ευελιξία= ανταγωνιστικότητα= μικρότερη ανεργία = μεγαλύτερη ευημερία.

6) Ανεξάρτητη εκτίμηση της αποτελεσματικότητας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.

Δε νομίζω ότι σε τεχνοκρατικούς όρους υπάρχει κάποιος που μπορεί να στηρίξει με επιχειρήματα την οποιαδήποτε αντίθεση στις εξαιρετικές προτάσεις της τρόικας. Εάν οι άνεργοι είχαν φωνή θα τις είχαν κάνει λάβαρο και θα είχαν κατέβει στο Σύνταγμα.

Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές;

Ακόμη και σοβαρά –σε σχέση με τα άλλα- κανάλια όπως ο ΣΚΑΙ αναρωτιέται «γιατί δεν πέφτουν οι τιμές» παρά την παραλυτική ύφεση. Η απάντηση που υπονοείται είναι ότι για αυτό φταίνε ορισμένοι κακοί άνθρωποι που κερδοσκοπούν πάνω στον δοκιμαζόμενο λαό. Τα αντανακλαστικά δε των τηλεθεατών κινούνται στον δρόμο του ελέγχου τιμών, των «συμφωνιών κυρίων», των αγορανομικών διατάξεων και λοιπών σουρεαλιστικών πρακτικών στις οποίες επιδίδεται με πάθος το Σοβιετικό μας σύστημα. 

Η λύση στο πρόβλημα των τιμών δεν βρίσκεται στην καταστολή αλλά στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω του περιορισμού των αγκυλώσεων και στην διασφάλιση του ανταγωνισμού με την κατάργηση των πλείστων διοικητικών εμποδίων και με εντατικούς ελέγχους για εναρμονισμένες πρακτικές. Σε απλά ελληνικά οι τιμές θα πέσουν όταν λειτουργήσει ο ανταγωνισμός σε όλα τα επίπεδα, τόσο δηλαδή στην αγορά λιανικής όσο και στις αγορές εργασίας, ενέργειας, μεταφορών και γενικά σε όλες τις αγορές από τις οποίες κάθε εταιρεία προμηθεύεται προϊόντα και υπηρεσίες τα οποία αποτελούν στοιχεία κόστους για αυτήν και άρα επιβαρύνουν τις τιμές.

Το γεγονός ότι οι τιμές ανθίστανται παρά την σημαντική μείωση της ζήτησης έχει να κάνει

• Με τις αγκυλώσεις που παραμένουν στην αγορά εργασίας. Η «κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και της μετενέργειας» είχε επιπτώσεις μόνο στο 10% των εργαζομένων. Οι ωριμάνσεις που είχαν δοθεί στο παρελθόν παραμένουν με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνδεθεί ακόμη η αμοιβή με την παραγωγικότητα του εργαζομένου. 
• Με τα κλειστά επαγγέλματα όπως π.χ. με τις μεταφορές και με τους διοικητικούς περιορισμούς (π.χ. για το φρέσκο γάλα, για την πώληση βρεφικού γάλακτος από τα πολυκαταστήματα, το bake off, τις ρυθμίσεις για τους φαρμακοποιούς, τις ελάχιστες αμοιβές δικηγόρων, συμβολαιογράφων, μηχανικών κλπ) που έχουν θεσμοθετηθεί για χάρη συντεχνιών και οργανωμένων συμφερόντων 
• Με το αυξημένο κόστος κοινωνικής ασφάλισης. 
• Με τα δεκάδες άσχετα με το εισόδημα χαράτσια (τέλος επιτηδεύματος, Ενιαίο Τέλος Ακινήτων, ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων χώρων κλπ) τα οποία έχουν αυξηθεί σημαντικά και τα τελικά πέφτουν στις τιμές και άρα στην πλάτη του καταναλωτή. Η αριστερίστικη ανοησία «να πληρώσουν οι επιχειρήσεις» αγνοεί τον βασικό κανόνα του εμπορίου ότι όλα τα στοιχεία κόστους συνυπολογίζονται στον καθορισμό των τιμών. Δηλαδή ότι κάθε επιβάρυνση στην επιχείρηση, στον βαθμό που δεν μειώνει τα ανύπαρκτα σήμερα κέρδη, καταλήγει μέσω της τιμής στην τσέπη στου πελάτη της. 
• Με την σημαντική αύξηση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας 
• Με την ανεπαρκή αστυνόμευση της αγοράς για εναρμονισμένες πρακτικές όπως π.χ. το καρτέλ του κοτόπουλου που αποκαλύφθηκε πρόσφατα. 
• Με την δραματική αύξηση του κόστους χρήματος εξ αιτίας της πλήρους απορρόφησης όποιας ρευστότητας από το κράτος το οποίο με τη σειρά του δεν πληρώνει τις υποχρεώσεις του σε κανέναν και τέλος 
• Με το γεγονός ότι τα περισσότερα καταναλωτικά προϊόντα εισάγονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση όπου δεν υπάρχει αντίστοιχη ύφεση άρα και οι τιμές εισαγωγής δεν έχουν μεταβληθεί σημαντικά. 

Εάν λοιπόν η συμπαθής κυρία Κοσιώνη ψάχνει για τον ένοχο καλό θα ήταν να απευθυνθεί κατ’ αρχήν στο Υπουργείο Οικονομικών.

Η διαφθορά καλλιεργεί και συντηρεί τη φοροδιαφυγή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόσφατα τις προδιαγραφές για τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων με το Taxisnet, μέτρο το οποίο, σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, έχει ως στόχο την καταβολή και είσπραξη του ΦΠΑ στον πραγματικό χρόνο συναλλαγής. Η τελευταία αυτή «καινοτομία» του υπουργείου Οικονομικών έρχεται να προστεθεί σε πληθώρα παλαιότερων όπως π.χ. οι φορολογικοί μηχανισμοί, οι ταμειακές μηχανές με φορολογική μνήμη, οι υποχρεωτικές δίγραμμες επιταγές, το τρύπημα των τιμολογίων, ο ΚΒΣ (Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων) και άλλες πρακτικές καμία από τις οποίες δεν έφερε κάποιο θετικό αποτέλεσμα κατά της φοροδιαφυγής η οποία εξακολουθεί να ανθεί στη χώρα μας.

Αναρωτιέμαι εάν οι επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών προβληματίζονται από το γεγονός ότι χώρες με πολύ μικρή φοροδιαφυγή δεν καταφεύγουν σε τέτοιου είδους μέτρα, τα οποία κατά κανόνα ταλαιπωρούν και αυξάνουν το διαχειριστικό κόστος στους συνεπείς χωρίς όμως να λειτουργούν αποτρεπτικά για τους ασυνεπείς. Αντιθέτως στο παρελθόν, στις ελάχιστες περιπτώσεις που το κράτος έδειξε εμπιστοσύνη στους φορολογούμενους π.χ. με την κατάργηση της αποστολής των αποδείξεων στις ΔΟΥ και των θεωρήσεων σε επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω του 1 δισ. δραχμών, δεν υπήρξε καμία απολύτως ένδειξη κατάχρησής της. Αντιθέτως υπήρξε τεράστια ελάφρυνση των υπηρεσιών του υπουργείου από πλευράς φόρτου εργασίας.

Η εμπειρία από τους φορολογικούς μηχανισμούς είναι μάλλον αρνητική αφού πέρα από την ευκαιρία που έδωσαν/δίνουν στους ελεγκτές να βεβαιώνουν τυπικά πρόστιμα σε δεκάδες περιπτώσεις όπου δεν υπήρχε καμία απολύτως φοροδιαφυγή, μάλλον δεν βοήθησαν στην περιστολή της. Για τον απλούστατο λόγο ότι όταν κάποιος εκ συστήματος δεν εκδίδει τιμολόγιο, τότε δεν θα το εκδώσει ασχέτως εάν τυπικά απαιτείται τρύπημα, θεώρηση ή οποιοδήποτε άλλο ξεπερασμένο μέτρο διασφάλισης της «εγκυρότητάς του». Εάν τελικώς εφαρμοστεί το μέτρο των διασυνδεδεμένων ταμειακών μηχανών το μόνο που θα επιτύχει είναι να κάνει πλουσιότερους τους εισαγωγείς και συντηρητές τους, το καρτέλ των οποίων χρεώνει σήμερα το αστρονομικό ποσό των 300 ευρώ για μία μνήμη φορολογικού μηχανισμού που «χωρά» ελάχιστα Kilobytes.

To πρόβλημα είναι πολύ ευρύτερο. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς εμπλεκόμενος στο φορολογικό σύστημα, είτε πρόκειται για φορολογούμενο πολίτη, επιχείρηση, ακόμη και για τις ίδιες τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών που θα ισχυρισθεί ότι το υφιστάμενο πλαίσιο είναι απλό, δίκαιο η αποτελεσματικό.

Ωστόσο, παρά την πανθομολογούμενη αθλιότητά του, το πρόβλημα του φορολογικού συστήματος είναι κατ’ αρχήν λειτουργικό και δευτερευόντως ζήτημα σχεδιασμού. Ακόμη και το καλύτερο και πλέον ισορροπημένο θεσμικό πλαίσιο θα αποτύχει εάν τα συμφέροντα και κατά συνέπεια οι συμπεριφορές όλων των εμπλεκομένων δηλαδή της πολιτικής ηγεσίας, του ελεγκτικού μηχανισμού, των επιχειρήσεων και των φορολογουμένων δεν είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες. Το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα προκειμένου να επιτευχθεί τούτο είναι η διαφθορά. Η δαιμονοποιηθείσα και εκτεταμένη φοροδιαφυγή είναι μία μόνο όψη ενός ιδιαίτερα σύνθετου φαινομένου το οποίο περιλαμβάνει την αδιαφανή χρηματοδότηση πολιτικών και κομμάτων και την εκτεταμένη δωροδοκία-δωροληψία αξιωματούχων. Η οικονομική συμπεριφορά πολιτών και επιχειρήσεων, είτε αφορά νόμιμες είτε παράνομες συναλλαγές, είναι εκ των πραγμάτων ορθολογική άρα τόσο η φοροδιαφυγή όσο και η γενικότερη διαφθορά υπάρχουν απλούστατα γιατί συμφέρουν τους επιδιδόμενους σε αυτές.

Ετσι, αντί μιας ακόμη αποσπασματικής παρέμβασης, όπως αυτή των διασυνδεδεμένων ταμειακών μηχανών, πρέπει να εφαρμοστεί ένα εθνικό πρόγραμμα κατά της διαφθοράς. Προφανώς ένα σωστά σχεδιασμένο, εκ του μηδενός, φορολογικό σύστημα θα είναι αναπόσπαστο μέρος αυτού του ευρύτερου προγράμματος. Οι μεγαλύτερες τομές ενός εθνικού προγράμματος κατά της διαφθοράς πρέπει να γίνουν στο δημόσιο και κυρίως στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό. Η θέσπιση μιας ανεξάρτητης ελεγκτικής αρχής, χωρίς μονιμότητα, με καλές αμοιβές, χρονικά περιορισμένη θητεία και ασφυκτικό έλεγχο των οικονομικών όσων υπηρετούν σε αυτήν θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα. Στόχος του μηχανισμού δεν θα πρέπει να είναι τα έσοδα καθαυτά αλλά η επίτευξη καθολικής σχεδόν συμμόρφωσης επιχειρήσεων και πολιτών με το νέο δίκαιο, απλό και ισορροπημένο φορολογικό πλαίσιο. Το σημερινό σύστημα ελέγχου με το οποίο φοριέται βιαίως το ίδιο «κουστούμι» σε κάθε επιχείρηση και φορολογούμενο, λίγο πολύ ανεξαρτήτως του εισοδήματός του και του βαθμού στον οποίο έχει φοροδιαφύγει, δεν προάγει τη νομιμότητα.

Το Εθνικό Πρόγραμμα κατά της διαφθοράς θα πρέπει να προβλέπει ένα πλέγμα μηχανισμών που θα ελέγχουν και θα ελέγχονται με απόλυτα στεγανά μεταξύ των δύο ιδιοτήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε πέρσι σε σύσταση της δικής του Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων παρά το γεγονός ότι η αντίστοιχη υπηρεσία της Αστυνομίας είχε πολύ καλές επιδόσεις και το σοβαρό πλεονέκτημα ότι ελεγκτής και ελεγχόμενος υπάγοντο σε διαφορετικά υπουργεία. Ουδείς και για κανένα λόγο δεν θα εξαιρείται του ελέγχου είτε πρόκειται για πολιτικά κόμματα, την εκκλησία, τους ΟΤΑ, τον στρατό, τους πολιτικούς, τους συνδικαλιστές, τις τράπεζες, τα media και όσους σήμερα απολαμβάνουν στην πράξη ειδικής μεταχείρισης. Ο έλεγχος των εμπορικών τραπεζών από την ανεξάρτητη και έχουσα την απαραίτητη τεχνογνωσία Blackrock είναι ένα καλό παράδειγμα απόφασης προς τη σωστή κατεύθυνση.

Η διαφθορά μπορεί να εξυπηρετεί τους πολιτικούς όταν χρηματοδοτεί τις προεκλογικές τους εκστρατείες και το lifestyle τους αλλά τους φέρνει σε απόγνωση όταν συμπιέζει τα φορολογικά έσοδα. Σε αντίθεση όμως με τη χοληστερίνη δεν υπάρχει καλή και κακή διαφθορά. Ετσι εάν θέλουμε να αντιμετωπιστεί η καταστροφική για τη χώρα φοροδιαφυγή οφείλουμε, αντί να αναζητούμε λύσεις στη διασύνδεση της ταμειακής μηχανής του τυροπιτάδικου της γωνίας με το taxisnet, να αποφασίσουμε ως κοινωνία εάν θα συνεχίσουμε να ανεχόμαστε τη διαφθορά.

*δημοσιεύθηκε στο φύλλο της "Καθημερινής" της  25.08.2012

Μία άλλη ανάγνωση της Ύδρας

Δε νομίζω ότι θα ήταν ποτέ δυνατόν οι κάτοικοι της Πάρου να πολιορκούσαν το τοπικό αστυνομικό τμήμα, να έκοβαν την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος και να εγκλώβιζαν τους αστυνομικούς διαμαρτυρόμενοι για τη σύλληψη του 20χρονου (ψυχικά άρρωστου) Πακιστανού που τραυμάτισε σοβαρά το κοριτσάκι. Ούτε θα τους περνούσε στη συνέχεια από το μυαλό να δείρουν το πλήρωμα του πλοίου που τον μετέφερε, για τα περαιτέρω, στην Εισαγγελία της Σύρου.

Αντιθέτως ο λαός αντέδρασε ακριβώς έτσι στην περίπτωση της σύλληψης ιδιοκτήτη εστιατορίου στην Ύδρα ο οποίος, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του ΣΔΟΕ, δεν εξέδιδε τις προβλεπόμενες από τον ΚΒΣ αποδείξεις. Πολλοί ορθώς καταδίκασαν το περιστατικό παρομοιάζοντάς το όμως, λαθεμένα κατ’ εμέ, με το κίνημα “Δεν πληρώνω”. Αυτό το περιώνυμο “κίνημα” πρόκειται για happening της λεγόμενης «παλαβής αριστεράς» και είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις όπου εδράζεται στον απλού λαό (μια εξ αυτών είναι η «εθνική οδός» Κορίνθου-Πατρών η οποία, αν και καρόδρομος, εισπράττει κανονικά διόδια με αντάλλαγμα μια νεφελώδη υπόσχεση κατασκευής στο μέλλον με τα έργα να έχουν παγώσει από διετίας).

Στην περίπτωση της Ύδρας η αγανάκτηση και οι ακραίες αντιδράσεις ήταν απαράδεκτες μεν,  αυθεντικές και ειλικρινείς δε. Αυτό κατά τη γνώμη μου πρέπει να προβληματίσει πολύ το Υπουργείο Οικονομικών δεδομένου ότι, κατά τα φαινόμενα, στη συνείδηση των πολιτών της Ύδρας αυτό που αποκαλείται «φοροδιαφυγή» δεν είναι, σε αντίθεση με την συμπεριφορά των «αδιάφθορων» στο εν λόγω περιστατικό, ηθικά επιλήψιμο.

Φταίει το άθλιο, άδικο και απαράδεκτο φορολογικό σύστημα; Φταίει η διαφθορά, η αναποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών; το ότι οι φόροι μας χρυσώνουν τις τσέπες του Άκη και άλλων χιλίων προσώπων οι φάκελλοι των οποίων σύμφωνα με δημοσιεύματα βρίσκονταν στο γραφείο του, παυθέντα χάριν πολιτικού φίλου, εισαγγελέα Διώτη; Σε κάθε περίπτωση το ατυχές συμβάν της Ύδρας δεν πρέπει να αναγνωσθεί ως παλαβή παραβατική συμπεριφορά αλλά ως ένδειξη σοβαρού συστημικού προβλήματος. Διότι προϋπόθεση για την πάταξη της φοροδιαφυγής είναι να απαξιωθεί ηθικά ως συμπεριφορά και να πάψει να συμφέρει.

Ποιός φοβάται τα χταπόδια της Φουκουσίμα;

Σε όποιον είπα ότι θα ταξιδέψω στην Ιαπωνία η αντίδρασή του ήταν «μα δεν φοβάσαι τη ραδιενέργεια;». Σε αυτό απαντούσα ότι η ραδιενέργεια που φοβάμαι περισσότερο, είναι αυτή που "εισπράττει" κανείς από τις διάφορες, χρήσιμες και μη, αξονικές τομογραφίες και λοιπές ιατρικές απεικονίσεις. Οι Ιάπωνες σήμερα δεν φοβούνται αφού η συντριπτική τους πλειοψηφία πιστεύει ότι ο κίνδυνος έχει περιοριστεί στην περιοχή γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα. Ωστόσο οι πληγές από την καταστροφή θα αργήσουν πολύ να επουλωθούν. Ίσως αυτό να μην γίνει ποτέ στην περίπτωση του γεννημένου και μεγαλωμένου στη Φουκουσίμα φίλου μου Χιντέο Νισιχάρα, ο οποίος έχασε την αδελφή του που ζούσε τέσσερα μόλις χιλιόμετρα από τον σταθμό. Τρία ξαδέλφια του βρέθηκαν πολλούς μήνες μετά εγκλωβισμένα στο αυτοκίνητό τους σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ξεφύγουν. Η αναγνώριση έγινε με ταυτοποίηση του DNA τους. Αντιθέτως αρκούντως ευτυχής ήταν ο εβδομηνταπεντάχρονος οδηγός ταξί που με πήγε στο ξενοδοχείο και μου εξήγησε πως το παραδοσιακό Κιότο υπέφερε ιδιαίτερα παρ’ότι βρίσκεται πολύ μακριά από τις περιοχές που έπληξε το φονικό τσουνάμι. Ως πόλη στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στους τουρίστες οι οποίοι σχεδόν εξέλιπαν μετά την καταστροφή. Τα πράγματα τώρα έχουν επανέλθει σε κάποιο βαθμό αλλά ο ίδιος παραμένει πολύ στενοχωρημένος για το γεγονός ότι η κυβέρνηση είπε ψέμματα και ενδεχομένως λέει ακόμη. Βλέπετε οι Αρχές στην Ιαπωνία απολαμβάνουν της απόλυτης εμπιστοσύνης των πολιτών, εμπιστοσύνη που επλήγη βάναυσα από την κακή διαχείριση, επικοινωνιακή και μη, της μεγάλης αυτής τραγωδίας.

Με εξαίρεση την ίδια την Φουκουσίμα, στην υπόλοιπη χώρα η ζωή έχει ξαναβρεί τους φυσιολογικούς της ρυθμούς. Την 1η Αυγούστου η καλή μου φίλη Άκικο Μίγια με κάλεσε να δούμε, από την ταράτσα του γραφείου της, τα φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα που εκτοξεύονται κάθε χρόνο στο λιμάνι της Γιοκοχάμα, Οι Ιάπωνες έχουν μια θαυμάσια λέξη για αυτά. Τα αποκαλούν χάναμπι η, κυριολεκτικά, "λουλούδια της φωτιάς". Η γιορτή, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι ένοικοι, πέρσι δεν έγινε από σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων αλλά το κλίμα φέτος ήταν εξαιρετικό και τα ίδια τα πυροτεχνήματα εντυπωσιακότερα από άλλες χρονιές. Η Άκικο, βραβευμένη αρχιτέκτων, ανησυχεί σήμερα περισσότερο για την οικονομική κατάσταση και την δυσκολία με την οποία βρίσκει νέες δουλειές εξ αιτίας της μεγάλης κάμψης της οικοδομικής δραστηριότητας. Η κατάσταση που αντιμετωπίζουν όμως οι κάτοικοι της Φουκουσίμα είναι απείρως δυσκολότερη. Οι καταναλωτές δεν αγοράζουν τα αγροτικά προϊόντα και τα αλιεύματα της -κατ΄εξοχήν αγροτικής- περιοχής γιατί φοβούνται. Στα εστιατόρια των καλών ξενοδοχείων του Τόκιο υπάρχει μία διακριτική επιγραφή "ρωτήστε μας για την προέλευση του ρυζιού που χρησιμοποιούμε" που είναι ο Ιαπωνικός τρόπος να πει κανείς "μην ανησυχείτε, δεν έχουμε προϊόντα από τις πληγείσες περιοχές". Στις 2 Αυγούστου βγήκαν για πρώτη φορά στην ψαραγορά του Τσουκίτζι χταπόδια από τη Φουκουσίμα, τα οποία μετά από ενδελεχείς ελέγχους αποδείχθηκαν καθαρά. Ο μέσος Ιάπωνας βρίσκεται ενώπιον του δύσκολου διλήμματος: να τα αγοράσει και να υποστηρίξει τους συνανθρώπους του ή να προστατεύσει την υγεία του. Σε κάθε περίπτωση το θέμα της πυρηνικής ενέργειας βρίσκεται πλέον στην κορυφή της ατζέντας. Οι Ιάπωνες αντιλαμβάνονται απολύτως το πλήγμα που θα επιφέρει η κατάργησή της στην βιομηχανία τους αλλά δεν είναι διατεθειμένοι να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους και την υγεία τους για αυτό. Οι τραγωδίες του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα παραμένουν βαθιά χαραγμένες στη συλλογική μνήμη. Στις 4 Αυγούστου προβλήθηκε για πρώτη φορά το ντοκιμαντέρ Nippon no Uso: Hodo Shashinka Fukushima Kikujiro 90-sai ή σε ελεύθερη μετάφραση “Τα ψέμματα της Ιαπωνίας μέσα από τις φωτογραφίες του 90χρονου Κικουτζίρο Φουκουσίμα" (συμπτωματικά έχει το ίδιο επίθετο με το όνομα της περιοχής). Ο αυτοδίδακτος φωτορεπόρτερ έχει βγάλει μέχρι σήμερα περισσότερες από 250.000 φωτογραφίες, αρχής γενομένης από την καταγραφή της ζωής των θυμάτων της πυρηνικής βόμβας από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, με στόχο να αποκαλύψει ότι “Η Ιαπωνία λέει ψέμματα”. Χιλιάδες από αυτές ελήφθησαν γύρω από τους σταθμούς της Φουκουσίμα μετά το ατύχημα.

 

Σε μία κίνηση τακτικής το σύνολο των πενήντα εν λειτουργία αντιδραστήρων έκλεισαν πριν από τρεις μήνες "για συντήρηση" αλλά στις αρχές Ιουλίου επαναλειτούργησε αυτός στο Όχι, ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών. Κάθε Παρασκευή, μπροστά το γραφείο του πρωθυπουργού, γίνεται διαδήλωση με αυτό ακριβώς το αίτημα. Στις 29 Ιουλίου οργανώθηκε και άλλη, εκτάκτως, αν και ήταν Κυριακή, στην οποία κατά τους διοργανωτές συμμετείχαν 200.000 πολίτες και κατά την αστυνομία 17.000. Η πρώτη διαδήλωση, στις 29 Μαρτίου είχε μόνο 300 άτομα αλλά ο αριθμός τους αυξάνεται συνεχώς. Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα σπάνιο στην Ιαπωνία όπου τα πάντα συζητούνται διεξοδικά με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντα συναίνεση πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση. Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν η νέα ενεργειακή πολιτική της χώρας να έχει διαμορφωθεί έως τα τέλη Αυγούστου. Η κυβέρνηση έχει οργανώσει συζητήσεις γύρω από το θέμα σε έντεκα πόλεις σε όλη τη χώρα αλλά βρίσκεται αντιμέτωπη με την κατηγορία ότι πρόσφατα περιόρισε τεχνητά την συμμετοχή κατοίκων της Φουκουσίμα σε αυτές. Ακόμη και έτσι το 70% των συμμετεχόντων τάχθηκε υπέρ της πλήρους κατάργησής της πυρηνικής ενέργειας μέχρι το 2030. Ανεξάρτητα της άποψης που έχει κανείς για το ζήτημα, η Ιαπωνία είναι σήμερα βαθύτατα προβληματισμένη. Οι αποφάσεις για την ενεργειακή πολιτική που ήταν προγραμματισμένο να ανακοινωθούν στα τέλη Αυγούστου μετατίθενται για τον Σεπτέμβριο, η και αργότερα. Όποιες και εάν είναι αυτές οι επιπτώσεις για τη χώρα θα είναι τεράστιες όπως και τα διλήμματα που εμπεριέχουν.

* δημοσιεύθηκε στο "Κ" της Καθημερινής της 12ης Αυγούστου 2012

Ελλάς έθνος εγκληματιών (σε ποσοστό 52,76%)

“Σε σημερινή του ανακοίνωση [το ΣΔΟΕ] επισημαίνει ότι στο πλαίσιο αυτό και για το χρονικό διάστημα από 10/8/2012 – 13/8/2012 πραγματοποιήθηκαν 707 έλεγχοι, κατά τους οποίους βρέθηκαν 373 παραβάτες και διαπιστώθηκαν 1631 παραβάσεις. Δηλαδή το μέσο ποσοστό παραβατικότητας διαμορφώθηκε στο 52,76%. Τα υψηλότερα ποσοστά παραβατικότητας σημειώθηκαν σε περιοχές όπως στην Λευκάδα όπου το ποσοστό στους συγκεκριμένους ελέγχους έφθασε το 100% (σε έξι ελέγχους), στην Βόρεια και Κεντρική Εύβοια με ποσοστό 86,3% (σε 22 ελέγχους), στη Ρόδο με 82% (σε 39 ελέγχους), στην Πάρο-Αντίπαρο με 80% (σε 26 ελέγχους) και στην Ζάκυνθο με 75% (σε 4 ελέγχους).” Καθημερινή 15.08.2012.

Διαβάζοντας τα παραπάνω έρχεται αμέσως στο νου η λαϊκή ρήση “ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε”. Κατ’ αρχήν τα συγκεκριμένα ποσοστά στοιχειοθετούν εξαιρετικά κακή επίδοση των ελεγκτικών μηχανισμών. Για παράδειγμα θα μπορούσε κανείς να φανταστεί το 52,70% των πιλότων να αναχωρούν από το Ελ.Βενιζέλος τύφλα στο μεθύσι; Ταυτόχρονα είναι ενδεικτικά συστημικού προβλήματος για το οποίο στο σύνολο της ευθύνης φέρει αποκλειστικά το Υπουργείο Οικονομικών και οι πολιτικές του ηγεσίες κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια.

Κατ’ αρχήν το ίδιο το φορολογικό σύστημα καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη συμμόρφωση αφού είναι αδιανόητα τυπολατρικό αλλά και άδικο. Σε μία μεσαία εταιρεία είναι αδύνατον το ΣΔΟΕ να μην βρει τίποτε ενώ συχνά οι “παραβάσεις” δεν σημαίνουν ότι η εταιρεία φοροδιέφυγε (μπορεί να έχει καθυστερήσει να τυπώσει θεωρημένα ισοζύγια, να μην έχει θεωρήσει το δελτίο συντήρησης του φορολογικού μηχανισμού, να μην έχει βάλει ώρα αναχώρησης ή αριθμό αυτοκινήτου σε ένα δελτίο κλπ). Το γεγονός ότι η φορολογία δεν συνδέεται πλέον με το εισόδημα (φόρος ακίνητης περιουσίας, τέλη επιτηδεύματος κλπ) το οποίο ενίοτε ξεπερνά, το ότι σε πολλές περιπτώσεις οι “παρακρατούμενοι φόροι” (π.χ. ΦΠΑ) αποδίδονται πολλούς μήνες πριν εισπραχθούν από τις εταιρείες (εάν τελικώς εισπραχθούν) αλλά και η πλήρης απορρόφηση της ρευστότητας από το κράτος (που εισπράττει μεν αλλά δεν πληρώνει κανέναν πλην τους σε σημαντικό βαθμό αργόσχολους υπαλλήλους του) καθιστούν την “παραβατικότητα” ανάγκη και όχι επιλογή.

Ταυτόχρονα το ΣΔΟΕ, κατά το παρελθόν τουλάχιστον, βασικό στόχο είχε την είσπραξη χαρτζηλικιού (και συχνά κάτι περισσότερο από χαρτζηλίκι) από τους ελεγκτές που τοποθετούντο εκεί με πολιτική παρέμβαση “για να κάνουν την καλή”. Εξ ου και η παρουσία οδηγών τρόλεϊ και τραυματιοφορέων στις τάξεις των αδιάφθορων (η σωστότερα των ντιπ διεφθαρμένων). Παρενθετικώς η παύση του εισαγγελέα Διώτη από την ηγεσία του ΣΔΟΕ και η τοποθέτηση εφοριακού-πολιτικού φίλου είναι εξόχως λυπηρή. Θυμηθείτε τον βίο και πολιτεία του Αδάμ –call me «Μάκη»- Ρεγκούζα. Η εγγενής διαφθορά τρέφει την φοροδιαφυγή διότι απλώς την καθιστά συμφέρουσα. Όταν ένα εποχιακό κατάστημα κλέψει 10.000 ευρώ και καθαρίσει δίνοντας ένα χιλιάρικο στους αδιάφθορους τότε προφανώς θα επιδοθεί στο σπορ. Το γεγονός ότι η υπηρεσία έκανε τον ιλιγγιώδη αριθμό των τεσσάρων (4) ελέγχων στη Ζάκυνθο και των έξι (6) στη Λευκάδα καθιστά την πιθανότητα να χρειαστεί το χιλιάρικο τόσο μικρή ώστε η φοροδιαφυγή (όσο κατακριτέα και εάν είναι - sed lex dura lex) να καθίσταται απολύτως ορθολογική επιλογή ενός homo economicus.

Εάν βεβαίως ο homo economicus βρισκόταν στον ΣΔΟΕ δεν θα ασχολείτο με τον ταβερνιάρη στην Ζάκυνθο και των ενοικιαστή ομπρελλών παραλίας στην Λευκάδα αλλά με τους κ.κ. Αναστασιάδη, Μαντέλη, Τσουκάτο και τους περίπου χίλιους φακέλλους μικρών και μεγάλων Τσοχατζόπουλων που είχε στα χέρια του ο κος Διώτης. Στις σοβαρές χώρες το serious fraud office κυνηγάει τις υποθέσεις όπου η σχέση ελεγκτικού κόστους/ωφέλειας είναι θετική. Αλλά βλέπετε στη χώρα μας η φοροδιαφυγή των πολιτικών προσώπων και των φίλων τους δεν θεωρείται τέτοια και κανείς δεν ασχολείται με αυτήν.

Να χτιστεί τώρα ένα Four Seasons για τους συνοριοφύλακες στο Διδυμότειχο

H σημερινή (4.8.2012) «Καθημερινή» γράφει “Τετρακόσιοι περίπου αστυνομικοί, που αποσπάστηκαν στον Έβρο για την ενίσχυση της συνοριακής φύλαξης, αρνούνται να διανυκτερεύσουν στις εγκαταστάσεις της Σχολής Αστυφυλάκων Διδυμοτείχου, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις συνθήκες διαμονής.”

Διαβάζοντάς το θυμήθηκα τον Ελληνο-Ιρλανδό συγγραφέα Λευκάδιο Hearn που έγραφε στο βιβλίο του “Ιαπωνία, μία απόπειρα ερμηνείας” τα ακόλουθα: “Όταν είχαν καθορισθεί οι μισθοί [των αξιωματικών] είκοσι χρόνια πριν [εννοεί σε σχέση με το 1904] τα ενοίκια των σπιτιών ήταν φθηνά: ένα καλό σπίτι σε οποιοδήποτε σημείο του Τόκιο ενοικιαζόταν προς 3-4 γιεν μηνιαίως. Σημερα στο Τόκιο ένας αξιωματικός δεν μπορεί να νοικιάσει ούτε ένα πολύ μικρό σπίτι με λιγότερο από 19 ή 20 γιέν και οι τιμές των τροφίμων έχουν τριπλασιαστεί. Ωστόσο υπήρξαν ελάχιστα παράπονα. Οι αξιωματικοί που ο μισθός τους δεν τους επιτρέπει πιά να νοικιάζουν σπίτι μένουν σε ενοικιαζόμενα δωμάτια όπου μπορούν. Πολλοί εξ αυτών υποφέρουν αλλά όλοι είναι υπερήφανοι για το προνόμιο να υπηρετούν [την πατρίδα] και κανείς τους δεν σκέπτεται να παραιτηθεί”.

Οι προσληφθέντες κυρίως με ρουσφέτι συνοριοφύλακες που φυλούσαν τα σύνορα στο κέντρο της Αθήνας παραπονούνται για τις “συνθήκες διαμονής στη σχολή αστυφυλάκων”. Όταν υπηρέτησα στο Ναυτικό οι συνθήκες διαμονής απείχαν από αυτές που προσφέρει η «Μεγάλη Βρεταννία» ενώ ο μηνιαίος μισθός μου ήταν λιγότερο από τρία (3) ευρώ. Προσωπικά είχα (και έχω) σοβαρές ενστάσεις για την στρατιωτική θητεία και την οργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων γενικά (απορώ πως η τρόικα δεν έχει πάρει ακόμη χαμπάρι πόσες δεκάδες χιλιάδες άχρηστοι μόνιμοι πολιτικοί υπάλληλοι (ΜΠΥ/ΣΕΙΔ) «εργάζονται» στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας). Ωστόσο ούτε οι κληρούχες μου ούτε εγώ παραπονεθήκαμε.

Είναι καιρός όμως να παραπονεθούμε για την κτηνώδη φορολογία η οποία καταλήγει στο να συντηρεί κακομαθημένους συμπολίτες μας που προσλήφθηκαν με ρουσφέτι και ως εκ τούτου δεν αντιλαμβάνονται στο ελάχιστο την έννοια του καθήκοντος. Ενδεχομένως, στατιστικά, οι άνθρωποι που δεν έχουν την αίσθηση του καθήκοντος να είναι περισσότεροι από όσους την έχουν. Δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση κατάλληλοι να υπηρετούν σε ορισμένες κατηγορίες θέσεων (αστυνομία, ένοπλες δυνάμεις, δικαστικό σώμα, εκπαίδευση). Η καταλληλότητα όμως, και το ρουσφέτι δεν συμβαδίζουν.

*  φιλοξενήθηκε ευγενώς στη στήλη "Γράμματα Αναγνωστών" στην Καθημερινή της 2.9.2012

Γιατί πρέπει να καταργηθεί ο δακτύλιος

Ως ανταμοιβή για την καταστροφή που έφερε ο κος Παπακωνσταντίνου ως Υπουργός Οικονομικών, ορίσθηκε μετά την αποπομπή του Υπουργός Περιβάλλοντος απ'όπου μας άφησε «πεσκέσι» τον «πράσινο δακτύλιο». Πρόκειται για μία, ως συνήθως, παρανοϊκή έμπνευση βάσει της οποίας θα κυκλοφορούν ελεύθερα τα αυτοκίνητα που έχουν πρώτη άδεια κυκλοφορίας μετά την 1.1.11, εμπίπτουν στο πρότυπο Euro 5 (Euro 4 για τα υβριδικά), εκπέμπουν λιγότερο από 140 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο και ο οδηγός τους είναι Σαββατογεννημένος*. Τα προγενέστερα του 1990 αυτοκίνητα δεν μπορούν να κινηθούν καθόλου κατά τις ημέρες και ώρες που ισχύει ο δακτύλιος ενώ για όσα δεν εμπίπτουν στις παραπάνω περιπτώσεις, υποπεριπτώσεις και υπό-υπό περιπτώσεις ισχύουν κανονικά τα μονά ζυγά.

Η έλλειψη ευφυΐας (ας μου επιτραπεί ό όρος) στις αποφάσεις της Δημόσιας Διοίκησης στην Ελλάδα είναι μάλλον ο κανόνας παρά η εξαίρεση. Η ανωτέρω απόφαση όμως ξεπερνά σε φαντασία, ανοησία και πολυπλοκότητα τις συνήθεις αποφάσεις των Υπουργείων. Εν προκειμένω κανείς δεν σκέφθηκε ότι θα ήταν πολύ καλύτερο για το περιβάλλον και για όλους εάν καταργείτο εντελώς ο δακτύλιος και εφαρμόζονταν σωστά και εντατικά τα ισχύοντα μέτρα περί κάρτας καυσαερίων.

1) Ο στόλος των οχημάτων στην Ελλάδα είναι πλέον αρκετά σύγχρονος (σε σχέση με την εποχή που θεσπίστηκε το μέτρο) ενώ ο βασικός (πλην μη εκπεφρασμένος) λόγος για τον οποίων έγινε ο δακτύλιος, δηλαδή η κυκλοφοριακή συμφόρηση, δεν υφίσταται πλέον λόγω του μετρό και της τιμής της βενζίνης η οποία πλέον στοιχίζει όσο και το ουίσκι (έστω τύπου “μπόμπα”).

2) Η διαδικασία χορήγησης του ειδικού πράσινου σήματος και ελέγχου θα δημιουργήσει επιπλέον κόστη και θα απαιτήσει χρόνο. Χρόνος ο οποίος θα ήταν πολύ καλύτερο να επενδυθεί στον έλεγχο της χρήσης κράνους από τους οδηγούς μοτοποδηλάτων οι οποίοι, για κάποιο περίεργο λόγο, συνήθως προφυλάσσουν με αυτό τον δεξιό τους αγκώνα αντί της κεφαλής των (όταν έχουν κράνος).

3) Οι χρονικοί περιορισμοί και τα κατώφλια δημιουργούν έντονο αίσθημα αδικίας. Π.χ. ένα αυτοκίνητο Euro 5 που αγοράστηκε στις 20.12.2010 δεν θα μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα ενώ το ίδιο ακριβώς αυτοκίνητο που αγοράστηκε 20 ημέρες μετά θα μπορεί. Κάτοχοι υβριδικών αυτοκινήτων που τα αγόρασαν χάρη στο προνόμιο εισόδου στον δακτύλιο θα βρεθούν σε απόγνωση εάν το αυτοκίνητό τους εκπέμπει 141 γραμμάρια Co2 και πάνω.

4) Η πλήρης κατάργηση του δακτυλίου θα οδηγήσει σε μείωση του συνολικού αριθμού των οχημάτων που κυκλοφορούν στην πόλη δεδομένου ότι δεν είναι μικρός ο αριθμός των κατοίκων που κατέχει περισσότερα αυτοκίνητα από αυτά που πραγματικά χρειάζεται εξ αιτίας του μέτρου. Αυτό είναι ευεργετικό για το περιβάλλον (θα τεθούν εκτός κυκλοφορίας τα παλαιότερα) και για την οικονομία (κόστος συντήρησης με εισαγόμενα ανταλλακτικά).

Ποτέ στην Ελλάδα η διοίκηση δεν αναζήτησε απλές και ριζικές λύσεις. Μονίμως καταλαμβάνεται από μια μανία υπέρ-ρύθμισης των πάντων επιτυγχάνοντας συνήθως το αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα από αυτό που επεδίωκε.



* δική μου προσθήκη που θα έκανε πιό funky την Υπουργική Απόφαση

Είναι καιρός να αντικαταστήσουμε στο λεξιλόγιό μας τη λέξη «συγχώνευση» με τη λέξη «κλείσιμο».

Μετά από σημαντική πίεση η κυβέρνηση αποφάσισε να συγχωνεύσει διάφορους άχρηστους οργανισμούς όπως, μεταξύ άλλων, τον Οργανισμό Προώθησης Εξαγωγών με το Ελληνικό Κέντρο Επενδύσεων και την Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης με την Hellexpo.

Και οι τέσσερις εταιρείες επιβαρύνουν βάναυσα τον Έλληνα φορολογούμενο και προσφέρουν ελάχιστα σε σχέση με το κόστος τους. Ο όγκος του προϋπολογισμού του ΟΠΕ καλύπτει το κόστος μισθοδοσίας του που αφορά προσωπικό το οποίο δεν έχει κατά κανόνα τα προσόντα (ξένες γλώσσες, πανεπιστημιακή εκπαίδευση, εμπορική εμπειρία) για να προωθήσει τις εξαγωγές. Εάν ο Οργανισμός κλείσει αύριο το πρωϊ δεν θα υπάρξει καμία απολύτως αρνητική επίπτωση στο ύψος των εξαγωγών της χώρας. Ο βαθμός ανικανότητάς του είναι τέτοιος ώστε το website του ΟΠΕ να περιορίζεται στο μήνυμα   "Λόγω σοβαρού τεχνικού προβλήματος, [...]  θα παραμείνει εκτός λειτουργίας για λίγο (sic) χρονικό διάστημα ακόμη". Σημειωτέων ότι στην "προώθηση εξαγωγών" το βασικότερο εργαλείο είναι το διαδίκτυο ενώ ο ΟΠΕ έχει δαπανήσει (η καλύτερα σπαταλήσει) εκατομμύρια για να το φτιάξει. Δεν είναι τυχαίο ότι πλέον το σύνολο σχεδόν των Συνδέσμων και ομοιοεπαγγελματικών οργανώσεων στην Ελλάδα αναπτύσσει τις δικές τους δραστηριότητες προώθησης εξαγωγών με πόρους που προέρχονται από τα μέλη. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ΣΕΠΕΕ που οργάνωσε κατά το τελευταίο 12μηνο δύο επιτυχημένες αποστολές στο Ισραήλ.

Το Ελληνικό Κέντρο Επενδύσεων θα έπρεπε κανονικά να συγχωνευθεί με το Ψυχιατρείο στο Δαφνί δεδομένου ότι η πρόθεση και μόνο επένδυσης στην Ελλάδα αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για να διαγνώσει κανείς βαρύτατη ψυχική νόσο. Με άλλα λόγια πρέπει να είναι κανείς τελείως τρελός για να επενδύσει στην Ελλάδα της διαφθοράς, του ΠΑΜΕ, της παράλυτης δικαιοσύνης και της φορολογίας που περισσότερο θυμίζει κινούμενη άμμο. Πρόσφατα Έλληνας επιχειρηματίας επισκέφθηκε τον αρμόδιο για επενδύσεις Υπουργό στο Ουζμπεκιστάν. Ο Ουζμπέκος Υπουργός μιλούσε θαυμάσια Αγγλικά, ήταν σε βάθος ενημερωμένος και εξήγησε στον επιχειρηματία κατά απολύτως συγκεκριμένο και σαφή τρόπο τι θα ήταν διατεθειμένο να κάνει το Υπουργείο του προκειμένου (ο Έλληνας) να επενδύσει. Αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι οργανισμοί τύπου ΕΛΚΕ αλλά αποτελεσματικές υπηρεσίες εντός της ιεραρχίας των Υπουργείων (και μη γραφικούς Υπουργούς)

Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης και η Helexpo δεν αποτελούν μόνο οικονομική πληγή για το κράτος και τους φορολογούμενους (συντηρούνται από τις «συμμετοχές» κρατικών φορέων - μόνο ο σοβαρός και θαρραλέος Γιάννης Μπουτάρης είχε να κότσια να καταργήσει την συμμετοχή του Δήμου Θεσσαλονίκης με το επιχείρημα ότι το Δημαρχείο είναι λίγα μέτρα παρακάτω και δεν χρειάζεται ο δημότης να δει περίπτερο του Δήμου στην έκθεση) αλλά και τεράστια ευκαιρία δεδομένου ότι τα ακίνητα που έχουν θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγές ανάπτυξης και εσόδων.

Όταν δεν έχουμε να πληρώσουμε για την υγεία, τα πυροσβεστικά αεροπλάνα είναι σε μεγάλο βαθμό καθηλωμένα και το κράτος σκοτώνει την οικονομία, και τα ίδια τα μελλοντικά του έσοδα, μη όντας συνεπές στις υποχρεώσεις του προς τις επιχειρήσεις, το να συντηρούμε άχρηστους οργανισμούς – κουβάδες ρουσφετιών του παρελθόντος είναι έγκλημα τεράστιο. Είναι καιρός να αντικαταστήσουμε στο λεξιλόγιό μας τη λέξη «συγχώνευση» με τη λέξη «κλείσιμο».

Να συνδέσουμε και τις τουαλέτες με το Taxisnet για να υπολογίζει τι τρώμε και να πιάνει τους φοροφυγάδες

"Οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενέκριναν προσφάτως την διασύνδεση των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων με το TAXISNET της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) του υπουργείου Οικονομικών, γνωμοδοτώντας πως οι τεχνικές προδιαγραφές του έργου είναι επαρκείς. Το μέτρο αποσκοπεί στην καταβολή και είσπραξη του ΦΠΑ στον πραγματικό χρόνο συναλλαγής, αντί όπως συμβαίνει σήμερα αυτό να γίνεται με τις τριμηνιαίες περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ που υποχρεούνται να υποβάλουν οι έμποροι."

Το Υπουργείο Οικονομικών συνεχίζει την απέλπιδα προσπάθεια να παρακάμψει τους εγγενώς διεφθαρμένους μηχανισμούς του και εναποθέτει τις ελπίδες του στην τεχνολογία, αγνοώντας τη γνωστή ρήση "το μυστρί δεν κάνει τον μάστορα". Σε μία στρατοσφαιρικής ανοησίας κίνηση, την οποία μάλιστα στην απελπισία της φαίνεται να ενέκρινε η Κομισιόν, θέλει να συνδέσει όλες τις ταμειακές μηχανές με την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (οι υπολογιστές-τενεκέδες της οποίας δεν επαρκούν ούτε για τα βασικά με αποτέλεσμα να κάνει outsourcing στη ΔΕΗ και να καθυστερούν μέρες οι ενημερώσεις). Πέραν του μεγάλου πάρτυ που θα κάνουν οι εισαγωγείς ταμειακών μηχανών και οι πάροχοι Internet (ακόμη και σήμερα η μνήμη ενός φορολογικού μηχανισμού η οποία στο Πλαίσιο κάνει λιγότερο από 10 ευρώ χρεώνεται από το καρτέλ προς 300) το μόνο που θα πετύχουν οι ανόητοι είναι να αυξήσουν τη φοροδιαφυγή. Γιατί δεν υπάρχει απλούστερο πράγμα από το να μην τα "χτυπάει" ο έμπορος όταν δεν τον βλέπει ο εφοριακός (δηλαδή το 99,9999999% του χρόνου του). Ακόμη και εάν συμβεί ατύχημα η διαφθορά είναι τέτοια που το πρόβλημα θα αντιμετωπισθεί με τη μέθοδο του φιλικού διακανονισμού.

Το μόνο που θα καταφέρει η τελευταία έμπνευση του Υπ.Οικ. είναι να προσθέσει έναν ακόμη στους δεκάδες πονοκεφάλους ενός συνεπούς εμπόρου, π.χ. για το που θα βρει λεφτά να αγοράσει ταμειακή και για το εάν θα έχει "πέσει" η σύνδεση.

Πρέπει κάποια στιγμή οι πολιτικοί προϊστάμενοι να αναρωτηθούν γιατί καμία χώρα χωρίς πρόβλημα φοροδιαφυγής δεν έχει καταφύγει σε τέτοιες μπούρδες. Υπάρχουν δεκάδες ευφυή συστήματα λογισμικού, ένα από τα οποία έχει αγοράσει πανάκριβα το Υπουργείο Οικονομικών αλλά δεν χρησιμοποιεί, που εντοπίζουν τη φοροδιαφυγή αξιοποιώντας εσωτερικά στοιχεία σε συνδυασμό με στοιχεία από Τράπεζες. Αλλά αυτά έχουν τον κίνδυνο να βγάλουν "Τσουκάτους", "Θέμους", κουμπάρους, αδέλφια, εξαδέλφους και άλλα μεγάλα ψάρια. Αντ'αυτού είναι προσφορότερο να ταλαιπωρήσουν βάναυσα και να επιβαρύνουν οικονομικά τον δύσμοιρο τον τυροπιτά της γειτονίας που θα αναγκαστεί να αγοράσει νέα πανάκριβη ταμειακή και σύνδεση στο Internet. Την οποία μάλλον θα χρησιμοποιεί λιγότερο για να ρεφάρει την επένδυση.

Ποιός είπε ότι ο Σοβιετικός γραφειοκρατικός σουρεαλισμός έχει πεθάνει;

Διαβατήριο με τεφτέρι

Η έκδοση διαβατηρίων γίνεται από την 1η Ιουλίου 2005 αποκλειστικά από την Ελληνική Αστυνομία με μία "σύγχρονη" διαδικασία υψηλής ασφάλειας. Έως τότε οι Νομαρχίες έκαναν τόσο άθλια δουλειά ώστε οποιοσδήποτε μπορούσε να εξασφαλίσει διαβατήριο, έχοντας τις κατάλληλες προσβάσεις και προφανώς με το αζημίωτο. Οι συνθήκες ασφαλείας ήταν τόσο διάτρητες που το 2003 είχαν κλαπεί 100 κενά διαβατήρια από τη Νομαρχία Θεσσαλονίκης. Τα βιβλιάρια καθαυτά ήταν πολύ εύκολο να αντιγραφούν και δεν είχαν καμία σύγχρονη προδιαγραφή προστασίας από παραχάραξη (anti-counterfeiting). Η μετάπτωση στην Αστυνομία κατέστη απαραίτητη ώστε να προστατευθεί το κύρος του διαβατηρίου της Ελληνικής Δημοκρατίας αλλά και ώστε να αντιμετωπισθεί μία κύρια (και απόλυτα λογική) απαίτηση των Αμερικανών προκειμένου να καταργηθεί η visa προς τις ΗΠΑ. Έτσι σχεδιάστηκε μια νέα, αδιάβλητη, υψηλής τεχνολογίας διαδικασία για την οποία δεν μπορεί κανείς να ισχυρισθεί ότι "κουβαλάει" παθογένειες του παρελθόντος.

Βάσει αυτής σήμερα ο πολίτης πρέπει να κάνει τα ακόλουθα προκειμένου για ανανέωση διαβατηρίου.

1. Να πάει σε κάποια εφορία και να εκδώσει παράβολο δημοσίου ύψους 58 ευρώ από τα οποία 53 αφορούν το κόστος εκτύπωσης του βιβλιαρίου και 5 ταχυδρομικά τέλη (από το Αστυνομικό Τμήμα στα Κεντρικά και τανάπαλιν). Η διαδικασία απαιτεί στην καλύτερη περίπτωση μιάμιση ώρα και στην χειρότερη μία ημέρα.

2. Να πάει σε φωτογραφείο, να πληρώσει 15 ευρώ και να επανέλθει μετά από δύο ώρες να παραλάβει τις φωτογραφίες

3. Να φωτοτυπήσει και να προσκομίσει αντίγραφο της αστυνομικής του ταυτότητας μαζί με το παλαιό διαβατήριο.

4. Να προσέλθει αυτοπροσώπως στο ειδικό γραφείο διαβατηρίων όπου ο αρμόδιος αστυνομικός συμπληρώνει εξ αρχής on-line την αίτηση η οποία τυπώνεται και υπογράφεται από τον πολίτη. Ταυτόχρονα συμπληρώνει χειρόγραφα ένα τεφτέρι με την "εισαγωγή" και καταστρέφει το λημένο βιβλιάριο χρησιμοποιώντας κοινό διακορέα αρχειοθέτησης (τρυπητήρι). Απαιτούμενος χρόνος, με την μετακίνηση, 2-3 ώρες ανάλογα με την ουρά.

5. Μετά από 3-4 μέρες (η διαθεσιμότητα μπορεί να διαπιστωθεί on-line με τον αριθμό της αίτησης) ο πολίτης προσέρχεται εκ νέου προκειμένου να παραλάβει το διαβατήριο, υπογράφοντας την παραλαβή στο τεφτέρι. Απαιτούμενος χρόνος 2-3 ώρες ανάλογα με την ουρά.

Με δεδομένο ότι η αυτοπρόσωπη παρουσία του πολίτη είναι επιβεβλημένη για λόγους ασφαλείας να πως θα μπορούσε να ήταν η διαδικασία σε μία πολιτισμένη χώρα.

1. Ο πολίτης θα προσερχόταν στο αστυνομικό τμήμα όπου θα καθόταν σε έναν σταθμό εφοδιασμένο με ειδική κάμερα. Ο αστυνομικός θα σκάναρε το παλαιό διαβατήριο και θα έβλεπε αμέσως στην οθόνη τα στοιχεία του πολίτη τα οποία και θα επιβεβαίωνε. Το παλαιό διαβατήριο δεν καταστρέφεται (αυτό είναι πρωτοτυπία με την κακή έννοια) δεδομένου ότι είναι άχρηστο αφού ακυρωθεί ηλεκτρονικά.  Στη συνέχεια θα έβγαζε φωτογραφία με την ειδική κάμερα υψηλής ανάλυσης εξασφαλίζοντας απόλυτα ότι ο πολίτης που προσήλθε είναι αυτός που θα φαίνεται  στο διαβατήριο. Ο πολίτης επιδεικνύει την ταυτότητά του την οποία και ελέγχει ο αστυνομικός. Το να προσκομίζει κανείς φωτοτυπία ενός εγγράφου στην αρχή που το έχει εκδώσει είναι τουλάχιστον γελοίο.

2.  Ο πολίτης θα μπορούσε να πληρώσει επί τόπου με πιστωτική κάρτα μέσω POS τραπέζης ή εναλλακτικά, εκ των υστέρων, με το αντίγραφο της αίτησης μέσω e-banking ή στο γκισέ οποιασδήποτε τράπεζας. Στη δεύτερη περίπτωση η αίτηση ενεργοποιείται μετά την λήψη της πληρωμής η οποία ενημερώνεται αυτόματα. Για λόγους ασφαλείας και ταχύτητας αποκλείεται η πληρωμή με μετρητά.  Η φωτογραφία αποθηκεύεται ηλεκτρονικά μέσω ασφαλούς δικτύου και έτσι δεν απαιτείται φυσική αποστολή με τα ΕΛΤΑ κόστους 2,5 Ευρώ.

3. Το διαβατήριο αποστέλλεται συστημένο μέσω ΕΛΤΑ στον πολίτη ο οποίος υπογράφει κατά την παραλαβή. Για μεγαλύτερη ασφάλεια μπορεί τα ΕΛΤΑ να ζητούν απόκομμα της αρχικής αίτησης. Καταργείται το άθλιο και απαράδεκτο τεφτέρι παραλαβής/παράδοσης ενώ σταματάει το χρονοβόρο φαινόμενο των διαβατηρίων που εκδίδονται μεν αλλά δεν παραλαμβάνονται ποτέ και πρέπει να καταστραφούν/ακυρωθούν. Η αποστολή στο σπίτι εξασφαλίζει ταυτόχρονα μια πολύτιμη για την αστυνομία ταυτοποίηση διεύθυνσης.

Με τη δεύτερη διαδικασία το κόστος θα μειωνόταν τουλάχιστον κατά 20 ευρώ δεδομένου ότι η ψηφιακή φωτογραφία & αίτηση δεν απαιτούν χειροκίνητη επεξεργασία. Ο πολίτης θα γλίτωνε πάνω από μία ημέρα ταλαιπωρίας (πολλαπλασιάστε το επί τον αριθμό των διαβατηρίων που εκδίδονται ετησίως για να βρείτε τις χαμένες εργατοώρες), οι αστυνομικοί που απασχολούνται στο σύστημα θα μειώνονταν κατά 30-40% και θα έβγαιναν να περιπολούν και γενικότερα η ασφάλεια της διαδικασίας θα βελτιωνόταν.

Αυτά είναι τα προβλήματα μιας σχετικά πρόσφατα σχεδιασμένης διαδικασίας, η οποία, παρά τα προβλήματά της, τουλάχιστον δουλεύει εξασφαλίζοντας υψηλότατα standards ασφαλείας. Φανταστείτε τι γίνεται σε άλλες περιπτώσεις διαδικασιών που χρονολογούνται από την Τουρκοκρατία. Αλλά και τι δυνατότητες υπάρχουν να εξοικονομήσει το κράτος πόρους απολύοντας τους δεκάδες -εάν όχι εκατοντάδες- χιλιάδες περιττούς δημοσίους υπαλλήλους.

Τα διδάγματα από την σύγκριση του αεροδρομίου Ελληνικού με το “Ελ.Βενιζέλος”

Επέστρεφα χθες από το Παρίσι και σκέφθηκα ότι το αεροδρόμιο των Σπάτων αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το τι πρέπει να γίνει στη χώρα μας. Η οποία σήμερα λειτουργεί κατά το πλείστον όπως το, περήφανα δημόσιο, αεροδρόμιο Ελληνικού το οποίο έχει κλείσει εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια. Η εικόνα του, πριν κλείσει, θύμιζε Αφρικανική χώρα. Προσθήκες επί προσθηκών στα κτίρια είχαν οδηγήσει σε ένα αισθητικό και λειτουργικό χάος και είχαν καταστρέψει ακόμη και το κτίριο-αριστούργημα του Έερο Σάαρινεν στο Ανατολικό αεροδρόμιο. Στο Δυτικό, κατά τα πρότυπα Λατινο-Αμερικανικής δικτατορίας στάθμευε παγίως μία αύρα (τανκ) της Αστυνομίας δημιουργώντας σοβαρές απορίες για την χρησιμότητά της αλλά και γιατί δεν υπήρχαν αντίστοιχα μέτρα και στο Ανατολικό. Τα νεότερα κτίρια του δυτικού είχαν κατασκευαστεί για να τοποθετηθούν “φυσούνες” οι οποίες όμως δεν μπήκαν ποτέ. Πέρα από το γενικό σκουπιδαριό, τις συνήθεις στο δημόσιο χειρόγραφες επιγραφές κολλημένες με σελοτέϊπ στην κολόνα κ.λ.π. και στα δύο αεροδρόμια δεν υπήρχε πτήση που να μην καθυστερεί. Για όσους ταξίδευαν συχνά καθυστέρηση έως μία ώρα δεν λογιζόταν έως τέτοια ενώ οι έμπειροι έπαιρναν τηλέφωνο πριν για να μην χάσουν χρόνο. Όποιος είχε κολλητούς και μέσα εξασφάλιζε upgrades, περισσότερες αποσκευές, πρόσβαση στο lounge (το μόνο καλό που είχε ήταν ότι με την παλιά χρυσή κάρτα ερχόταν και σε έπαιρνε πριβέ αυτοκίνητο από τη σκάλα). Η παράδοση των αποσκευών γινόταν σε τρία τέρμενα ωστόσο εάν δεν είχε κανείς αποσκευή ο χρόνος μεταξύ αποβίβασης από το αεροπλάνο και επιβίβασης στο αυτοκίνητο που ήταν σταθμευμένο στο ανεπαρκές και τριτοκοσμικό πάρκινγκ δεν ξεπερνούσε τα 10 λεπτά (στο Ελ.Βελ. είναι στην καλύτερη περίπτωση διπλάσιος). Το Ελληνικό είχε φθάσει να είναι ντροπή για τη χώρα και πηγή μεγάλης ταλαιπωρίας για τον επιβάτη. Το νέο αεροδρόμιο, πέρα από το έξοχο όνομά του, λειτουργεί ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Με εξαίρεση την φορά που πιάστηκαν ανέτοιμοι να αντιμετωπίσουν τον χιονιά, οι καθυστερήσεις, που είναι έτσι και αλλιώς ελάχιστες, οφείλονται παγίως σε προβλήματα των εταιρειών ή σε απεργίες των (ακόμη δημόσιων) ελεγκτών εναερίου κυκλοφορίας. Το πάρκινγκ είναι επαρκές όπως και η σύνδεση με το μετρό και τον προαστειακό. Η τάξη, η καθαριότητα και η νοικοκυροσύνη εξαιρετική. Το Ελευθέριος Βενιζέλος είναι το μόνο μέρος στην Ελλάδα όπου οι ιθαγενείς μετατρέπονται μαγικά σε νομοταγείς πολίτες και π.χ. περιμένουν να περάσουν οι πεζοί από τις διαβάσεις αντί να τους κυνηγούν και πάνω στο πεζοδρόμιο όπως κάνουν στην Αθήνα (ιδιαίτερα τα μηχανάκια). Η επένδυση αποτελούσε μέρος συνολικού σχεδίου που απασχολεί χιλιάδες εργαζόμενους σε παράλληλες εμπορικές δραστηριότητες. Οι εγκαταστάσεις του εμπορευματικού σταθμού είναι σύγχρονες σε αντίθεση με τις συνθήκες Ουγκάντας που επικρατούσαν στο Ελληνικό. Εκεί για παράδειγμα μια μεταφορική εταιρεία, ελλείψει χώρου γραφείων, στεγαζόταν σε ένα παλαιό βαν VW ενώ ποτέ δεν αφήναμε εμπορεύματα εξαγωγής να διανυκτερεύσουν γιατί δεν τα έβρισκε όλα το ξημέρωμα. Το νέο αεροδρόμιο δεν είναι τέλειο. Θα έπρεπε πολύ περισσότερες πτήσεις να εξυπηρετούνται με φυσούνες. Ο σχεδιασμός του θα μπορούσε να είναι φιλικότερος προς τον επιβάτη. Ο διάδρομος που ενώνει το πάρκινγκ με το κτίριο του αεροσταθμού δεν κλιματίζεται ενώ το ίδιο το πάρκινγκ θα έπρεπε να ήταν στεγασμένο ή να είχε πολύ περισσότερα δέντρα. Το ίδιο το κτίριο είναι αρχιτεκτονικά κακό, χάσαμε δηλαδή την ευκαιρία να φτιάξουμε ένα τοπόσημο (landmark). Παρ’ όλα αυτά είναι ασύγκριτα καλύτερο από το χαλικουταριό του Ελληνικού. Το οποίο χαρακτηρίζει και σήμερα την πλειονότητα των οργανισμών του δημοσίου στη χώρα μας.

Το στοίχημα είναι εάν μπορούμε να μεταβούμε, ως χώρα, από το Ελληνικό στο Ελευθέριος Βενιζέλος. Η εμπειρία του τελευταίου έχει δείξει ότι, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, οι πολίτες συμμορφώνονται με τους κανόνες. Η έκβαση θα εξαρτηθεί τελικά από τις άθλιες, πελατειακές, κομματικές συντεχνίες που σαμποτάρουν συστηματικά κάθε προσπάθεια προόδου.