Κι όμως, οι προτάσεις της τρόικας για την αγορά εργασίας είναι εξαιρετικές

«Σήμερα δεν είναι αναγκαίο να ανοίξουν νέα κεφάλαια στις εργασιακές σχέσεις προτού ολοκληρωθεί η εφαρμογή των πρόσφατων αλλαγών και αποτιμηθούν τα αποτελέσματά τους στην αγορά εργασίας», δήλωσαν ανώτερα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, σχολιάζοντας δημοσιεύματα, για νέες απαιτήσεις της τρόικας. Οι εν λόγω «απαιτήσεις» δεν ήταν στην πραγματικότητα παρά προφανείς διαπιστώσεις-προτάσεις για την αποκατάσταση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας με στόχο τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Είχαν σταλεί με μορφή e-mail στο υπουργείο από το οποίο και πιθανότατα διέρρευσαν. Οι προτάσεις αυτές αντιμετωπίστηκαν με τη συνήθη υστερία που διακρίνει τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στη χώρα μας χαρακτηριζόμενες ως «μέτρα φωτιά», «εργασιακός μεσαίωνας» και με λοιπά αντίστοιχα κλισέ.

Τι ζήτησε εμμέσως η τρόικα:

1) Τη θέσπιση ενός και μόνον βασικού μισθού, καθοριζόμενου διοικητικά, πάνω από τον οποίο θα διαμορφώνονται ελεύθερα οι αποδοχές με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Πρακτικώς, δηλαδή, να συνδέεται η αμοιβή με την παραγωγικότητα και να αρθούν τα εμπόδια εισόδου στην εργασία για τους, κυρίως νέους σε ηλικία, ανέργους. Με την ανεργία να κινείται προς το δυσθεώρητο 25% και με πλέον των μισών νέων εκτός της αγοράς εργασίας, πρώτο μέλημα του υπουργείου Εργασίας θα έπρεπε να είναι οι άνεργοι και όχι όσοι, λόγω θεσμικού πλαισίου, αμείβονται σήμερα περισσότερο απ’ όσο παράγουν, λειτουργώντας εις βάρος των υπολοίπων.

2) Τη μείωση των μη ανταποδοτικών μισθολογικών εισφορών κατά 5%, ποσοστό που αντιστοιχεί στον ΛΑΕΚ (Λογαριασμός για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση), το (παρανοϊκό) επίδομα στράτευσης, την Εργατική Εστία, τον λογαριασμό αφερεγγυότητας εργοδότη και την Εργατική Κατοικία. Με εξαίρεση, σε κάποιο βαθμό, την τελευταία, πρόκειται για ποσά που διατίθενται για άσχετους σκοπούς (μέρος τους τρέφει συνδικαλιστές) καταρρακώνοντας την ανταγωνιστικότητα και υφαρπάζοντας, τελικώς, ένα μέρος των απολαβών των εργαζομένων.

3) Τη μείωση της αντιπαραγωγικής γραφειοκρατίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία στην πράξη ταλαιπωρεί μόνο τους συνεπείς και την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας. Γενικότερα προτείνει την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου μεταρρύθμισης του Σώματος μετά από ανεξάρτητη εκτίμηση της αποτελεσματικότητάς του.

4) Τη μείωση των υπέρογκων αποζημιώσεων απόλυσης στα επίπεδα άλλων χωρών της Ε.Ε. Σήμερα η αδυναμία καταβολής των αποζημιώσεων βυθίζει τις εταιρείες αύτανδρες, με αποτέλεσμα τελικά να χάνονται πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, η άθλια διαφοροποίηση στο ύψος της αποζημίωσης μεταξύ υπαλλήλων και εργατών, που μπορεί να είναι έως και έξι φορές μικρότερη, παραμένει, παρά το ότι η ίδια η τρόικα είχε ζητήσει την εξίσωσή της στο πρώτο Μνημόνιο.

5) Την ευελιξία στα ωράρια εργασίας. Αυτή η απαίτηση παρουσιάστηκε από τον Τύπο ως καθολική επιστροφή σε εξαήμερη εργασία. Στην πραγματικότητα, η τρόικα ζήτησε μεγαλύτερη ευελιξία στον προγραμματισμό των ωρών εργασίας, αφού οι σημερινοί περιορισμοί αυξάνουν τις απαιτήσεις σε προσωπικό και άρα το κόστος και τις τιμές των προϊόντων σε μία πολύ δύσκολη περίοδο.

Δεν νομίζω ότι σε τεχνοκρατικούς όρους υπάρχει κάποιος που μπορεί να στηρίξει με επιχειρήματα οποιαδήποτε αντίθεση στις πολύ καλά επεξεργασμένες προτάσεις της τρόικας. Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα δεν λειτουργεί, αφού τα πάντα καθορίζονται από τον διάλογο-παρωδία των «κοινωνικών εταίρων» οι οποίοι ελάχιστα εκπροσωπούν ή ενδιαφέρονται για τα συμφέροντα των εργαζομένων και των εργοδοτών αντίστοιχα. Για τους άνεργους, βέβαια, δεν ενδιαφέρονται ούτε καν προσχηματικά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ίδιοι οι «κοινωνικοί εταίροι» απολαμβάνουν, άμεσα ή έμμεσα, σημαντικά έσοδα από τον ΛΑΕΚ και την Εργατική Εστία, τα οποία δεν συνδέονται με τον αριθμό των πραγματικών μελών τους ή την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν. Υπάρχουν μελέτες διεθνώς που δείχνουν ότι όσο πιο δυσλειτουργική και αγκυλωμένη είναι η αγορά εργασίας σε περιόδους ύφεσης, τόσο αυξάνονται οι αρνητικές επιπτώσεις της τελευταίας. Εάν θέλουμε να λειτουργήσει, επιτέλους, ελεύθερα και αποτελεσματικά η αγορά εργασίας στη χώρα μας, ώστε να έχουμε ελπίδες εξόδου από την κρίση, τα μέτρα που περιλαμβάνει το επίμαχο e-mail της τρόικας είναι μία πολύ καλή αρχή.

* φιλοξενήθηκε ευγενώς στο φύλλο του Σαββάτου 29.9 της Καθημερινής