Γιατί δεν στέκει το δίλημμα λιτότητα ή ανάπτυξη

Μια φορά και έναν καιρό ζούσαν δύο αδέλφια. Ο ένας λεπτός, αθλητικός και πολύ εργατικός και ο άλλος τόσο χοντρός που δεν μπορούσε να εργασθεί λόγω κινητικών προβλημάτων. Ο λεπτός αδελφός τον ζούσε δουλεύοντας σαν σκυλί σε δύο δουλειές αλλά κάποια στιγμή ο χοντρός έτρωγε τόσο πολύ που τα χρήματα δεν έφθαναν. Ο χοντρός εξάντλησε τα όριά του στις κάρτες και κάποια στιγμή βρέθηκαν και οι δύο σχεδόν να μην έχουν να φάνε. Επικοινώνησαν με τον θείο στην Αμερική, που είχε αδυναμία στον χοντρό αδελφό, ο οποίος συμφώνησε να στέλνει χρήματα και μίλησε με την Τράπεζα ώστε να κουρευτεί το χρέος στις κάρτες κατά 70% υπό τον όρο ότι θα κάνουν δίαιτα.

Τελικά όμως τη δίαιτα την έκανε ο λεπτός ενώ ο χοντρός έκλεβε συστηματικά από το ψυγείο με αποτέλεσμα η σχέση βάρους μεταξύ τους όχι μόνο να μην βελτιωθεί αλλά να χειροτερεύσει υπέρ του χοντρού. Ο λεπτός, εξασθενημένος από την εξαντλητική δίαιτα, δεν μπορούσε να κρατήσει την δεύτερη δουλειά και τα πράγματα ήταν πλέον χειρότερα από πριν. Ο θείος από την Αμερική τα πήρε στο κρανίο γιατί όχι μόνο βοήθησε αλλά τα ακούει και από τον χοντρό που τον έστειλε στο διάολο. Τώρα ο χοντρός κοντεύει να τα τινάξει όλα στον αέρα με τη συμπεριφορά του και να πάρει στο λαιμό του και τον κακομοίρη τον αδελφό του ο οποίος τόσα χρόνια τον ζούσε.

Σε ένα εξαιρετικό του άρθρο στην Wall Street Journal (Greece's False Austerity, 23.5.2012) ο David Malpass εξηγεί τη διαφορά μεταξύ της λιτότητας στον ιδιωτικό τομέα (ο λεπτός, αθλητικός, παραγωγικός αδελφός) και στον δημόσιο (το κήτος που του έχει γίνει βάρος ασήκωτο). Ο συγγραφέας σημειώνει ότι το “λιτότητα ή ανάπτυξη” πρόκειται περί ψευδοδιλήμματος. “Η ανάπτυξη έρχεται μέσα από την οικονομική ελευθερία, την ύπαρξη υγιών κεφαλαίων, την ισχυρή διασφάλιση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και μια αποτελεσματική δικαιοσύνη που λειτουργεί ως ανάχωμα στον κρατικό παρεμβατισμό. Οι επιχειρήσεις δεν θα επενδύσουν και δεν θα προσλάβουν προσωπικό σε οικονομίες όπου κυριαρχεί το κράτος. Άρα η λιτότητα στο κράτος είναι βασική προϋπόθεση για να έχουμε ανάπτυξη τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα”. Και συνεχίζει

“Η οικονομική επιστήμη συχνά αγνοεί την κρίσιμη διαφορά μεταξύ λιτότητας στο κράτος καθεαυτό και της λιτότητας που συχνά επιβάλλει το κράτος στον ιδιωτικό τομέα. Στην πρώτη περίπτωση κυβερνήσεις με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς πρέπει να πουλήσουν πάγια στοιχεία, να περιορίσουν τις προσλήψεις και την δραστηριότητά τους στα απολύτως απαραίτητα. Αυτού του είδους η λιτότητα προάγει την ανάπτυξη. Στην περίπτωση της λιτότητας στον ιδιωτικό τομέα οι κυβερνήσεις επιβάλλουν νέους φόρους και περιορισμούς στον ιδιωτικό τομέα ενώ οι ίδιες διατηρούν το προσωπικό τους, τους μισθούς τους και τις συντάξεις τους. Αυτού του είδους η λιτότητα, που κυριαρχεί σήμερα στην Ευρώπη, είναι όντως ασύμβατη με την ανάπτυξη. […..] Η Ελληνική κυβέρνηση εφαρμόζει ιδιαίτερα επιθετικά το δεύτερο είδος λιτότητας. Ενώ ο ιδιωτικός τομέας συρρικνώθηκε σημαντικά, ο δημόσιος τομέας αυξήθηκε από το 49,6% του ΑΕΠ το 2010 στο 49,7% το 2011. Για να πετύχει αυτό το κακό αποτέλεσμα η κυβέρνηση αύξησε τον ΦΠΑ σε 23%, έναν κρυμμένο έμμεσο φόρο τον οποίο κανονικά δεν πρέπει να ζητούσε από κανέναν να τον πληρώσει ούτε να τον υποστηρίξει, και θέσπισε νέους φόρους στα ακίνητα οι οποίοι πρακτικά μεταφέρουν την κυριότητά τους από τους ιδιώτες στο κράτος και, μέσω αυτού, στους ξένους πιστωτές. Ταυτόχρονα η βουλή διατήρησε τους μισθούς που καταβάλλει με πλήρη προνόμια, τον στόλο ακριβών αυτοκινήτων, και το υπεράριθμο προσωπικό της. “

Το πρόβλημα είναι ότι ο μέσος Έλληνας δεν διαβάζει γενικώς, πολλώ δε μάλλον την Wall Street Journal. Γι’ αυτό και ψήφισε συντριπτικά υπέρ του να συνεχίζει να τρώει ανεξέλεγκτα ο χοντρός.

Mrs. Lagarde’s dangerous myopia

I find Mrs. Lagarde, whom I had the chance to meet in the past when she was serving as France’s export minister, competent, smart and charming. That is why I am surprised by the fact the she doesn’t “see it”.

In an interview today the IMF head urged Greeks to pay taxes, saying she worries more about the plight of children in sub-Saharan Africa than the people of the crisis-hit European nation. I will not linger on the second part of this callous statement, which bears the question why did the IMF help Greece in the first place when, with the same amount of money, they could, at least in theory, do much more for the children in sub-Saharan Africa. After all Greece imported more than 1.000.000 smart phones last year with an economy in tatters. But again, this is beside the point I want to make.

The troika and most politicians in Greece focus on tax evasion as one of Greece’s major problems. Battling tax evasion has been touted as the government’s first priority for more than two decades now. But is tax evasion actually the problem?

In 1991 the great thinker Panayiotis Kondylis wrote “The fact that most public servants at all levels hailed from culturally retarded social strata, had serious consequences on the nature of the state apparatus, whose functioning stumbled upon their illiteracy, narrow-mindedness, guile and inhibitions, as well as the insurmountable inability of the average employee to base his work on impersonal, and abstract principles, as long as his mentality was grounded upon the values of a patriarchal society, i.e. his primary loyalty to his homeland,  his relatives,  his friends,  the friends of his friends, to his patrons and protégées”.

Kondylis argues that Greece never evolved into a bourgeois society and still remains, by and large, a patriarchal one. “When the patriarchal relationship moves to politics it evolves into what we call today a customer relationship, while retaining its fundamental characteristics of obedience and protection”. In this context taxpayers are unhappy to contribute to the benefit of people outside their “patriarchal” circle but more than happy to do so to a politician, or friend, who will “take care of their affairs” when in need. Outside Kondylis’ philosophical parlance this phenomenon will be plainly described as “corruption”. This, and not the tax system, should be the object of the troika’s attentions.

I do not think that anyone involved in the tax system, whether as a taxpayer, as a firm, or even as a tax collector for the Ministry of Finance will argue that the existing framework is simple, fair or effective. Decades of piecemeal interventions and efforts to circumvent the problematic (i.e. corrupt-patriarchal) state revenue services in a canvas of growing corruption and black/political money have resulted in an intricate, formalistic, dysfunctional, inefficient, and grossly unfair system (the tax burden is mainly from indirect and property taxes that are largely independent of income) that hampers economic growth.

Although everyone agrees that the tax system is in itself unworkable, its sorry state has more to do with function rather than design. Even the most elegantly designed tax system will fail if the interests and therefore the behavior of all stakeholders including politicians, revenue service officials, companies and taxpayers are not aligned. The biggest obstacle today towards such an alignment is corruption. Widespread tax evasion is only one side of a very complex phenomenon that includes off the books financing of political parties and widespread bribe giving and bribe-taking. The economic behavior of citizens and businesses, be it legal or illegal, is in fact always rational. Therefore tax evasion and corruption simply exist because they benefit those engaged in them.

So if Mrs. Lagarde wants Greeks to pay taxes she should work on a national program against corruption. Obviously a well designed and fair* tax system will be an integral part of such a program. Another would be to review today's highly hypocritical system of political party funding from businesses and citizens by applying transparency standards e.g. like in the U.S. and redefining spending limits for election campaigns to realistic levels. Dividing electoral districts into smaller ones and reforming the electoral system based e.g. on the German model will reduce the investment required to be elected as an MP and therefore the need for dirty money.

The major effort of a national program against corruption should be focused on public servants, especially those employed in the revenue service. The establishment of an independent auditing authority with well-paid, un-tenured staff, who may serve for a limited time and whose income and wealth will be carefully monitored, will be an important step. The aim of such a mechanism should not be to increase revenue per se, but to reach a very high level of compliance of businesses and citizens with the new simple and fair tax framework. The Ministry of Finance today does not really promote compliance when, by setting revenue targets to its directors an auditors, each company is, at the end, forced to pay an unofficial percentage of its revenue in additional taxes, pretty much regardless of the extent to which it has evaded taxes. This percentage is shared between the state and various recipients (mainly public servants and politicians) in the grey money chain.

Ironically the troika achieved the same thing by imposing tax revenue targets and allowing the Greek government, after arduous negotiations, to impose the wrong kind of taxes thereby practically killing the economy instead of targeted measures that would have revived it.

The National Programme against corruption should include carefully designed checks and balances. Last year the Ministry of Finance set up its own Internal Affairs department despite of the fact that the respective police department (that had hitherto authority over tax auditors) had an excellent track record and was part of a different ministry. No one, for any reason should be exempt from audits including political parties, the church, local authorities, the army, politicians, trade unionists, banks, media and those who now, in practice, enjoy special treatment. Last year’s audit of commercial banks by and independent and competent entity (Blackrock) was an excellent example of a decision in the right direction.

Corruption can be useful to politicians in financing their campaigns and lifestyle, but brings them and Mrs. Lagarde to despair when it depresses tax revenues. But unlike cholesterol there us no such thing as good and bad corruption. If we want to deal with the catastrophic effects of tax evasion we should decide first, as a society, if we will continue to tolerate “patriarchal” corruption or not.

* Mr. Venizelos, the disastrous finance minister, personally wrote a tax exemption clause for Greek ship-owners into the country’s constitution when it was last amended.

Τα Τσιπριακά Αγγλικά και η εικόνα των ξένων για τους Έλληνες.

..λαός, ο οποίος κάτω από την πολύχρονη και βαθειά επιρροή των ελληνοκεντρικών αερολογιών έχει μάθει να θεωρεί τον εαυτό του ως γένος περιούσιο και ως άλας της γης... Π.Κονδύλης, 1991

Ακόμη και σήμερα, πολλά χρόνια μετά την μεταπολίτευση και την κατάργηση του μαθήματος της πατριδογνωσίας, το μέσο Ελληνόπουλο γαλουχείται εκπαιδευτικώς με τη βεβαιότητα ότι η Ελλάς είναι η ωραιότερη χώρα του κόσμου κατοικούμενη από τους εξυπνότερους και τυχερότερους ανθρώπους ακριβώς επειδή γεννήθηκαν Έλληνες. Όταν, στα 25 μου χρόνια, έφυγα για να σπουδάσω στην Ιαπωνία είχα ήδη ταξιδέψει σε αρκετές χώρες και ζήσει συνολικά 10 μήνες στο εξωτερικό. Κατά την διετή περίπου παραμονή μου εκεί έκανα φίλους καρδιακούς μεταξύ των συμφοιτητών μου. Διότι η αρχική δυσκολία προσαρμογής στις ιδιαιτερότητες της χώρας, τα κοινά προβλήματα και προκλήσεις που αντιμετωπίζαμε έχτισαν στενούς δεσμούς μεταξύ μας. Φίλους τους οποίους, πάνω από 15 χρόνια αργότερα, βλέπω ακόμη συχνά.

Λίγους μήνες μετά την έναρξη του 18μηνου προγράμματος ο Marcello, συμφοιτητής και ένας εκ των συγκατοίκων μου, μου λέει: “Eσύ ρε δεν είσαι Έλληνας». «Και τι είμαι του λέω». «Μα δεν φοράς σταυρουδάκι, δεν είσαι σαν αρκούδα από πλευράς τριχοφυΐας, μιλάς γλώσσες, είσαι καλλιεργημένος και πολιτισμένος. Εγώ από τα πέντε μου χρόνια πηγαίνω κάθε χρόνο για διακοπές στην Ελλάδα και οι Έλληνες που έβλεπα ήταν σούπερ κάφροι». Του εξήγησα ότι είμαι από πάσης πλευράς Έλληνας. Το επώνυμό μου υπάρχει καταγεγραμμένο στα αρχεία των Κυθήρων από το 1447. Με βάση το, σημαντικότερο κατ’ εμέ κριτήριο Ελληνικότητας, δηλαδή την μετοχή στην Ελληνική παιδεία, είμαι επίσης 100% Έλλην. Τελείωσα το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο στην Αθήνα και έκανα τις προπτυχιακές μου σπουδές στην ΑΣΟΕΕ. Ταυτόχρονα το μεταπτυχιακό στην Ιαπωνία λειτούργησε ενισχυτικά της ελληνικότητάς μου δεδομένου ότι αντιλαμβάνεσαι καλύτερα τον εαυτό σου όταν έρχεσαι σε επαφή με έναν πολύ διαφορετικό πολιτισμό. Δυστυχώς όμως η εικόνα που έχουμε, εμείς οι Έλληνες, στο εξωτερικό δεν διαφέρει από την εικόνα που έχουν π.χ. οι Πακιστανοί στην Ελλάδα.

Η πρόσφατη παρουσία του Αλέξη «Ταρζάν» Τσίπρα στην τηλεόραση του CNN δεν βοήθησε ώστε να βελτιωθεί.. Η Αμανπούρ έχει πάρει συνεντεύξεις από δικτάτορες και λοιπά κτήνη, έχει βρεθεί στο μέτωπο αλλά τίποτε από αυτά δεν μπορούσε να την προετοιμάσει για να ακούσει τον κύριο Τσίπρα να μιλάει Αγγλικά. Με τρόπο που θύμιζε Έλληνα λαντζέρη, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα στη Νέα Υόρκη, δέκα ημέρες μετά την άφιξή του στο Ellis Island. Για τον λαντζέρη ήταν προφανώς αδύνατον τότε να μάθει Αγγλικά ενώ είναι εξόχως πιθανό να εξελίχθηκε σε πολύ πετυχημένο ομογενή επιχειρηματία τα παιδιά του οποίου πήγαν στο Harvard. O Αλέξης αντιθέτως είχε κάθε ευκαιρία να μάθει Αγγλικά στο σχολείο και στο Πανεπιστήμιο. Δεν έμαθε διότι δεν ήταν επιμελής, δεν προσπάθησε αλλά και γιατί αφιέρωνε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του σε επαναστατική γυμναστική. Δεν ξέρω εάν το γεγονός ότι ήταν Κνίτης έπαιξε ρόλο δεδομένου ότι η Αγγλική είναι η γλώσσα των καπιταλιστών και του μεγάλου κεφαλαίου που καρπούται την υπεραξία του μόχθου του λαουτζίκου. Με δεδομένη την πολιτική του ανέλιξη όφειλε να τα μάθει έστω και αργότερα γιατί η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας από την εποχή που ο Αλέξης έπαιζε στην αμμοδόχο. Παρ’ όλα αυτά δεν έμαθε τη γλώσσα όπως δεν μορφώθηκε ουσιαστικά, ούτε στο αντικείμενό του ούτε γενικότερα. Η παροιμιώδης γκάφα του στο Schooligans περί πολιτιστικής επανάστασης στην οποία εσύρθη από μια ομάδα μαθητών-δημοσιογράφων δείχνει ακριβώς την έκταση αυτής της αμορφωσιάς. Ο πατέρας μου, που δεν είχε τις ευκαιρίες του Αλέξη, δαπανούσε ως νεαρός λογιστής τα 2/3 του μισθού του σε μαθήματα Αγγλικών και τα έμαθε επαρκώς για να σταδιοδρομήσει με επιτυχία ως επιχειρηματίας. Ο Αλέξης δεν έμαθε. Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε από το να γίνει ρεζίλι και, δυστυχώς, να μας ρεζιλέψει διεθνώς.

Τα πλαστικά κλειδιά του Χομεϊνί και η κατσίκα του γείτονα

Το εκλογικό αποτέλεσμα μου έχει προκαλέσει σοκ μέγα. Όχι μόνο για το γεγονός ότι φέρνει τη χώρα στο χείλος του γκρεμού (εάν δεν έχει ήδη πέσει) αλλά και γιατί περίμενα ότι ο Έλληνας ψηφοφόρος θα επέλεγε, τουλάχιστον, βάσει των συμφερόντων του. Για όσους γνωρίζουν στοιχειώδη οικονομικά η πλήρης απομόνωση της χώρας αλλά και οι γενικότερες συνέπειες που θα έχει η έξοδός μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση –γιατί μόνο έτσι μπορεί να βγει μια χώρα από την Ευρωζώνη- θα μας οδηγήσουν σε πλήρη εξαθλίωση, ακόμη και των σήμερα μερικώς εξαθλιωμένων.

Ορισμένοι ερμηνεύουν τον μαζικό αυτοκτονικό ιδεασμό που κατέλαβε τους ψηφοφόρους με το σκεπτικό ότι πολλοί εκ των συμπολιτών μας “δεν έχουν τίποτε να χάσουν”. Και με δεδομένο το ίδιον του λαού που προτιμά να δει την κατσίκα του γείτονα να ψοφά από το να αποκτήσει μία και αυτός, η ψήφος ικανοποιεί το ακραίο Schadenfreude, την φρικτή χαιρεκακία του Έλληνα η οποία φουντώνει σε περιόδους ανέχειας όπως η σημερινή.

 Η άλλη εξήγηση άπτεται στην πίστη των ψηφοφόρων ότι καταγγέλοντας τη δανειακή σύμβαση διώχνουμε από επάνω μας το άχθος του χρέους με αποτέλεσμα την επομένη να επανέλθουν οι μισθοί & οι συντάξεις στα προηγούμενα επίπεδα, να ακυρωθούν οι ρυθμίσεις περί τα εργασιακά οι οποίες γκρέμισαν τις κατακτήσεις (με αγώνες) δεκαετιών (οι οποίες ώθησαν π.χ. την ανεργία των νέων στο 55%) και να προσληφθούν 100.000 ακόμη άχρηστοι στο Δημόσιο. Το όλο σκεπτικό μου θύμισε τα εκατοντάδες παιδιά που έστελνε ο Χομεϊνί για να καθαρίσουν, με αυτοθυσία, τα ναρκοπέδια στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Γνώριζαν ότι θα μαρτυρήσουν αλλά έπαιρναν ένα ειδικό πλαστικό κλειδί (made in Taiwan) το οποίο τους εξασφάλιζε την είσοδο στον Ισλαμικό παράδεισο (πολύ καλύτερος από τον Χριστιανικό γιατί υπόσχεται ηδονές θαυμάσιες) αφού η νάρκη τους έκανε χίλια κομμάτια. Αν και δεν ενθυμούμαι οι κ.κ. Τσίπρας, Καμμένος, Μιχαλολιάκος, ΚΚΕ και οι λοιπές γραφικές δυνάμεις να έδιναν στους ψηφοφόρους τους πλαστικά κλειδάκια, η συμπεριφορά τους δεν απέχει από αυτήν  του αλήστου μνήμης Αγιατολάχ. Το μόνο που προκαλεί απορία αλλά και ανησυχία μεγάλη είναι ότι στην Ελλάδα πρέπει να είσαι άνω των 18 ετών για να αποκτήσεις δικαίωμα ψήφου.

Βρήκα αυτή τη βίδα. Μπορείτε να μου βρείτε ένα αυτοκίνητο που να ταιριάζει;

Με κίνδυνο να λοιδωρηθώ από τον ανεγκέφαλο “αντιμνημονιακό” όχλο πιστεύω ότι εάν ήμουν δικαστής και μια μέρα η τρόικα σάπιζε στο ξύλο μερικούς (νυν & τέως) υπουργούς και υπηρεσιακούς παράγοντες θα την αθώωνα πανηγυρικά και θα εξέφραζα τα συγχαρητήριά μου για την πράξη της αυτή.

Να ένα παράδειγμα του τι τραβάνε οι κακόμοιροι οι ξένοι από το άθλιο ελληνικό κράτος: Μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις συμφωνούν με την ελληνική κυβέρνηση να κλείσουν οι μη απαραίτητοι οργανισμοί μεταξύ αυτών (ορθώς) και ο ΕΟΜΜΕΧ.  Ο προφανής λόγος για το κλείσιμο είναι η εξοικονόμηση πόρων ώστε να μην χρειαστεί να μπουν άλλοι φόροι δεδομένου ότι και οι υφιστάμενοι έχουν συνθλίψει τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Η εξοικονόμηση πόρων προφανώς προκύπτει από την μείωση του κόστους λειτουργίας εν προκειμένω του ΕΟΜΜΕΧ, κόστος που προφανώς αφορά κυρίως αποδοχές προσωπικού.

Αλλά οι κουτόφραγκοι αν και έχουν περάσει δύο χρόνια δεν έχουν καταλάβει ακόμη τις απεριόριστες δυνατότητες του ελληνικού δαιμονίου, ειδικά όταν πληρώνει άλλος. Έτσι το δαιμόνιο ναι μεν έκλεισε τον ΕΟΜΜΕΧ αλλά μοίρασε, ή καλύτερα «βόλεψε» τους υπαλλήλους του εδώ και εκεί. Ένας εξ αυτών, οδηγός στην ειδικότητα, κατέληξε σε ένα Επιμελητήριο. Παρενθετικώς οι πόροι των επιλεμητηρίων προέρχονται, με το στανιό, από τις επιχειρήσεις οι οποίες είναι αναγκασμένες να πληρώνουν ετήσια συνδρομή, κόστος το οποίο προφανώς μετακυλίουν στον καταναλωτή.

Το εν λόγω όμως Επιμελητήριο προσέλαβε μεν το απολωλός πρόβατο του ΕΟΜΜΕΧ αλλά έλα που δεν διέθετε όχημα, γεγονός που προκάλεσε μέγα προβληματισμό. Ο οποίος, ελληνικό δαιμόνιο και λεφτά άλλων γαρ, ελύθη με απίστευτη ταχύτητα. Η Διοικούσα Επιτροπή του Επιμελητηρίου αποφάσισε να αγοράσει αυτοκίνητο!

Επειδή si fueris Romae, Romano vivito more, πιστεύω ότι η τρόικα, εάν δεν τη διώξει ο Τσίπρας και φέρει την τσιπρ(ι)ακή λίρα στη θέση του Ευρώ, πρέπει να αναζητήσει λύση στην αρχαία μυθολογία και συγκεκριμένα στον μύθο της λερναίας Ύδρας. Όταν θέλει να κλείσει έναν οργανισμό να αναθέτει σε έμπιστο τρίτο  (π.χ. δικηγορικό γραφείο, ελεγκτική εταιρεία) το κλείσιμό του και να παρακολουθεί εάν όσοι φύγουν από την μπροστινή πόρτα ξαναμπούν από το παράθυρο σε άλλο κτίριο του διεφθαρμένου, σπάταλου και αναποτελεσματικού κράτους που μας έχει γονατίσει. Το οποίο θέλει επειγόντως γενικευμένο καυτηριασμό για να σταματήσει να μας τσουρουφλίζει καθημερινά.