Η διαφθορά καλλιεργεί και συντηρεί τη φοροδιαφυγή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόσφατα τις προδιαγραφές για τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων με το Taxisnet, μέτρο το οποίο, σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, έχει ως στόχο την καταβολή και είσπραξη του ΦΠΑ στον πραγματικό χρόνο συναλλαγής. Η τελευταία αυτή «καινοτομία» του υπουργείου Οικονομικών έρχεται να προστεθεί σε πληθώρα παλαιότερων όπως π.χ. οι φορολογικοί μηχανισμοί, οι ταμειακές μηχανές με φορολογική μνήμη, οι υποχρεωτικές δίγραμμες επιταγές, το τρύπημα των τιμολογίων, ο ΚΒΣ (Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων) και άλλες πρακτικές καμία από τις οποίες δεν έφερε κάποιο θετικό αποτέλεσμα κατά της φοροδιαφυγής η οποία εξακολουθεί να ανθεί στη χώρα μας.

Αναρωτιέμαι εάν οι επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών προβληματίζονται από το γεγονός ότι χώρες με πολύ μικρή φοροδιαφυγή δεν καταφεύγουν σε τέτοιου είδους μέτρα, τα οποία κατά κανόνα ταλαιπωρούν και αυξάνουν το διαχειριστικό κόστος στους συνεπείς χωρίς όμως να λειτουργούν αποτρεπτικά για τους ασυνεπείς. Αντιθέτως στο παρελθόν, στις ελάχιστες περιπτώσεις που το κράτος έδειξε εμπιστοσύνη στους φορολογούμενους π.χ. με την κατάργηση της αποστολής των αποδείξεων στις ΔΟΥ και των θεωρήσεων σε επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω του 1 δισ. δραχμών, δεν υπήρξε καμία απολύτως ένδειξη κατάχρησής της. Αντιθέτως υπήρξε τεράστια ελάφρυνση των υπηρεσιών του υπουργείου από πλευράς φόρτου εργασίας.

Η εμπειρία από τους φορολογικούς μηχανισμούς είναι μάλλον αρνητική αφού πέρα από την ευκαιρία που έδωσαν/δίνουν στους ελεγκτές να βεβαιώνουν τυπικά πρόστιμα σε δεκάδες περιπτώσεις όπου δεν υπήρχε καμία απολύτως φοροδιαφυγή, μάλλον δεν βοήθησαν στην περιστολή της. Για τον απλούστατο λόγο ότι όταν κάποιος εκ συστήματος δεν εκδίδει τιμολόγιο, τότε δεν θα το εκδώσει ασχέτως εάν τυπικά απαιτείται τρύπημα, θεώρηση ή οποιοδήποτε άλλο ξεπερασμένο μέτρο διασφάλισης της «εγκυρότητάς του». Εάν τελικώς εφαρμοστεί το μέτρο των διασυνδεδεμένων ταμειακών μηχανών το μόνο που θα επιτύχει είναι να κάνει πλουσιότερους τους εισαγωγείς και συντηρητές τους, το καρτέλ των οποίων χρεώνει σήμερα το αστρονομικό ποσό των 300 ευρώ για μία μνήμη φορολογικού μηχανισμού που «χωρά» ελάχιστα Kilobytes.

To πρόβλημα είναι πολύ ευρύτερο. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κανείς εμπλεκόμενος στο φορολογικό σύστημα, είτε πρόκειται για φορολογούμενο πολίτη, επιχείρηση, ακόμη και για τις ίδιες τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών που θα ισχυρισθεί ότι το υφιστάμενο πλαίσιο είναι απλό, δίκαιο η αποτελεσματικό.

Ωστόσο, παρά την πανθομολογούμενη αθλιότητά του, το πρόβλημα του φορολογικού συστήματος είναι κατ’ αρχήν λειτουργικό και δευτερευόντως ζήτημα σχεδιασμού. Ακόμη και το καλύτερο και πλέον ισορροπημένο θεσμικό πλαίσιο θα αποτύχει εάν τα συμφέροντα και κατά συνέπεια οι συμπεριφορές όλων των εμπλεκομένων δηλαδή της πολιτικής ηγεσίας, του ελεγκτικού μηχανισμού, των επιχειρήσεων και των φορολογουμένων δεν είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες. Το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα προκειμένου να επιτευχθεί τούτο είναι η διαφθορά. Η δαιμονοποιηθείσα και εκτεταμένη φοροδιαφυγή είναι μία μόνο όψη ενός ιδιαίτερα σύνθετου φαινομένου το οποίο περιλαμβάνει την αδιαφανή χρηματοδότηση πολιτικών και κομμάτων και την εκτεταμένη δωροδοκία-δωροληψία αξιωματούχων. Η οικονομική συμπεριφορά πολιτών και επιχειρήσεων, είτε αφορά νόμιμες είτε παράνομες συναλλαγές, είναι εκ των πραγμάτων ορθολογική άρα τόσο η φοροδιαφυγή όσο και η γενικότερη διαφθορά υπάρχουν απλούστατα γιατί συμφέρουν τους επιδιδόμενους σε αυτές.

Ετσι, αντί μιας ακόμη αποσπασματικής παρέμβασης, όπως αυτή των διασυνδεδεμένων ταμειακών μηχανών, πρέπει να εφαρμοστεί ένα εθνικό πρόγραμμα κατά της διαφθοράς. Προφανώς ένα σωστά σχεδιασμένο, εκ του μηδενός, φορολογικό σύστημα θα είναι αναπόσπαστο μέρος αυτού του ευρύτερου προγράμματος. Οι μεγαλύτερες τομές ενός εθνικού προγράμματος κατά της διαφθοράς πρέπει να γίνουν στο δημόσιο και κυρίως στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό. Η θέσπιση μιας ανεξάρτητης ελεγκτικής αρχής, χωρίς μονιμότητα, με καλές αμοιβές, χρονικά περιορισμένη θητεία και ασφυκτικό έλεγχο των οικονομικών όσων υπηρετούν σε αυτήν θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα. Στόχος του μηχανισμού δεν θα πρέπει να είναι τα έσοδα καθαυτά αλλά η επίτευξη καθολικής σχεδόν συμμόρφωσης επιχειρήσεων και πολιτών με το νέο δίκαιο, απλό και ισορροπημένο φορολογικό πλαίσιο. Το σημερινό σύστημα ελέγχου με το οποίο φοριέται βιαίως το ίδιο «κουστούμι» σε κάθε επιχείρηση και φορολογούμενο, λίγο πολύ ανεξαρτήτως του εισοδήματός του και του βαθμού στον οποίο έχει φοροδιαφύγει, δεν προάγει τη νομιμότητα.

Το Εθνικό Πρόγραμμα κατά της διαφθοράς θα πρέπει να προβλέπει ένα πλέγμα μηχανισμών που θα ελέγχουν και θα ελέγχονται με απόλυτα στεγανά μεταξύ των δύο ιδιοτήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε πέρσι σε σύσταση της δικής του Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων παρά το γεγονός ότι η αντίστοιχη υπηρεσία της Αστυνομίας είχε πολύ καλές επιδόσεις και το σοβαρό πλεονέκτημα ότι ελεγκτής και ελεγχόμενος υπάγοντο σε διαφορετικά υπουργεία. Ουδείς και για κανένα λόγο δεν θα εξαιρείται του ελέγχου είτε πρόκειται για πολιτικά κόμματα, την εκκλησία, τους ΟΤΑ, τον στρατό, τους πολιτικούς, τους συνδικαλιστές, τις τράπεζες, τα media και όσους σήμερα απολαμβάνουν στην πράξη ειδικής μεταχείρισης. Ο έλεγχος των εμπορικών τραπεζών από την ανεξάρτητη και έχουσα την απαραίτητη τεχνογνωσία Blackrock είναι ένα καλό παράδειγμα απόφασης προς τη σωστή κατεύθυνση.

Η διαφθορά μπορεί να εξυπηρετεί τους πολιτικούς όταν χρηματοδοτεί τις προεκλογικές τους εκστρατείες και το lifestyle τους αλλά τους φέρνει σε απόγνωση όταν συμπιέζει τα φορολογικά έσοδα. Σε αντίθεση όμως με τη χοληστερίνη δεν υπάρχει καλή και κακή διαφθορά. Ετσι εάν θέλουμε να αντιμετωπιστεί η καταστροφική για τη χώρα φοροδιαφυγή οφείλουμε, αντί να αναζητούμε λύσεις στη διασύνδεση της ταμειακής μηχανής του τυροπιτάδικου της γωνίας με το taxisnet, να αποφασίσουμε ως κοινωνία εάν θα συνεχίσουμε να ανεχόμαστε τη διαφθορά.

*δημοσιεύθηκε στο φύλλο της "Καθημερινής" της  25.08.2012

Μία άλλη ανάγνωση της Ύδρας

Δε νομίζω ότι θα ήταν ποτέ δυνατόν οι κάτοικοι της Πάρου να πολιορκούσαν το τοπικό αστυνομικό τμήμα, να έκοβαν την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος και να εγκλώβιζαν τους αστυνομικούς διαμαρτυρόμενοι για τη σύλληψη του 20χρονου (ψυχικά άρρωστου) Πακιστανού που τραυμάτισε σοβαρά το κοριτσάκι. Ούτε θα τους περνούσε στη συνέχεια από το μυαλό να δείρουν το πλήρωμα του πλοίου που τον μετέφερε, για τα περαιτέρω, στην Εισαγγελία της Σύρου.

Αντιθέτως ο λαός αντέδρασε ακριβώς έτσι στην περίπτωση της σύλληψης ιδιοκτήτη εστιατορίου στην Ύδρα ο οποίος, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του ΣΔΟΕ, δεν εξέδιδε τις προβλεπόμενες από τον ΚΒΣ αποδείξεις. Πολλοί ορθώς καταδίκασαν το περιστατικό παρομοιάζοντάς το όμως, λαθεμένα κατ’ εμέ, με το κίνημα “Δεν πληρώνω”. Αυτό το περιώνυμο “κίνημα” πρόκειται για happening της λεγόμενης «παλαβής αριστεράς» και είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις όπου εδράζεται στον απλού λαό (μια εξ αυτών είναι η «εθνική οδός» Κορίνθου-Πατρών η οποία, αν και καρόδρομος, εισπράττει κανονικά διόδια με αντάλλαγμα μια νεφελώδη υπόσχεση κατασκευής στο μέλλον με τα έργα να έχουν παγώσει από διετίας).

Στην περίπτωση της Ύδρας η αγανάκτηση και οι ακραίες αντιδράσεις ήταν απαράδεκτες μεν,  αυθεντικές και ειλικρινείς δε. Αυτό κατά τη γνώμη μου πρέπει να προβληματίσει πολύ το Υπουργείο Οικονομικών δεδομένου ότι, κατά τα φαινόμενα, στη συνείδηση των πολιτών της Ύδρας αυτό που αποκαλείται «φοροδιαφυγή» δεν είναι, σε αντίθεση με την συμπεριφορά των «αδιάφθορων» στο εν λόγω περιστατικό, ηθικά επιλήψιμο.

Φταίει το άθλιο, άδικο και απαράδεκτο φορολογικό σύστημα; Φταίει η διαφθορά, η αναποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών; το ότι οι φόροι μας χρυσώνουν τις τσέπες του Άκη και άλλων χιλίων προσώπων οι φάκελλοι των οποίων σύμφωνα με δημοσιεύματα βρίσκονταν στο γραφείο του, παυθέντα χάριν πολιτικού φίλου, εισαγγελέα Διώτη; Σε κάθε περίπτωση το ατυχές συμβάν της Ύδρας δεν πρέπει να αναγνωσθεί ως παλαβή παραβατική συμπεριφορά αλλά ως ένδειξη σοβαρού συστημικού προβλήματος. Διότι προϋπόθεση για την πάταξη της φοροδιαφυγής είναι να απαξιωθεί ηθικά ως συμπεριφορά και να πάψει να συμφέρει.

Ποιός φοβάται τα χταπόδια της Φουκουσίμα;

Σε όποιον είπα ότι θα ταξιδέψω στην Ιαπωνία η αντίδρασή του ήταν «μα δεν φοβάσαι τη ραδιενέργεια;». Σε αυτό απαντούσα ότι η ραδιενέργεια που φοβάμαι περισσότερο, είναι αυτή που "εισπράττει" κανείς από τις διάφορες, χρήσιμες και μη, αξονικές τομογραφίες και λοιπές ιατρικές απεικονίσεις. Οι Ιάπωνες σήμερα δεν φοβούνται αφού η συντριπτική τους πλειοψηφία πιστεύει ότι ο κίνδυνος έχει περιοριστεί στην περιοχή γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα. Ωστόσο οι πληγές από την καταστροφή θα αργήσουν πολύ να επουλωθούν. Ίσως αυτό να μην γίνει ποτέ στην περίπτωση του γεννημένου και μεγαλωμένου στη Φουκουσίμα φίλου μου Χιντέο Νισιχάρα, ο οποίος έχασε την αδελφή του που ζούσε τέσσερα μόλις χιλιόμετρα από τον σταθμό. Τρία ξαδέλφια του βρέθηκαν πολλούς μήνες μετά εγκλωβισμένα στο αυτοκίνητό τους σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ξεφύγουν. Η αναγνώριση έγινε με ταυτοποίηση του DNA τους. Αντιθέτως αρκούντως ευτυχής ήταν ο εβδομηνταπεντάχρονος οδηγός ταξί που με πήγε στο ξενοδοχείο και μου εξήγησε πως το παραδοσιακό Κιότο υπέφερε ιδιαίτερα παρ’ότι βρίσκεται πολύ μακριά από τις περιοχές που έπληξε το φονικό τσουνάμι. Ως πόλη στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στους τουρίστες οι οποίοι σχεδόν εξέλιπαν μετά την καταστροφή. Τα πράγματα τώρα έχουν επανέλθει σε κάποιο βαθμό αλλά ο ίδιος παραμένει πολύ στενοχωρημένος για το γεγονός ότι η κυβέρνηση είπε ψέμματα και ενδεχομένως λέει ακόμη. Βλέπετε οι Αρχές στην Ιαπωνία απολαμβάνουν της απόλυτης εμπιστοσύνης των πολιτών, εμπιστοσύνη που επλήγη βάναυσα από την κακή διαχείριση, επικοινωνιακή και μη, της μεγάλης αυτής τραγωδίας.

Με εξαίρεση την ίδια την Φουκουσίμα, στην υπόλοιπη χώρα η ζωή έχει ξαναβρεί τους φυσιολογικούς της ρυθμούς. Την 1η Αυγούστου η καλή μου φίλη Άκικο Μίγια με κάλεσε να δούμε, από την ταράτσα του γραφείου της, τα φαντασμαγορικά πυροτεχνήματα που εκτοξεύονται κάθε χρόνο στο λιμάνι της Γιοκοχάμα, Οι Ιάπωνες έχουν μια θαυμάσια λέξη για αυτά. Τα αποκαλούν χάναμπι η, κυριολεκτικά, "λουλούδια της φωτιάς". Η γιορτή, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι ένοικοι, πέρσι δεν έγινε από σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων αλλά το κλίμα φέτος ήταν εξαιρετικό και τα ίδια τα πυροτεχνήματα εντυπωσιακότερα από άλλες χρονιές. Η Άκικο, βραβευμένη αρχιτέκτων, ανησυχεί σήμερα περισσότερο για την οικονομική κατάσταση και την δυσκολία με την οποία βρίσκει νέες δουλειές εξ αιτίας της μεγάλης κάμψης της οικοδομικής δραστηριότητας. Η κατάσταση που αντιμετωπίζουν όμως οι κάτοικοι της Φουκουσίμα είναι απείρως δυσκολότερη. Οι καταναλωτές δεν αγοράζουν τα αγροτικά προϊόντα και τα αλιεύματα της -κατ΄εξοχήν αγροτικής- περιοχής γιατί φοβούνται. Στα εστιατόρια των καλών ξενοδοχείων του Τόκιο υπάρχει μία διακριτική επιγραφή "ρωτήστε μας για την προέλευση του ρυζιού που χρησιμοποιούμε" που είναι ο Ιαπωνικός τρόπος να πει κανείς "μην ανησυχείτε, δεν έχουμε προϊόντα από τις πληγείσες περιοχές". Στις 2 Αυγούστου βγήκαν για πρώτη φορά στην ψαραγορά του Τσουκίτζι χταπόδια από τη Φουκουσίμα, τα οποία μετά από ενδελεχείς ελέγχους αποδείχθηκαν καθαρά. Ο μέσος Ιάπωνας βρίσκεται ενώπιον του δύσκολου διλήμματος: να τα αγοράσει και να υποστηρίξει τους συνανθρώπους του ή να προστατεύσει την υγεία του. Σε κάθε περίπτωση το θέμα της πυρηνικής ενέργειας βρίσκεται πλέον στην κορυφή της ατζέντας. Οι Ιάπωνες αντιλαμβάνονται απολύτως το πλήγμα που θα επιφέρει η κατάργησή της στην βιομηχανία τους αλλά δεν είναι διατεθειμένοι να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους και την υγεία τους για αυτό. Οι τραγωδίες του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα παραμένουν βαθιά χαραγμένες στη συλλογική μνήμη. Στις 4 Αυγούστου προβλήθηκε για πρώτη φορά το ντοκιμαντέρ Nippon no Uso: Hodo Shashinka Fukushima Kikujiro 90-sai ή σε ελεύθερη μετάφραση “Τα ψέμματα της Ιαπωνίας μέσα από τις φωτογραφίες του 90χρονου Κικουτζίρο Φουκουσίμα" (συμπτωματικά έχει το ίδιο επίθετο με το όνομα της περιοχής). Ο αυτοδίδακτος φωτορεπόρτερ έχει βγάλει μέχρι σήμερα περισσότερες από 250.000 φωτογραφίες, αρχής γενομένης από την καταγραφή της ζωής των θυμάτων της πυρηνικής βόμβας από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, με στόχο να αποκαλύψει ότι “Η Ιαπωνία λέει ψέμματα”. Χιλιάδες από αυτές ελήφθησαν γύρω από τους σταθμούς της Φουκουσίμα μετά το ατύχημα.

 

Σε μία κίνηση τακτικής το σύνολο των πενήντα εν λειτουργία αντιδραστήρων έκλεισαν πριν από τρεις μήνες "για συντήρηση" αλλά στις αρχές Ιουλίου επαναλειτούργησε αυτός στο Όχι, ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών. Κάθε Παρασκευή, μπροστά το γραφείο του πρωθυπουργού, γίνεται διαδήλωση με αυτό ακριβώς το αίτημα. Στις 29 Ιουλίου οργανώθηκε και άλλη, εκτάκτως, αν και ήταν Κυριακή, στην οποία κατά τους διοργανωτές συμμετείχαν 200.000 πολίτες και κατά την αστυνομία 17.000. Η πρώτη διαδήλωση, στις 29 Μαρτίου είχε μόνο 300 άτομα αλλά ο αριθμός τους αυξάνεται συνεχώς. Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα σπάνιο στην Ιαπωνία όπου τα πάντα συζητούνται διεξοδικά με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντα συναίνεση πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση. Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν η νέα ενεργειακή πολιτική της χώρας να έχει διαμορφωθεί έως τα τέλη Αυγούστου. Η κυβέρνηση έχει οργανώσει συζητήσεις γύρω από το θέμα σε έντεκα πόλεις σε όλη τη χώρα αλλά βρίσκεται αντιμέτωπη με την κατηγορία ότι πρόσφατα περιόρισε τεχνητά την συμμετοχή κατοίκων της Φουκουσίμα σε αυτές. Ακόμη και έτσι το 70% των συμμετεχόντων τάχθηκε υπέρ της πλήρους κατάργησής της πυρηνικής ενέργειας μέχρι το 2030. Ανεξάρτητα της άποψης που έχει κανείς για το ζήτημα, η Ιαπωνία είναι σήμερα βαθύτατα προβληματισμένη. Οι αποφάσεις για την ενεργειακή πολιτική που ήταν προγραμματισμένο να ανακοινωθούν στα τέλη Αυγούστου μετατίθενται για τον Σεπτέμβριο, η και αργότερα. Όποιες και εάν είναι αυτές οι επιπτώσεις για τη χώρα θα είναι τεράστιες όπως και τα διλήμματα που εμπεριέχουν.

* δημοσιεύθηκε στο "Κ" της Καθημερινής της 12ης Αυγούστου 2012

Ελλάς έθνος εγκληματιών (σε ποσοστό 52,76%)

“Σε σημερινή του ανακοίνωση [το ΣΔΟΕ] επισημαίνει ότι στο πλαίσιο αυτό και για το χρονικό διάστημα από 10/8/2012 – 13/8/2012 πραγματοποιήθηκαν 707 έλεγχοι, κατά τους οποίους βρέθηκαν 373 παραβάτες και διαπιστώθηκαν 1631 παραβάσεις. Δηλαδή το μέσο ποσοστό παραβατικότητας διαμορφώθηκε στο 52,76%. Τα υψηλότερα ποσοστά παραβατικότητας σημειώθηκαν σε περιοχές όπως στην Λευκάδα όπου το ποσοστό στους συγκεκριμένους ελέγχους έφθασε το 100% (σε έξι ελέγχους), στην Βόρεια και Κεντρική Εύβοια με ποσοστό 86,3% (σε 22 ελέγχους), στη Ρόδο με 82% (σε 39 ελέγχους), στην Πάρο-Αντίπαρο με 80% (σε 26 ελέγχους) και στην Ζάκυνθο με 75% (σε 4 ελέγχους).” Καθημερινή 15.08.2012.

Διαβάζοντας τα παραπάνω έρχεται αμέσως στο νου η λαϊκή ρήση “ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε”. Κατ’ αρχήν τα συγκεκριμένα ποσοστά στοιχειοθετούν εξαιρετικά κακή επίδοση των ελεγκτικών μηχανισμών. Για παράδειγμα θα μπορούσε κανείς να φανταστεί το 52,70% των πιλότων να αναχωρούν από το Ελ.Βενιζέλος τύφλα στο μεθύσι; Ταυτόχρονα είναι ενδεικτικά συστημικού προβλήματος για το οποίο στο σύνολο της ευθύνης φέρει αποκλειστικά το Υπουργείο Οικονομικών και οι πολιτικές του ηγεσίες κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια.

Κατ’ αρχήν το ίδιο το φορολογικό σύστημα καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη συμμόρφωση αφού είναι αδιανόητα τυπολατρικό αλλά και άδικο. Σε μία μεσαία εταιρεία είναι αδύνατον το ΣΔΟΕ να μην βρει τίποτε ενώ συχνά οι “παραβάσεις” δεν σημαίνουν ότι η εταιρεία φοροδιέφυγε (μπορεί να έχει καθυστερήσει να τυπώσει θεωρημένα ισοζύγια, να μην έχει θεωρήσει το δελτίο συντήρησης του φορολογικού μηχανισμού, να μην έχει βάλει ώρα αναχώρησης ή αριθμό αυτοκινήτου σε ένα δελτίο κλπ). Το γεγονός ότι η φορολογία δεν συνδέεται πλέον με το εισόδημα (φόρος ακίνητης περιουσίας, τέλη επιτηδεύματος κλπ) το οποίο ενίοτε ξεπερνά, το ότι σε πολλές περιπτώσεις οι “παρακρατούμενοι φόροι” (π.χ. ΦΠΑ) αποδίδονται πολλούς μήνες πριν εισπραχθούν από τις εταιρείες (εάν τελικώς εισπραχθούν) αλλά και η πλήρης απορρόφηση της ρευστότητας από το κράτος (που εισπράττει μεν αλλά δεν πληρώνει κανέναν πλην τους σε σημαντικό βαθμό αργόσχολους υπαλλήλους του) καθιστούν την “παραβατικότητα” ανάγκη και όχι επιλογή.

Ταυτόχρονα το ΣΔΟΕ, κατά το παρελθόν τουλάχιστον, βασικό στόχο είχε την είσπραξη χαρτζηλικιού (και συχνά κάτι περισσότερο από χαρτζηλίκι) από τους ελεγκτές που τοποθετούντο εκεί με πολιτική παρέμβαση “για να κάνουν την καλή”. Εξ ου και η παρουσία οδηγών τρόλεϊ και τραυματιοφορέων στις τάξεις των αδιάφθορων (η σωστότερα των ντιπ διεφθαρμένων). Παρενθετικώς η παύση του εισαγγελέα Διώτη από την ηγεσία του ΣΔΟΕ και η τοποθέτηση εφοριακού-πολιτικού φίλου είναι εξόχως λυπηρή. Θυμηθείτε τον βίο και πολιτεία του Αδάμ –call me «Μάκη»- Ρεγκούζα. Η εγγενής διαφθορά τρέφει την φοροδιαφυγή διότι απλώς την καθιστά συμφέρουσα. Όταν ένα εποχιακό κατάστημα κλέψει 10.000 ευρώ και καθαρίσει δίνοντας ένα χιλιάρικο στους αδιάφθορους τότε προφανώς θα επιδοθεί στο σπορ. Το γεγονός ότι η υπηρεσία έκανε τον ιλιγγιώδη αριθμό των τεσσάρων (4) ελέγχων στη Ζάκυνθο και των έξι (6) στη Λευκάδα καθιστά την πιθανότητα να χρειαστεί το χιλιάρικο τόσο μικρή ώστε η φοροδιαφυγή (όσο κατακριτέα και εάν είναι - sed lex dura lex) να καθίσταται απολύτως ορθολογική επιλογή ενός homo economicus.

Εάν βεβαίως ο homo economicus βρισκόταν στον ΣΔΟΕ δεν θα ασχολείτο με τον ταβερνιάρη στην Ζάκυνθο και των ενοικιαστή ομπρελλών παραλίας στην Λευκάδα αλλά με τους κ.κ. Αναστασιάδη, Μαντέλη, Τσουκάτο και τους περίπου χίλιους φακέλλους μικρών και μεγάλων Τσοχατζόπουλων που είχε στα χέρια του ο κος Διώτης. Στις σοβαρές χώρες το serious fraud office κυνηγάει τις υποθέσεις όπου η σχέση ελεγκτικού κόστους/ωφέλειας είναι θετική. Αλλά βλέπετε στη χώρα μας η φοροδιαφυγή των πολιτικών προσώπων και των φίλων τους δεν θεωρείται τέτοια και κανείς δεν ασχολείται με αυτήν.

Να χτιστεί τώρα ένα Four Seasons για τους συνοριοφύλακες στο Διδυμότειχο

H σημερινή (4.8.2012) «Καθημερινή» γράφει “Τετρακόσιοι περίπου αστυνομικοί, που αποσπάστηκαν στον Έβρο για την ενίσχυση της συνοριακής φύλαξης, αρνούνται να διανυκτερεύσουν στις εγκαταστάσεις της Σχολής Αστυφυλάκων Διδυμοτείχου, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις συνθήκες διαμονής.”

Διαβάζοντάς το θυμήθηκα τον Ελληνο-Ιρλανδό συγγραφέα Λευκάδιο Hearn που έγραφε στο βιβλίο του “Ιαπωνία, μία απόπειρα ερμηνείας” τα ακόλουθα: “Όταν είχαν καθορισθεί οι μισθοί [των αξιωματικών] είκοσι χρόνια πριν [εννοεί σε σχέση με το 1904] τα ενοίκια των σπιτιών ήταν φθηνά: ένα καλό σπίτι σε οποιοδήποτε σημείο του Τόκιο ενοικιαζόταν προς 3-4 γιεν μηνιαίως. Σημερα στο Τόκιο ένας αξιωματικός δεν μπορεί να νοικιάσει ούτε ένα πολύ μικρό σπίτι με λιγότερο από 19 ή 20 γιέν και οι τιμές των τροφίμων έχουν τριπλασιαστεί. Ωστόσο υπήρξαν ελάχιστα παράπονα. Οι αξιωματικοί που ο μισθός τους δεν τους επιτρέπει πιά να νοικιάζουν σπίτι μένουν σε ενοικιαζόμενα δωμάτια όπου μπορούν. Πολλοί εξ αυτών υποφέρουν αλλά όλοι είναι υπερήφανοι για το προνόμιο να υπηρετούν [την πατρίδα] και κανείς τους δεν σκέπτεται να παραιτηθεί”.

Οι προσληφθέντες κυρίως με ρουσφέτι συνοριοφύλακες που φυλούσαν τα σύνορα στο κέντρο της Αθήνας παραπονούνται για τις “συνθήκες διαμονής στη σχολή αστυφυλάκων”. Όταν υπηρέτησα στο Ναυτικό οι συνθήκες διαμονής απείχαν από αυτές που προσφέρει η «Μεγάλη Βρεταννία» ενώ ο μηνιαίος μισθός μου ήταν λιγότερο από τρία (3) ευρώ. Προσωπικά είχα (και έχω) σοβαρές ενστάσεις για την στρατιωτική θητεία και την οργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων γενικά (απορώ πως η τρόικα δεν έχει πάρει ακόμη χαμπάρι πόσες δεκάδες χιλιάδες άχρηστοι μόνιμοι πολιτικοί υπάλληλοι (ΜΠΥ/ΣΕΙΔ) «εργάζονται» στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας). Ωστόσο ούτε οι κληρούχες μου ούτε εγώ παραπονεθήκαμε.

Είναι καιρός όμως να παραπονεθούμε για την κτηνώδη φορολογία η οποία καταλήγει στο να συντηρεί κακομαθημένους συμπολίτες μας που προσλήφθηκαν με ρουσφέτι και ως εκ τούτου δεν αντιλαμβάνονται στο ελάχιστο την έννοια του καθήκοντος. Ενδεχομένως, στατιστικά, οι άνθρωποι που δεν έχουν την αίσθηση του καθήκοντος να είναι περισσότεροι από όσους την έχουν. Δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση κατάλληλοι να υπηρετούν σε ορισμένες κατηγορίες θέσεων (αστυνομία, ένοπλες δυνάμεις, δικαστικό σώμα, εκπαίδευση). Η καταλληλότητα όμως, και το ρουσφέτι δεν συμβαδίζουν.

*  φιλοξενήθηκε ευγενώς στη στήλη "Γράμματα Αναγνωστών" στην Καθημερινή της 2.9.2012