Και όμως μπορούμε

Κατά το παρελθόν η επιστροφή ΦΠΑ από την Γαλλία, λόγω της τακτικής συμμετοχής μας στο Salon de la Lingerie, ήταν μια ιδιαίτερα ακριβή και χρονοβόρα διαδικασία στην οποία μεσολαβούσε ιδιωτική εταιρεία διεκπεραίωσης του σχετικού μας αιτήματος προς τη γαλλική εφορία.  Απαιτείτο βεβαίωση από την οικεία ελληνική ΔΟΥ ότι είμαστε υποκείμενοι στον ΦΠΑ η οποία έπρεπε να μεταφραστεί επισήμως στα Γαλλικά από το Υπουργείο Εξωτερικών. Στη συνέχεια υπέγραφα ειδική εξουσιοδότηση και έστελνα τα παραπάνω έγγραφα μαζί με τα πρωτότυπα  τιμολόγια και αντίγραφα των πληρωμών (επιταγής ή εμβάσματος) στη γαλλική εταιρεία η οποία και τα υπέβαλε στη γαλλική εφορία. Μετά από 6 μήνες ο μεσάζων μας έστελνε μια επιταγή καθώς και ένα τιμολόγιο για τον κόπο του, το ύψος του οποίου αντιστοιχούσε σε 10-15% του ποσού της επιστροφής. Η όλη διαδικασία στοίχιζε σε όρους άμεσου κόστους, χρόνου και καθυστέρησης πάνω από το 20% του ΦΠΑ που δικαιούμαστε.  Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιλαμβανόμενη τη δυσκολία ζήτησε από τις χώρες-μέλη να δημιουργήσουν ειδικό ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο και λειτούργησε για πρώτη φορά το 2010.  Σήμερα συνδέεται κανείς με το Taxisnet και εγκαθιστά στον υπόλογιστή του μια μικρή εφαρμογή στην οποία εισάγει τα στοιχεία των τιμολογίων στα οποία δικαιούται επιστροφή ΦΠΑ και τα «ανεβάζει» ηλεκτρονικά στο taxisnet μαζί με τα αντίστοιχα σκαναρισμένα παραστικά. Η συνολική διαδικασία, μέχρι την λήψη εμβάσματος από την Banque de France απευθείας στον λογαριασμό της εταιρείας, διήρκεσε λιγότερο από έναν μήνα, ενώ υπήρχε συνεχής ενημέρωση για το στάδιο στο οποίο βρισκόταν η αίτηση μέσω του taxisnet. Για τους ειδικούς αξίζει να σημειώσω ότι όλα τα στοιχεία ανταλλάσονται με χρήση XML το οποίο επιτρέπει την αυτόματη ενημέρωση των συστημάτων όλων των εμπλεκομένων, δεν επαναπληκτρολογεί δηλαδή κανείς δημόσιος υπάλληλος κανένα από τα στοιχεία τα οποία εισήγαγε η εταιρεία στην αρχική της ηλεκτρονική αίτηση. Το ενδιαφέρον είναι ότι παρά το ότι η διαδικασία αυτή μεταφέρει μέρος του έργου (πληκτρολόγηση-εισαγωγή στοιχείων) στην επιχείριση η όποια επιβάρυνση (15 λεπτά της ώρας για ένα τιμολόγιο) είναι ελάχιστη σε σχέση με το κόστος της προηγούμενης, χειρόγραφης και χρονοβόρας διαδικασίας. Η δε κατάργηση του μεσάζοντα μας εξοικονόμησε περί τα 1.000 ευρώ τα οποία καταβάλλαμε για μια παρασιτική υπηρεσία χωρίς καμία προστιθέμενη αξία (όπως π.χ. η δημοσίευση των ισολογισμών). Εάν σκεφθεί κανείς ότι οι περισσότερες γραφειοκρατικές διαδικασίες στην Ελλάδα, όταν δεν είναι εντελώς περιττές, είναι κατά κανόνα χειρόγραφες μπορεί να αντιληφθεί τις τεράστιες δυνατότητες που έχουν επιχειρήσεις και κράτος να περιορίσουν το ασφυκτικό σήμερα κόστος της γραφειοκρατίας, αξιοποιώντας την τεχνολογία. Εαν επεκταθεί ο επανασχεδιασμός των διαδικασιών, όπως αυτή του παραδείγματος, στο σύνολο της δημόσιας διοίκησης τα αποτελέσματα θα είναι ευεργετικά.  Έτσι θα αυξηθεί σημαντικά η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων χάρη στον περιορισμό του δυσβάσταχτου κόστος του κράτους, κυρίως μέσω της δραστικής μείωσης του αριθμού των απασχολουμένων σε αυτό.

Οι Ουγγρικές Επενδύσεις κατακλύζουν τη χώρα μας επιταχύνοντας την έξοδο από την κρίση

Πρόσφατα ο (κατά τύχη) Υφυπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε την Ουγγαρία και παρότρυνε τους εκεί επιχειρηματίες να επενδύσουν στην Ελλάδα, «υπογραμμίζοντας τις αλλαγές που έχουν γίνει στην επενδυτική νομοθεσία, αλλά και τη συνολική αναμόρφωση του διοικητικού μηχανισμού, με αποτέλεσμα το (sic) πιο φιλικό επενδυτικό περιβάλλον”.   Στην Ουγγαρία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, ο βασικός μισθός είναι ένας και δεν αναπροσαρμόζεται βάσει προϋπηρεσίας με αποτέλεσμα οι, δώδεκα και όχι δεκατέσερις, μισθοί να διαμορφώνονται ελεύθερα βάσει παραγωγικότητας. Το κόστος ενός νεοεισερχόμενου είναι κάτω από 6.000 ευρώ, περίπου δηλαδή το 1/3 σε σχέση με την Ελλάδα, σχέση η οποία βελτιώνεται υπέρ της Ουγγαρίας  όταν πρόκειται για τον συνολικό μέσο όρο αποδοχών χάρη στην απουσία «ωριμάνσεων» και «θεσμικών». Σε περίπτωση απόλυσης η εταιρεία καταβάλλει ένα μισθό (η προειδοποιεί ένα μήνα πριν) ενώ δεν υφίσταται όριο ομαδικών απολύσεων. Η εφορία δεν λαδώνεται ούτε ενοχλεί τις επιχειρήσεις που λειτουργούν εντός της νομικότητας. Το φορολογικό σύστημα είναι σταθερό (η πρόσφατη μεταβολή ήταν μάλιστα θετική για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις) και ιδιαίτερα απλό, και φθηνότερο από πλευράς κόστους συμμόρφωσης, σε σχέση με την Ελλάδα ενώ ο συντελεστής φορολογίας για τις μικρές επιχειρήσεις είναι 10% και το Ουγγρικό δημόσιο, σε αντίθεση με το Ελληνικό, επιστρέφει τον ΦΠΑ στις επιχειρήσεις.  Η δικαιοσύνη στην Ουγγαρία λειτουργεί γρήγορα, σωστά και αποτελεσματικά. Η θέση της χώρας επιτρέπει την οδική μεταφορά αγαθών μέσα σε 24 ώρες στην καρδιά της Ευρώπης (Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία, Ιταλία) ενώ είναι ιδιαίτερα προνομιακή λόγω των δεσμών της με τη Ρωσία.  Οι Ούγγροι έχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης και είναι μεθοδικοί και εργατικοί ενώ καμία εταιρεία δεν κινδυνεύει π.χ. από αποκλεισμό του Π.Α.Μ.Ε. Στην Ουγγαρία οι απεργίες είναι σπάνιες ενώ οι δρόμοι δεν κλείνουν ποτέ, εκτός όταν εκδηλώνονται ακραία καιρικά φαινόμενα. Επειδή λοιπόν δεν έχουμε δει ακόμη τον αναμορφωμένο διοικητικό μηχανισμό ούτε το φιλικό επενδυτικό περιβάλλον αναρωτιέται κανείς τι σκεπτόταν ο ΥΦΥΠΕΞ όταν καλούσε τους Ούγγρους στο Ελληνικό επενδυτικό Ελντοράντο.  Επειδή εμείς οι Έλληνες έχουμε μια ροπή προς την συνωμοσιολογία πιστεύω ότι τελικά η πρόσκληση ήταν παγίδα (αυτό που λέμε trick question). Επειδή δηλαδή μόνο φρενοβλαβής Ούγγρος θα επένδυε ποτέ στην Ελλάδα η ερώτηση είχε σχεδιαστεί ακριβώς για διαγνωστικούς λόγους.  Όποιος δηλαδή Ούγγρος ανταποκρινόταν θετικά στο κάλεσμα θα απομακρυνόταν διακριτικά, στα πρότυπα της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ενώσεως, στο πλησιέστερο ψυχιατρείο για «αναμόρφωση». Γιατί, ως γνωστόν, οι Ούγγροι δεν έχουν τον κατά Λούκα(ν) βασικό λόγο για τον οποίο γίνονται(?) επενδύσεις στη χώρα μας, δηλαδή τον πατριωτισμό των Ελλήνων.

Εργασιακές αγκυλώσεις

Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις εργασιακές σχέσεις στη χώρα μας και ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνονται στην πράξη οι μισθοί αποτελούν τα μεγαλύτερα εμπόδια στην όποια προσπάθεια ανάκτησης της χαμένης μας ανταγωνιστικότητας. Η τριμερής επιτροπή εντόπισε δύο σημαντικά ζητήματα τα οποία και έθεσε στο Μνημόνιο: την σύνδεση της αμοιβής με την παραγωγικότητα και την άρση της κατάφωρης αδικίας που συνεπάγεται η μεγάλη διαφορά αποζημίωσης μισθωτών και ημερομισθίων με την εξίσωσή τους. Η προστασία που απολαμβάνει η εργασία σήμερα, όποτε δεν είναι θεωρητική, λειτουργεί σαν το τείχος του Βερολίνου επί Ανατολικής Γερμανίας. Οι εντός του τείχους απολαμβάνουν σοβαρά προνόμια αλλά για τους εκτός είναι ιδιαίτερα δύσκολο, εάν όχι αδύνατον να το περάσουν. Βέβαια η προστασία της εργασίας στην Ελλάδα αφορά μόνο τις μεγαλύτερες και οργανωμένες επιχειρήσεις αφού οι ελεγκτικές αρχές του κράτους είτε κάνουν σκόπιμα τα «στραβά μάτια» όπως π.χ. στην περίπτωση των κατά κανόνα παρανόμων εργατών που ασχολούνται με την συγκομιδή αγροτικών προϊόντων είτε αποφεύγουν τις κακοτοπιές μη ελέγχοντας περιοχές των μεγάλων αστικών κέντρων όπου η παρουσία τους εγκυμονεί κινδύνους για την ίδια τη σωματική τους ακεραιότητα. Έτσι οι όποιοι έλεγχοι εντοπίζονται σε επώνυμες επιχειρήσεις, πολυκαταστήματα και γενικότερα μεγάλες μονάδες ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι το ίδιο το κράτος δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του. Τον περασμένο μήνα ένας παράνομος μετανάστης ο οποίος εργαζόταν παρανόμως την Κυριακή βρήκε το θάνατο πέφτοντας από μια σκαλωσιά ενώ καθάριζε κτίριο του Υπουργείου Εργασίας! Οι επιχειρήσεις που λειτουργούν νομίμως, πέραν του ότι αντιμετωπίζουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό όσων λειτουργούν παρανόμως, είναι αντιμέτωπες και με ένα ιδιαίτερα ανελαστικό θεσμικό πλαίσιο. Το γεγονός ότι τόσο ο μισθός όσο και η αποζημίωση συνδέονται με τα χρόνια εργασίας του υπαλλήλου δημιουργούν συνθήκες ομηρίας για τον εργοδότη και αφαιρούν κάθε κίνητρο απόδοσης για τον εργαζόμενο, ο οποίος γνωρίζει ότι όσο μεγαλώνει ηλικιακά θα αυξάνεται ο μισθός του, ασχέτως της προσφοράς του στην επιχείρηση. Η άποψη ότι όσο αυξάνει η προϋπηρεσία τόσο παραγωγικότερος γίνεται ένας εργαζόμενος, στην οποία στηρίχθηκαν οι διεκδικήσεις των περίφημων «ωριμάνσεων», δεν ισχύει στην πράξη. Μια γαζώτρια χρειάζεται περίπου έξι μήνες για να φθάσει σε ένα καλό επίπεδο παραγωγικότητας το οποίο μάλιστα μετά από κάποια ηλικία βαίνει μειούμενο λόγω κόπωσης, μείωσης της οπτικής οξύτητας κλπ. Το κόστος όμως μιας 18χρονης γαζώτριας (εάν υπήρχε τέτοιο είδος) είναι το μισό αυτού μιας 60χρονης η οποία παράγει το ίδιο, ίσως δε και λιγότερο. Ακόμη και σε θέσεις γραφείου η καμπύλη εμπειρίας αυξάνεται ραγδαία κατά το πρώτο δωδεκάμηνο και πολύ αργά, η και καθόλου μετά από αυτό. Μ’ άλλα λόγια δώδεκα χρόνια εμπειρίας στην ίδια θέση είναι στην πραγματικότητα ένας χρόνος εμπειρία επί δώδεκα φορές. Το γεγονός όμως ότι η αμοιβή της εργασίας έχει στην πράξη αποσυνδεθεί από την αξία που έχει αυτή για την επιχείρηση, οδηγεί σε σημαντικές στρεβλώσεις αφού ο μεγαλύτερος σε ηλικία εργαζόμενος καρπώνεται τους κόπους του νεώτερου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την σημαντική κάμψη της παραγωγικότητας αφού κανείς δεν αμείβεται τελικώς ανάλογα με το αποτέλεσμα της προσπάθειάς του. Η ταυτόχρονη αδυναμία καταγγελίας, από πλευράς επιχείρησης, της σύμβασης ενός μη αποδοτικού εργαζόμενου με πολλά χρόνια υπηρεσίας λόγω των απαγορευτικών αποζημιώσεων και των περιορισμών που ισχύουν, οδηγεί σε μία ιδιότυπη ομηρία η οποία απειλεί την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και καταβαραθρώνει την ανταγωνιστικότητα. Δουλειά των κοινωνικών εταίρων είναι να συμφωνήσουν σε έναν βασικό μισθό για τους νεοεισερχόμενους και μόνο, με τους μισθούς να διαμορφώνονται ελεύθερα σε οποιοδήποτε επίπεδο πάνω από αυτόν ασχέτως ηλικίας, ειδικότητας, θέσης ή προϋπηρεσίας. Οι δε αποζημιώσεις των μισθωτών να εξισωθούν, όπως προέβλεπε και το πρώτο μνημόνιο, με αυτές των ημερομισθίων ώστε να αποκτήσει η αγορά εργασίας κινητικότητα, χωρίς την οποία δεν πρόκειται ποτέ να γίνουμε ανταγωνιστικοί και να ανακτήσουμε την ικανότητα παραγωγής πλούτου. Γιατί μέχρι σήμερα ασχολούμαστε κυρίως με το πως θα μοιράσουμε τον πλούτο και όχι με το πως θα τον δημιουργήσουμε. Μοιράζοντας όμως αντ΄ αυτού επί δεκαετίες δανεικά φθάσαμε στο άθλιο χάλι στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα. Και από το οποίο μόνο με δουλειά και ριζική αλλαγή νοοτροπίας μπορούμε να ξεφύγουμε.


Βασίλης Μασσέλος

Κλωστοϋφαντουργία Ενωμένη ποτέ νικημένη!

Είδα την χθεσινή (3.2.11) εκπομπή του Στ. Τσίμα σχετικά με την Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία στην οποία παρουσιάστηκε  το επιχειρηματικό σχέδιό της, να πουλήσει δηλαδή οικολογικά προϊόντα στην Αμερικανική αγορά δημιουργώντας για το σκοπό αυτό νέο brand. Εδώ και δύο δεκαετίες περίπου, σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες, τα brands ρούχων, με ελάχιστες εξαιρέσεις, έχουν "απεμπλακεί" (de-coupling) από την παραγωγή. Εταιρείες όπως ο Zara,  η Nike, η Hennes & Mauritz, η Mexx κλπ δεν παράγουν  ούτε κομμάτι. Στις δε ελάχιστες εξαιρέσεις εταιρειών που εξακολουθούν να έχουν ίδια παραγωγή αυτή εδρεύει, πάλι με ελάχιστες εξαιρέσεις, σε χώρες με χαμηλό εργατικό κόστος.  Το business plan της Εν.Κλω μου θύμησε τον «Κινηματία» του Αλέξη Πάρνη όπου διάφοροι υπερήλικες στρατηγοί που τα είχαν αρκούντως χαμένα σχεδίαζαν να εισβάλλουν στην γείτονα έχοντας εν τω μεταξύ μετασκευάσει το αυτοκίνητο του ενός σε αυτοσχέδιο άρμα μάχης κολλώντας επί της οροφής αυτού ένα μπουρί από παλαιά σόμπα. Το επιχειρησιακό σχέδιο προέβλεπε να μπαζωθεί το Αιγαίο ώστε να μπορεί το όχημα να εισβάλει στην Τουρκία.  Το αντίστοιχου ρεαλισμού σχέδιο διάσωσης της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας θα ήταν εξίσου διασκεδαστικό με το θαυμάσιο μυθιστόρημα εάν δεν το πληρώναμε από την τσέπη μας μέσω των απερίγραπτων εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου. Και εάν δεν μονοπωλούσε το ενδιαφέρον των αρμόδιων Υπουργείων με αποτέλεσμα να μην ασχολείται κανείς με το βιώσιμο κομμάτι του κλάδου. Θα περίμενε κανείς ότι η δραματική κατάσταση της οικονομίας και το μνημόνιο θα «έβαζαν μυαλό» στους πολιτικούς μας. Αντιθέτως βλέπουμε ότι ο καθένας το μόνο που μετρά είναι «τα ψηφαλάκια» της περιοχής του ακόμη και με δυσβάσταχτο κόστος για τους υπόλοιπους και τη χώρα.   

Προσοχή στις διασταυρώσεις

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς τροχονόμος προκειμένου να διαπιστώσει την επικινδυνότητα των διασταυρώσεων ως προς την πρόκληση ατυχημάτων. Πέρα όμως από τις οδικές διασταυρώσεις υπάρχουν και οι διασταυρώσεις επί χάρτου και μάλιστα δημοσιογραφικού. Εάν ανατρέξει κανείς στα σχετικά με την φορολογία δημοσιεύματα θα διαπιστώσει ότι αυτές αναγγέλλονται συστηματικά στον Τύπο εδώ και 20 χρόνια. Κατά όμως το “σκυλί που γαυγίζει δεν δαγκώνει” το μόνο που έχει καταφέρει όλα αυτά τα χρόνια το Υπουργείο Οικονομικών είναι να διασταυρώσει τα μπούτια του.  Ο κακός σχεδιασμός, η κακή αρχιτεκτονική των συστημάτων, η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και η κακή ποιότητα των στοιχείων καθιστούν τις πραγματικές διασταυρώσεις δύσκολες, εάν όχι αδύνατες. Ένα σημαντικό μέρος των στοιχείων που απαιτούνται είτε δεν υφίστανται σε ψηφιακή μορφή ή σκοντάφτουν σε νομικά προβλήματα (π.χ. το τραπεζικό απόρρητο). Έτσι αν και ενίοτε οι διασταυρώσεις που γίνονται “τσιμπάνε” κανένα φοροφυγά δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που καταλήγουν σε τραγελαφικά αποτελέσματα.  Το πρόβλημα κατ’αρχήν έγκειται στην στελέχωση των υπηρεσιών. Η οποία, όπως θα διαπιστώσετε από την ιστορία που ακολουθεί, απέχει σημαντικά του επιθυμητού. Εταιρεία υπήχθη λοιπόν στην περαίωση για υπόθεση που εκρεμμούσε στο διοικητικό πρωτοδικείο, πληρώνοντας κανονικά την πρώτη δόση. Αλλά ειδοποιητήριο για την δεύτερη -ο υπολογισμός της οποίας δεν μπορούσε να γίνει από την εταιρία- δεν ήρθε ποτέ.  Όταν ο λογιστής πήγε στην αρμόδια υπηρεσία συνειδητοποίησε  ότι είχαν ξεχάσει να προωθήσουν τον φάκελο προκειμένου να υπολογισθούν οι δόσεις και να χρεωθεί η εταιρεία στο Taxis. Οι δύο αρμόδιοι άρχισαν να βρίζονται για το ποιός έπρεπε να είχε ασχοληθεί με το φάκελο με επιχειρήματα του τύπου  «εσύ είσαι νεότερος συνάδελφος οπότε έπρεπε να το είχες φροντίσει εσύ», θυμίζοντας την παλαιότητα των κληρωτών στο Πολεμικό Ναυτικό. Με χίλια ζόρια ο φάκελος προωθήθηκε και η εταιρεία ενημερώθηκε τηλεφωνικά για το ποσό που όφειλε. Μόνο που το ποσό ήταν λάθος με αποτέλεσμα η εταιρεία να καταβάλλει λιγότερα και να απειλείται με πρόστιμο για τη διαφορά. Εν προκειμένω ο χαρακτηρισμός «οίκος ανοχής» είναι λάθος δεδομένου ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα καλά οργανωμένες και φημίζονται για τις εξαιρετικές που πρακτικές διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού.