Γιατί πρέπει να συνεχίσουμε να δημοσιεύουμε ισολογισμούς κατά την ΕΣΗΕΑ!

Ξεκαρδίστηκα με την “Ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ για δημοσίευση ισολογισμών (τα highlighted σχόλια δικά μου)

Για μια ακόμη φορά επιχειρείται η ανατροπή του καθεστώτος της υποχρεωτικής δημοσίευσης των ισολογισμών στις εφημερίδες που ισχύει με το νόμο 2190/1920, ο οποίος εφαρμόζεται μέχρι σήμερα. Οργανώσεις επιχειρηματιών, με τη συνδρομή γνωστών εκδοτικών επιχειρήσεων του ημερησίου και περιοδικού τύπου, πιέζουν για την κατάργηση της υποχρέωσης αυτής και την αντικατάστασή της με την δημοσίευση στο site που διατηρεί κάθε επιχείρηση, αδιαφορώντας για το ότι μια τέτοια ανατροπή.

Μέσα στον πανικό τους δεν πρόσεξαν ότι η τροπολογία προβλέπει την ανάρτηση των ισολογισμών στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο το οποίο είναι κρατικό. Επίσης δεν αντιλαμβάνονται ότι το να μας θυμίζουν ότι η υποχρέωση θεσπίστηκε το 1920! δεν τους εξυπηρετεί!

- Επιφέρει βαρύ πλήγμα στην ενημέρωση αλλά και στη διαφάνεια και το θεσμικό έλεγχο των οικονομικών στοιχείων όλων των εταιρειών (Α.Ε. και Ε.Π.Ε.) Μεγαλύτερη διαφάνεια από την ανάρτηση στο διαδίκτυο όπου τα στοιχεία είναι άμεσα διαθέσιμα σε οποιονδήποτε οποτεδήποτε δεν υπάρχει. Οι περισσότερες εφημερίδες που φιλοξενούν ισολογισμούς τυπώνονται σε λίγες χιλιάδες φύλλα ενώ κανείς πλέον δεν στηρίζεται σε αυτές για την άντληση οικονομικών στοιχείων εταιρειών

Μειώνει τα έσοδα των ασφαλιστικών Ταμείων των εργαζομένων στο χώρο του Τύπου Πρέπει επιτέλους οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες του χώρου του τύπου να πληρώνουν τις δικές τους ασφαλιστικές και εργοδοτικές εισφορές όπως κάνουν όλοι οι άλλοι εργαζόμενοι και εργοδότες των άλλων "χώρων".

Δυναμιτίζει την εύθραυστη ισορροπία στην αγορά εργασίας στο χώρο των ΜΜΕ, συντείνοντας στην κατάργηση θέσεων εργασίας. Όπως με τον εξηλεκτρισμό καταργήθηκαν οι θέσεις εργασίας των φανοκόρων και με τα ανοξείδωτα σκεύη των γανωματήδων έτσι το διαδίκτυο έχει ανατρέψει συθέμελα τα επιχειρηματικά μοντέλα του παρελθόντος, περιορίζοντας τις θέσεις εργασίας στον παραδοσιακό (έντυπο) τύπο δημιουργώντας όμως χιλιάδες άλλες θέσεις σε άλλους τομείς.

- Ευνοεί, σκανδαλωδώς, μεγάλες επιχειρήσεις.Οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν ζορίζονται καθόλου με τα 3-5 χιλιάρικα που στοιχίζει η δημοσίευση. Είναι οι δεκάδες χιλιάδες μικρές Α.Ε. που βογγάνε.

- Η δημοσίευση στο Διαδίκτυο των οικονομικών στοιχείων, εκ των πραγμάτων, κρίνεται επισφαλής (κίνδυνος αλλοίωσης των στοιχείων) σε σχέση με το γραπτό τύπο.Το σύνολο των μετοχών των εταιρειών, οι οποίες είναι αξιόγραφα, ενσωματώνουν δηλαδή οικονομική αξία, είναι σε ηλεκτρονική μορφή (άϋλοι τίτλοι). Όσο κίνδυνο αλλοίωσης έχουν οι άϋλοι τίτλοι όλων των μεγάλων χρηματιστηρίων του κόσμου τόσο έχουν και οι ισολογισμοί.

- Καταστρατηγεί στην πράξη την ισότιμη ενημέρωση των πολιτών. Το διαδίκτυο είναι διαθέσιμο παντού και πάντοτε (στο σπίτι, στο γραφείο, στο δρόμο στο λάπτοπ, στο έξυπνο κινητό, στο ipad, στο internet café κλπ). Δεν υπάρχει πιο ισότιμο μέσο στον κόσμο. Ας μην ξεχνάμε ότι το διαδίκτυο υπήρξε το ισχυρότερο εργαλείο των κινημάτων δημοκρατίας π.χ. πρόσφατα στη _Βόρειο Αφρική.

Εξάλλου, όπως και η Ευρωπαϊκή Ένωση Εκδοτών Εφημερίδων τονίζει είναι χρέος της πολιτείας να εξασφαλίζει «ένα ικανό επίπεδο διαφάνειας και ασφάλειας όσον αφορά στις δραστηριότητες των εισηγμένων και μη εταιρειών αλλά και να καθιστά δυνατή μια ίση και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές πληροφορίες για όλους τους ενδεχόμενους επενδυτές. Το διαδίκτυο και πολύ περισσότερο οι ιστοσελίδες των επιχειρήσεων είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούν να αναπληρώσουν την πληροφόρηση του κοινού, την αξιοπιστία, την ασφάλεια και την διαφάνεια που παρέχει η δημοσίευση στην εφημερίδα».

Η δημοσίευση γίνεται στο κρατικό Γενικό Εμπορικό Μητρώο με το οποίο συνδέεται αυτόματα, μεταξύ άλλων, και η εφορία. Ας ρωτήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση Εκδοτών Εφημερίδων εάν υπάρχει άλλη Ευρωπαϊκή χώρα που να υποχρεώνει τις εταιρείες να δημοσιεύουν ισολογισμούς και μάλιστα σε τρείς! εφημερίδες.

Εάν, μάλιστα, ληφθεί υπ’ όψιν ότι το κόστος για κάθε επιχείρηση είναι περίπου 415 ευρώ το χρόνο, αντιλαμβάνεται κανείς ότι άλλοι είναι οι λόγοι και όχι οι οικονομικοί για τους οποίους οι επιχειρήσεις ζητούν την κατάργηση της δημοσίευσης των ισολογισμών στις εφημερίδες.

Το κόστος είναι τουλάχιστον 2.000 ευρώ και στις περιπτώσεις που απαιτείται και δημοσίευση στον τοπικό τύπο πολύ υψηλότερο.

 Το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ και όλοι οι εργαζόμενοι στον τύπο και τα ΜΜΕ καταγγέλλουν τις μεθοδεύσεις των επιχειρηματικών κύκλων που αποσκοπούν στην επιβολή ενός καθεστώτος αδιαφάνειας και επιλεκτικής πληροφόρησης και αδυναμίας ελέγχου των οικονομικών στοιχείων αυτών. Δηλώνουν δε, ότι θα αγωνιστούν με κάθε μέσο για να αποτραπεί η επιχειρούμενη ανατροπή του ισχύοντος, μέχρι σήμερα, καθεστώτος υποχρεωτικής δημοσίευσης των ισολογισμών και λοιπών οικονομικών στοιχείων εταιρειών.”

Δεν πρόκειται για μεθοδεύσεις αλλά για αίτημα του συνόλου των παραγωγικών φορεών (ΣΕΠΕΕ, ΣΕΒΕ, ΣΒΒΕ, ΣΕΛΠΕ, ΕΣΠ, ΕΒΕΠ, Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, Κλωστοϋφαντουργοί, ΕΠΕΔΜΕΔΕ, ΕΛΣΕΒΒΥΕ ενώ αποτελεί πάγιο αίτημα του ΣΕΒ) προς τους αρμόδιους Υπουργούς που εστάλη και ως δελτίο τύπου το οποίο οι υποκριτές υπέρμαχοι της “διαφάνειας και της ισότιμης ενημέρωσης των πολιτών” δεν δημοσίευσαν, 

Οι επιπτώσεις από την κατάργηση της δημοσίευσης των Ισολογισμών στον Τύπο.

Όταν θεσπίστηκε, με νόμο του 1920, η υποχρέωση δημοσίευσης των ισολογισμών Ανωνύμων Εταιρειών στον Τύπο, οι εφημερίδες ήταν το μόνο διαθέσιμο μέσο ενημέρωσης και οι εταιρείες που ενέπιπταν σε αυτήν ελάχιστες και πολύ μεγάλου μεγέθους. Στην σημερινή ψηφιακή εποχή η χρήση έντυπων μέσων για τη δημοσίευση αριθμών είναι παράλογη και δεν εξυπηρετεί με κανένα τρόπο τον σκοπό για τον οποίο αρχικώς θεσπίστηκε η σχετική υποχρέωση. Οι ισολογισμοί των τελευταίων 15 χρόνων είναι διαθέσιμοι δωρεάν στον ιστότοπο του Εθνικού Τυπογραφείου, είκοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, με αποτελεσματικά εργαλεία αναζήτησης μιας εταιρείας και χωρίς καμία επιβάρυνση για το περιβάλλον. Ουδείς σήμερα αναζητά στις εφημερίδες τα οικονομικά στοιχεία μιας εταιρείας αφού, πέραν του Εθνικού Τυπογραφείου, υπάρχουν και δεκάδες ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες, έναντι μικρής αμοιβής, παρέχουν επεξεργασμένα οικονομικά στοιχεία εταιρειών με δείκτες και αναλύσεις. Στις αρχές Απριλίου αναμένεται να λειτουργήσει το Γενικό Εμπορικό Μητρώο το οποίο αποτελεί την ιδανική πλατφόρμα ανάρτησης και των οικονομικών καταστάσεων των επιχειρήσεων. Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πλεκτικής & Ετοίμου Ενδύματος καλωσορίζει, με ιδιαίτερη ικανοποίηση, την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει προς αυτή τη κατεύθυνση, ανακουφίζοντας επιχειρήσεις και καταναλωτές από ένα έξοδο το οποίο δεν έχει καμία προστιθέμενη αξία. Η κατάργηση της σχετικής υποχρέωσης υπήρξε ανέκαθεν αίτημα των παραγωγικών τάξεων και των κλαδικών φορέων, χωρίς όμως να έχει την ανάλογη ανταπόκριση από την πολιτεία. Όμως η σημερινή κρίση έχει δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας και οργής στις επιχειρήσεις οι οποίες σε μεγάλο ποσοστό δεν θα δημοσίευσαν τους ισολογισμούς τους στον Τύπο ανεξαρτήτως της ύπαρξης ή όχι υποχρέωσης. Για τις μη εισηγμένες εταιρείες αρκεί η υποβολή του ισολογισμού στο Εθνικό Τυπογραφείο δεδομένου ότι η, μοναδική στην Ευρώπη, υποχρέωση δημοσίευσης στον τύπο, αντίκειται σε κοινοτικές οδηγίες (π.χ. 2009/109/EC). Υπάρχει μάλιστα σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων οι οποίες εδώ και 2-3 χρόνια περιορίζονται στην ανάρτηση στο ΦΕΚ χωρίς να έχουν καμία νομική συνέπεια ή διοικητική κύρωση, επικαλούμενες τις ανωτέρω διατάξεις. Η κατάργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης οικονομικών καταστάσεων καθυστέρησε εξ αιτίας της αναστάτωσης που θα προκαλούσε σε μεγάλη μερίδα του Τύπου. Όντως τα έσοδα από τους Ισολογισμούς διατηρούν τεχνητά στη ζωή έναν σημαντικό αριθμό τίτλων και αντίστοιχα θέσεων εργασίας. Θέσεις οι οποίες όμως, δυστυχώς, έχουν χάσει την οικονομική τους αξία εξ αιτίας της τεχνολογίας. Πριν τον εξηλεκτρισμό οι δήμοι απασχολούσαν χιλιάδες φανοκόρους οι οποίοι άναβαν κάθε βράδυ και έσβηναν κάθε πρωϊ τα δημόσια φώτα που λειτουργούσαν με αέριο. Η ανάγκη για την συγκεκριμένη εργασία αχρηστεύθηκε συνεπεία της τεχνολογικής εξέλιξης. Το ίδιο συνέβη και με τους γανωτές και τους πεταλωτήδες αφού κανείς πλέον δεν χρειάζεται τις υπηρεσίες τους. Στη περίπτωση των δημοσιογράφων το επάγγελμά τους έχει επηρεαστεί εντόνως από το γεγονός ότι το προϊόν του μόχθου τους, όπως και αυτό των συγγραφέων, των μουσικών και των κινηματογραφιστών, μπορεί να παραδοθεί απευθείας στον καταναλωτή σε ψηφιακή μορφή, με μηδενικό οριακό κόστος, σε μια ευρεία γκάμα ηλεκτρονικών συσκευών. Δεν είναι τυχαίο ότι το Internet έχει ανατρέψει συθέμελα τα επιχειρηματικά μοντέλα αυτών των κλάδων. Ταυτόχρονα όμως έχει δημιουργήσει νέες μορφές απασχόλησης και νέες θέσεις εργασίας, φαινόμενο που ακολουθεί πάντα την τεχνολογική εξέλιξη. Η σημερινή μας κατάντια ως χώρα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διατήρηση, με τεχνητά μέσα ή με δανεικά, μη παραγωγικών θέσεων εργασίας. Είναι προφανές ότι δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να συνεχίσουμε αυτές τις πρακτικές.

Πως να ταξιδέψετε στην υποσαχάρια Αφρική χωρίς να φύγετε από την Ελλάδα

Ζήστε μια μοναδική ταξειδιωτική εμπειρία χωρίς κόστος (τουλάχιστον οικονομικό). Δείτε από κοντά την Μαύρη Αφρική χωρίς να βγείτε από τα όρια της πόλης σας. Πώς; Απλώς επισκεφθείτε την τοπική Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία για υπόθεσή σας.

Σήμερα λοιπόν επισκέφθηκα την οικεία ΔΟΥ λίγα λεπτά μετά τις οκτώ το πρωϊ οπότε άνοιγε τις πύλες της στο κοινό. Παρενθετικώς σε καμία χώρα της Ευρωζώνης δεν υπάρχει εφορία που να μην δέχεται φορολογουμένους την Παρασκευή και να έχει τόσο περιορισμένο ωράριο. Στην Αγγλία τα κατά τόπους γραφεία εξυπηρετούν τηλεφωνικά καθημερινά από τις 8 το πρωϊ έως της 8 το βράδυ και από τις 8 έως τις 4 το Σάββατο. Στην είσοδο του πανάκριβου, μεγάλης προβολής όπως θα έλεγαν οι μεσίτες, και με πολλά περιττά τετραγωνικά κτιρίου υπάρχει μια πινακίδα καλυμμένη με λινάτσα. Ο προσεκτικός παρατηρητής θα δει ότι πίσω από αυτήν κρύβεται ο τίτλος «Σταθμός Εξυπηρέτησης Πολιτών» και θα θαυμάσει την ειλικρίνεια και αυτογνωσία του υπαλλήλου που κουκούλωσε την ταμπέλα αφού τίποτε από αυτά που γίνονται στο κτίριο δεν εμπίπτουν στην έννοια της εξυπηρέτησης. Η πρώτη μου εργασία ήταν να δηλώσω το νέο αριθμό ταυτότητας γιατί αναγκάστηκα να την αλλάξω αφού με έκλεψαν. Λέω στην υπάλληλο «Θα ήθελα να δηλώσω νέο αριθμό ταυτότητας» για να δεχθώ την ερώτηση «Την έχετε αλλάξει;». Σκέφτηκα να της απαντήσω ότι όχι - είμαι βιτσιόζος και ξαναήρθα να δηλώσω την παλιά αλλά κρατήθηκα. Βεβαίως είδε την έκφραση απορίας μου και αντελήφθη τον ταυτολογικό (for wont of another word) χαρακτήρα της ερωτήσεώς της. Παίρνει τα χαρτιά και την πρωτότυπη ταυτότητα και μου ζητάει φωτοτυπία της ταυτότητας. Κατά τα φαινόμενα είτε α) κανένα φωτοτυπικό δεν δουλεύει στο δημόσιο είτε β) τα φωτοτυπικά δεν είναι για τους πολίτες (είναι αστείο ότι η αρμόδια επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης μας κατάγγειλε για απάνθρωπη συμπεριφορά στους μετανάστες – δεν γνωρίζει ίσως ότι το ελληνικό κράτος φέρεται εξίσου απάνθρωπα και στους Έλληνες πολίτες). Αποτέλεσμα να περιμένω μία ώρα, έως τις 9, για να ανοίξει το φωτοτυπάδικο απέναντι. Επανέρχομαι σε μια άλλη, ευτυχώς γρήγορη και καπάτσα υπάλληλο, κάνω την αλλαγή ταυτότητας (στις ανεπτυγμένες χώρες αυτό γίνεται αυτόματα με synchronization των δεδομένων της αστυνομίας με την εφορία) και παίρνω τον περίφημο κλειδάριθμο (επίσης πρωτόγονη τεχνολογία με τα σημερινά δεδομένα). Στη συνέχεια συμπληρώνω αίτηση για παράταση της προθεσμίας υποβολής δήλωσης φόρου κληρονομιάς για τον αδικοχαμένο αδελφό μου και κατεβαίνω να την πρωτολλήσω. Στο πρωτόκολλο απασχολείται άτομο με ειδικές ανάγκες (πραγματικά) ο οποίος συζητά επί 20 λεπτά με τον προηγούμενο φορολογούμενο περί των διαφορών των ιδιωτικών και δημοσίων ΚΤΕΟ με αποτέλεσμα μια δουλειά που χρειάζεται 40 δευτερόλεπτα να του πάρει σχεδόν μισή ώρα. Έκανα τον μουγκό για να μην μου πιάσει και μένα κουβέντα γιατί είχα ήδη χασομερήσει φρικτά. Ανεβαίνω για να πάρω την παράταση (η πρώτη προθεσμία ήταν σε 15 μέρες) για να πάρω την αποστομωτική απάντηση ότι ήρθα πολύ νωρίς. Κατά τα φαινόμενα η ελληνική εφορία τιμωρεί τον φορολογούμενο όχι μόνο όταν είναι εκπρόθεσμος αλλά και όταν προνοεί να τακτοποιήσει τα θέματά του νωρίτερα από την τελευταία στιγμή. Λαμβάνω έτσι κουτσουρεμένη προθεσμία γεγονός που θα με αναγκάσει να ξαναπάω. Φεύγοντας επισκέπτομαι την τουαλέττα η οποία δεν διαθέτει χαρτί υγείας ενώ ακόμη και η βάση για αυτό είναι ξηλωμένη. Προφανώς ο φορολογούμενος εκτός από τις δικές του φωτοτυπίες πρέπει να προσέρχεται στη ΔΟΥ και με ένα κωλόχαρτο υπό μάλης. Ευτυχώς που πήγα προς ψιλού μου διότι άλλως θα αναγκαζόμουν να σκουπιστώ με τον προαναφερθέντα κλειδάριθμο. Καλή η εμπειρία δεν λέω, αλλά επειδή χόρτασα Αφρική την επόμενη φορά θα στείλω εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο. Ξέχασα δε να προσθέσω ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής μου απέκτησα βαθύτατες εγκυκλοπαιδικές γνώσεις για τις ενυδατικές κρέμες που ήταν το κύριο θέμα συζήτησης των υπαλλήλων της εφορίας. Πιστεύω ότι ούτε στο κέντρο έρευνας και ανάπτυξης της L’Oreal στη Γαλλία δεν κατέχουν τόσο καλά το αντικείμενο

H Ιαπωνική ψυχή έχει σμιλευτεί από τις συμφορές

Ζούσα στην Ιαπωνία όταν έγινε ο Hanshin dai-jishin ή ο “Μεγάλος σεισμός της περιοχής Κόμπε-Όσακα”. Αν και σαφώς μικρότερης έντασης από τον πρόσφατο σεισμό στο Σεντάι και χωρίς να έχει προκαλέσει τσουνάμι, ο σεισμός της 17ης  Ιανουαρίου του 1995, στοίχισε τη ζωή σε 6.500 ανθρώπους. Λόγω της έκτασης της καταστροφής η πρόσβαση για τα σωστικά συνεργεία ήταν τότε ιδιαίτερα δύσκολη, και σε ορισμένες περιπτώσεις αδύνατη, με αποτέλεσμα να υπάρξουν χιλιάδες εγκλωβισμένοι και επιζώντες χωρίς τροφή και νερό, μέσα στη βαρυχειμωνιά. Οι διασώστες κατέβαλαν τιτάνια προσπάθεια ενώ χιλιάδες απλοί πολίτες κατευθύνθηκαν με ποδήλατα ή πεζή στην περιοχή μεταφέροντας νερό, τροφή και εφόδια στους πληγέντες.  Η τηλεοπτική κάλυψη ήταν ακριβής,  προσεκτική, χωρίς ίχνος υστερίας ενώ αξιοσημείωτη ήταν, όπως και τώρα, η ψυχραιμία των επιζώντων. Ουδείς εξ αυτών παραπονέθηκε ή έκανε μνεία στο κράτος και στον τρόπο με τον οποίο  αντιμετώπιζε αυτό την τεράστια καταστροφή. Η καρτερικότητα, η αλληλεγγύη,  αλλά και η βεβαιότητα ότι θα ξαναχτιζόταν ότι είχε καταστραφεί συνυπήρχαν με τον βουβό πόνο. Στην Ιαπωνία η έντονη έκφραση συναισθημάτων περιορίζεται στα μέλη της οικογένειας και στους πολύ στενούς φίλους ενώ θεωρείται ένδειξη αδυναμίας όταν ξεφεύγει κανείς από τα προαναφερθέντα όρια. Οι δυσκολίες και η αντιξοότητα δεν είναι άγνωστες τους Ιάπωνες. Όπως και οι Ηπειρώτες στην Ελλάδα, οι κάτοικοι της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου βρίσκονταν ανέκαθεν αντιμέτωποι με ιδιαίτερα σκληρές συνθήκες διαβίωσης.  Η Ιαπωνία διαθέτει ελάχιστους φυσικούς πόρους, περιορισμένη αγροτική γη και γνωρίζει συχνά φονικούς σεισμούς. Επίσης οι Ιαπωνικές πόλεις ήταν κατά το παρελθόν ιδιαίτερα ευάλωτες σε πυρκαγιές οι οποίες δύσκολα τίθεντο υπό έλεγχο αφού το σύνολο των σπιτιών ήταν ξύλινα.  Χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση είναι η «Μεγάλη φωτιά του Έντο» που ξέσπασε τo 1657 στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Τόκιο και πήρε 100.000 ψυχές. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να ξαναχτιστεί το Έντο ενώ ο Σογκούν αξιοποίησε την ευκαιρία ρυμοτομώντας εκ νέου την μετέπειτα πρωτεύουσα της Ιαπωνίας. Η φωτιά αυτή υπήρξε καταλυτική για την μελλοντική οργάνωση της πυρόσβεσης και γενικότερα της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Όμως η αξιοθαύμαστη στάση των Ιαπώνων μπροστά στην καταστροφή, δεν εξηγείται μόνο από τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν ιστορικά και τη σχετική, κατά το παρελθόν, απομόνωση της νησιωτικής αυτής χώρας από τον υπόλοιπο κόσμο. Έχει τις ρίζες της και στην κοινωνική οργάνωση, στην προγονολατρική θρησκεία, σε αυτό δηλαδή που ο Λευκάδιος  Hearn εύστοχα αποκάλεσε «the communal cult», δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο Ιάπωνας εντός της κοινότητός του. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και εκατοντάδες χρόνια κάθε χωριό ή περιοχή είχε τα δικά του “κούμι-τσο” δηλαδή τους κανόνες που ρύθμιζαν λεπτομερώς τις λειτουργίες του. Ένα εξ αυτών αναφέρει χαρακτηριστικά “όταν ξεσπά φωτιά οι άνθρωποι πρέπει να σπεύσουν αμέσως στο χώρο [του συμβάντος], φέρνοντας ο καθένας έναν κουβά γεμάτο νερό και οφείλουν να καταβάλλουν κάθε προσπάθεια να τη σβήσουν υπό τις οδηγίες των αξιωματούχων.  Όσοι απουσιάσουν θα λογοδοτήσουν”.  Για τον Ιάπωνα το καθήκον προς την κοινότητα αποτελεί δεύτερή του φύση. Το καλό του συνόλου υπήρξε ανέκαθεν σημαντικότερο από αυτό του μεμονωμένου ατόμου σε μια κοινωνία με ασφυκτικούς κανόνες, οι οποίοι όμως αντί να λειτουργούν ως μέσο καταπίεσης αποτελούν για τους Ιάπωνες τη βάση του “wa” (αρμονία, ισορροπία και ειρήνη) δηλαδή της αρμονικής συμβίωσης. Τους βοηθούν δε να αντιμετωπίσουν πολύ καλύτερα καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης αλλά και τεράστιες φυσικές καταστροφές όπως ο πρόσφατος σεισμός στο Σεντάι. Βεβαίως η ικανότητα αυτή στηρίζεται και στην λεπτομερή προετοιμασία, στον προγραμματισμό “δια παν ενδεχόμενο”. Όταν όμως ένα συμβάν ξεπερνά αυτά για τα οποία έχουν προετοιμαστεί οι Ιάπωνες, που μισούν τις εκπλήξεις, συχνά δεν αντιδρούν τόσο αποτελεσματικά όσο ενδεχομένως ο Έλληνας μαιτρ του αυτοσχεδιασμού και της «πατέντας». Όσοι από εσάς τώρα, εντυπωσιασμένοι από την μοναδική στάση του Ιαπωνικού λαού μπροστά στην τρομακτική καταστροφή θεωρήσετε ότι μπορεί αυτή να αποτελέσει πρότυπο για εμάς τους Έλληνες, θα πρέπει ίσως να το ξανασκεφθείτε. Η Ιαπωνική ψυχή σμιλεύτηκε μέσα από  εκατοντάδες χρόνια αντιξοότητας, απομόνωσης που έχτισαν έναν ξεχωριστό πολιτισμό. Γι’ αυτό και αυτό που εμείς εκλαμβάνουμε ως μοναδική ένδειξη ψυχικής δύναμης, ψυχραιμίας, αυταπάρνησης και καρτερικότητας είναι απλά μέρος της Ιαπωνικής φύσης. Δεν αποτελεί την εξαίρεση αλλά τον κανόνα. Και μας δίνει ελπίδα ότι ο Ιαπωνικός λαός θα ξεπεράσει και αυτή την πολύ μεγάλη δοκιμασία, κάτι που ευχόμαστε ολόψυχα όλοι.

*δημοσιεύθηκε στο "Κ" της Καθημερινής την Κυριακή 20 Μαρτίου 2011

Επισκευάζοντας ποδήλατα εν κινήσει

Δεν ξέρω εάν ο Υπουργός Οικονομικών έχει επηρεασθεί από το αφεντικό του το οποίο αρέσκεται στο να ξαναβάζει την αλυσίδα στoν τροχό της καδένας χωρίς να κατεβαίνει από το ποδήλατο (με παρ’ ολίγον ολέθριες συνέπειες). Διότι κατά τα φαινόμενα κάνει το ίδιο με τη φορολογική πολιτική. Μέτρα επί μέτρων, τα περισσότερα εκ των οποίων με αναδρομική ισχύ, θεσπίζονται με τέτοια ταχύτητα που δεν προλαβαίνει ούτε να τα υποστηρίξει από πλευράς πληροφοριακών συστημάτων το ίδιο το Υπουργείο. Πριν καλά καλά φανεί η απόδοση των προηγούμενων μέτρων και απάνω που ο κοσμάκης και οι επιχειρήσεις αρχίζουν να πιστεύουν ότι “αυτό ήταν”, έρχονται τα επόμενα μέτρα, σκληρότερα, δυσκολότερα και κυρίως αμφίβολης αποτελεσματικότητας σε σχέση με τον εκπεφρασμένο στόχο της μείωσης του ελλείμματος. Όπως δε και στην περίπτωση του ποδηλάτη Γιώργου, δεν είναι λίγες οι φορές που το Υπουργείο Οικονομικών μάγκωσε το δάκτυλο στην αλυσίδα. Είτε με την παράνομη έκτακτη εισφορά στα φυσικά πρόσωπα που επέβαλλε η προηγούμενη διεύθυνση του καταστήματος, είτε με την παράνοια της φορολογικής αντιμετώπισης δαπανών και αγορών αγαθών από “μη συνεργάσιμες χώρες”. Η πρόχειρη και υπό το κράτος του απόλυτου πανικού λήψη μέτρων, με συχνότητα που δημιουργεί σοβαρά πρακτικά ζητήματα αλλά και αγωνία σε όσους καλούνται να συμμορφωθούν δεν εξυπηρετεί κανέναν. Όπως μας διδάσκει ο Αίσωπος με την ιστορία του λαγού και της χελώνας η συστηματική δουλειά αποδίδει περισσότερο από το εξ ανατολών “γιουρούσι”. Μερικές φορές συμφέρει να κατέβουμε από το ποδήλατο και να φτιάξουμε την αλυσίδα ακόμη και εάν αυτό μας στοιχίσει πολύτιμο χρόνο. Γιατί αλλιώς υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μαγκώσουμε το δάχτυλο και να μην γλυτώσουμε με ένα απλό ράγισμα, δηλαδή να μείνουμε τελικώς παράλυτοι.

Ο "Μεγάλος Σεισμός του Κόμπε/Όσακα" το 1995

Το 1999, με αφορμή τον σεισμό στην Αθήνα, η "Καθημερινή" είχε δημοσιεύσει την ακόλουθη επιστολή μου:

Ζούσα στην Ιαπωνία όταν,πρίν από τέσσερα περίπου χρόνια, έγινε, με επίκεντρο το Κόμπε της Ιαπωνίας, ο καταστροφικός σεισμός «Χανσιν-ντάιτζισιν». Ο συγκεκριμένος σεισμός προκάλεσε βιβλικές καταστροφές ενώ συνολικά περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Η έκταση της καταστροφής ήταν τέτοια ώστε τις πρώτες κρίσιμες ώρες παρέλυσαν όλοι οι μηχανισμοί αντιμετώπισης καταστροφών, οι τηλεπικοινωνίες, κ.α. Ορισμένες συγκρίσεις με τον δικό μας πρόσφατο σεισμό παρουσιάζουν ενδιαφέρον.  Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει κατ' αρχήν ο τρόπος με τον οποίο κάλυψαν την τραγωδία τα Ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης. Μία τραγωδία πολύ πολύ χειρότερη από αυτήν της Αθήνας. Η ιαπωνική τηλεόραση παρουσίασε τα γεγονότα ψύχραιμα και αντικειμενικά χωρίς τους δικούς μας τηλεοπτικούς μαραθώνιους με τσουβαλιασμένα πτώματα που θα ζήλευε και ο σκηνοθέτης του Κόμητος Δράκουλα. Οι συνεντεύξεις με παθόντες ήταν ελάχιστες ενώ έλλειπαν οι ερωτήσεις του τύπου «Τι κάνει ο (προφανώς για τους τηλεθεατές αδικοχαμένος) σύζυγός σας». Και αυτό γιατί η ψυχραιμία και η ψυχική υγεία του λαού είναι σημαντικότερη από το νοσηρό κυνήγι της τηλεθέασης. Αξιοσημείωτη ήταν και η παντελής απουσία «καταγγελιών», κλοπών και εν γένει υστερίας παρά το γεγονός ότι το μέγεθος του σεισμού ήταν τέτοιο που παρέλυσε ένα κατά τα άλλα εξαιρετικά οργανωμένο κράτος. Πολλοί άνθρωποι έμειναν πολλές ώρες χωρίς νερό και τροφή διότι δεν υπήρχε δυνατότητα πρόσβασης των σωστικών συνεργείων αλλά κανείς δεν παραπονέθηκε και κανείς δεν προέβαλε το καθ' ημάς σύνηθες «για μας δεν ενδιαφέρθηκε κανείς».  [..] Τέλος, παρά την αρχική αδυναμία του μηχανισμού αντιμετώπισης καταστροφών, έξι μήνες μετά δεν υπήρχαν ερείπια, κατεδαφιστέα σπίτια, σκηνές κ.λ.π. Στη θέση των περισσοτέρων οικημάτων είχε αρχίσει ήδη η ανοικοδόμηση (μετά από μία τελετή παρόμοια με τον δικό μας αγιασμό). Áραγε χρειάζεται να περιμένουμε για να κάνουμε την ίδια σύγκριση με την Αθήνα;

Ασήκωτο βάρος & υποκρισία

Το Υπουργείο Οικονομικών επιδεικνύοντας θαυμαστή ταχύτητα αύξησε ad hoc τις τιμές βάσει των οποίων υπολογίζονται οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων της Φιλοθέης και του Ψυχικού.  Οι αυξήσεις, που οδηγούν σε ορισμένες περιπτώσεις σε διπλασιασμό των τιμών ζώνης, φέρνουν τις αντικειμενικές αξίες σε επίπεδα πολύ υψηλότερα  των εμπορικών, ενώ συμπαρασύρουν ένα ευρύ φάσμα τελών, φόρων και αμοιβών με τις οποίες επιβαρύνονται, ασχέτως του ύψους του εισοδήματός τους, οι κάτοικοι της περιοχής. Αφορμή για την τουλάχιστον άκομψη αυτή ενέργεια  του Υπουργείου ήταν η απόφαση 3626 της 3.11.2010 του ΣτΕ με την οποία κρίθηκαν, για δεύτερη φορά, παράνομες οι αυξήσεις που είχαν δοθεί στις τιμές της Β ζώνης του Ψυχικού.  Το ΣτΕ είχε ήδη κρίνει παράνομη την αναπροσαρμογή του 2007 (απόφαση 2107/2009) εξ αιτίας του ότι στηριζόταν σε εισήγηση του έτους 2005. Το Υπουργείο Οικονομικών αντέδρασε τότε  επανεκδίδοντας την ακυρωθείσα απόφαση στις 16.9.2009 για να κριθεί εκ νέου και αυτή άκυρη τον Οκτώβριο του 2010. Σε μια κίνηση με έντονες δόσεις λαϊκισμού και κακώς εννοουημένης επικοινωνιακής πολιτικής, εξέδωσε νέα απόφαση την προηγούμενη εβδομάδα διπλασιάζοντας σχεδόν τις τιμές ζώνης παρά το ότι επίκειται συνολική αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών για όλες τις περιοχές της χώρας. Την ίδια στιγμή δεν σέβεται στην πράξη τις αποφάσεις της δικαιοσύνης αφού δεν έχει εκδώσει ακόμη εγκύκλιο προκειμένου να επιστραφούν ως αχρεωστήτως καταβληθέντες οι φόροι, τέλη κ.λ.π. που είχαν πληρωθεί με βάσει τις ακυρωθείσες τιμές ζώνης. Ευρισκόμενο δε αντιμέτωπο με έντονες αντιδράσεις στην πρόσφατη απόφαση κατέφυγε στην παιδαριώδη δικαιολογία ότι οι νέες τιμές είναι μικρότερες από την εισήγηση της προσχηματικής επιτροπής  του.   Είναι προφανές ότι ούτε η πολιτική ηγεσία ούτε οι υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών (με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις που σπανίως εισακούγονται)  αντιλαμβάνονται ότι η φορολογική συμπεριφορά των πολιτών και των επιχειρήσεων είναι καθρέφτης της “συμπεριφοράς” του κράτους προς αυτούς. Όταν το Υπουργείο Οικονομικών είναι λίαν ασυνεπές, εκδικητικό και άδικο, αποφασίζει στηριζόμενο σε ιδεοληψίες, με στόχο το όποιο βραχυπρόθεσμο επικοινωνιακό όφελος, πως περιμένει από τους πολίτες να είναι συνεπείς προς αυτό; Σήμερα μάλλον θυμίζει τη σκηνή που είδα προ ετών στον “Ευαγγελισμό”. Ένας καρδιολόγος με τεράστια κοιλιά έλεγε, εν όσω κάπνιζε, στον, επίσης υπέρβαρο, ασθενή του που νοσηλευόταν για έμφραγμα: «Πρέπει να κόψεις μαχαίρι το κάπνισμα και να χάσεις 30 κιλά». Δεν ξέρω έαν το κρεβάτι του ασθενούς, στην άκρη του οποίου είχε καθήσει ο καρδιολόγος, άρχισε τότε να τρίζει αντιδρώντας στην υποκρισία ή στο ασήκωτο βάρος. Δυστυχώς ο έλληνας φορογούμενος υφίσταται από το Υπουργείο Οικονομικών και τα δύο ταυτόχρονα.