Αμετροέποια είναι όταν 80χρονοι οφειλέτες του Δημοσίου οδηγούνται σιδηροδέσμιοι στον εισαγγελέα

O Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ν. Παντελής απέστειλε εγκύκλιο προς τις Εισαγγελίες Πρωτοδικών και Εφετών της χώρας, στους οικονομικούς εισαγγελείς αλλά και στην ΕΛΑΣ στην οποία επισημαίνει ότι δεν θα πρέπει να οδηγούνται σιδηροδέσμιοι ενώπιον της Δικαιοσύνης όσοι φοροφυγάδες ή οφειλέτες του Δημοσίου εμφανίζονται αυτοβούλως στις δικαστικές και αστυνομικές αρχές και προτίθενται να συνεργαστούν. Αφορμή υπήρξε η διαμαρτυρία 80χρονου οφειλέτη ο οποίος οδηγήθηκε δεμένος με χειροπέδες στον εισαγγελέα.

Το πρόβλημα δεν βρίσκεται κατά τη γνώμη μου στην, ελλείψει επαγγελματισμού, αμετροέπεια των αστυνομικών οργάνων αλλά στην αμετροέπεια της ίδιας της νομοθετικής ρύθμισης. Στις πολιτισμένες χώρες η οφειλή προς το δημόσιο καθαυτή δεν συνιστά ποινικό αδίκημα ούτε εφαρμόζεται η αυτόφωρη διαδικασία δεδομένου ότι κάτι τέτοιο προϋποθέτει δόλο. Στις ΗΠΑ σε γίνονται περί τις 5.000 διώξεις για φοροδιαφυγή ετησίως σε ομοσπονδιακό επίπεδο και στο Ηνωμένο Βασίλειο περί τις 500. Στη χώρα μας ξεπερνούν τις 25.000 παρά το ότι ο πληθυσμός της Ελλάδος είναι ένα μικρό κλάσμα αυτού των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου.


Εξισώνοντας αυτούς που βρίσκονται σε αντικειμενική αδυναμία πληρωμής, που είναι η περισσότεροι από τους 2,500,000 σημερινούς ληξιπρόθεσμους οφειλέτες με όσους δολίως δεν πληρώνουν και οδηγώντας ογδοντάχρονους στο δικαστήριο με χειροπέδες εξευτελίζεται πρωτίστως τόσο η ίδια η δικαιοσύνη όσο και οι φορολογικές αρχές.

Η ασύμμετρη απειλή του Re-think Athens

Η Αθήνα βρίσκεται συστηματικά στην χαμηλότερη θέση σε όλους τους τομείς, πλην του κόστους ενοικίασης ακινήτου και των μέσων μεταφοράς, στην έρευνα "ποιότητα ζωής στις πόλεις" που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο 2013. Είναι μία πόλη σε κακή κατάσταση, βρόμικη και σε προϊούσα γκετοποίηση, ιδιαίτερα στις περιοχές του κέντρου. Στην μελέτη της Επιτροπής η Αθήνα κατατάσσεται στην τελευταία θέση και στην ικανοποίηση των κατοίκων από τους δημόσιους χώρους. Η πλημμελής καθαριότητα και συντήρηση π.χ. των πεζοδρόμων, των δρόμων, των πεζοδρομίων, των πλατειών και του πρασίνου δεν συνάδουν με την πρωτεύουσα μίας χώρας που βρίσκεται εδώ και περισσότερο από 30 χρόνια στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.


Εδώ γεννάται το κρίσιμο ερώτημα του ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του "Rethink Athens" δηλαδή της "τραμοδρόμησης" της οδού Πανεπιστημίου στην ποιότητα ζωής των κατοίκων αλλά και στην εμπειρία των πολύτιμων για την οικονομία επισκεπτών. Το εγχείρημα του Re-think Athens δεν προέκυψε από την ανάγκη επίλυσης των ουσιωδών προβλημάτων των δημόσιων χώρων και της λειτουργίας της πόλης αλλά από την αγωνιώδη προσπάθεια του Ιδρύματος Ωνάση να αντισταθμίσει σε επίπεδο δημοσίων σχέσεων, αλλά με λεφτά των Ευρωπαίων φορολογουμένων, την πραγματική ευεγερσία που κάνει το Ίδρυμα Νιάρχου, με δικά του χρήματα, στο Φαληρικό Δέλτα. Από την διαδικασία απείχε πρακτικά ο καθ'ύλην αρμόδιος φορέας δηλαδή ο Δήμος Αθηναίων, ο οποίος ενώ θα έπρεπε να έχει τον πλήρη έλεγχο του εγχειρήματος δυστυχώς παρέμεινε θεατής. Αντιθέτως συνοδοιπόροι στο σόφισμα του Ιδρύματος ήταν καθηγητές του Πολυτεχνείου με βαθιά ιδεοληπτική άρνηση στην έννοια του αυτοκινήτου, άνθρωποι δηλαδή που επιθυμούν πάση θυσία και ασχέτως των επιπτώσεων να εξοστρακίσουν τα μηχανοκίνητα τροχοφόρα από την πόλη. Ιδωμένη υπό αυτό το πρίσμα η μελέτη του Re-think Athens είναι ιδιαίτερα επιτυχής διότι καθιστά εξαιρετικά δυσχερή και ασύμφορη την χρήση του αυτοκινήτου στο κέντρο της πόλης.


Η πρόταση για την Πανεπιστημίου πρόκειται για "τραμοδρόμηση" και όχι για πεζοδρόμηση η οποία εν προκειμένω δεν χρειάζεται δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος δρόμος είναι από τους ελάχιστους που διαθέτουν εξαιρετικά φαρδιά και άνετα πεζοδρόμια. Κρίνοντας δε από την άθλια κατάσταση στην οποία βρίσκονται από πλευράς καθαριότητας και συντήρησης όλοι οι πεζόδρομοι (και "τραμόδρομοι") στην Αθήνα μπορεί κανείς να προβλέψει με ασφάλεια ότι το εγχείρημα, εάν έχουμε την δυστυχία να γίνει πραγματικότητα, θα καταλήξει σε μία τεραστίων διαστάσεων εστία βρομιάς, ενδεχομένως και επικινδυνότητας (ιδιαίτερα στην περίπτωση πολιτικών ταραχών), στο κέντρο της πόλης.


Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι αυτό της κυκλοφοριακής συμφόρησης. Όπως το μυοκάρδιο στον άνθρωπο νεκρώνεται στην περίπτωση εμφράγματος το οποίο εμποδίζει την αιμάτωσή του έτσι και το κέντρο της Αθήνας θα υποστεί την χαριστική βολή από τα σχέδια του Rethink Athens. Τα κλειστά καταστήματα αγγίζουν σήμερα το 50% σε πολλούς δρόμους του κέντρου ενώ η γκετοποίηση συνεχίζεται παρά την σχετική σταθεροποίηση της οικονομίας. Οι σοβαρές δυσχέρειες στην πρόσβαση των πελατών αλλά και στην τροφοδοσία των καταστημάτων και των επιχειρήσεων θα οδηγήσουν τους πρώτους εκτός κέντρου και τους δεύτερους στο κλείσιμο. Η οδός Πανεπιστημίου δεν είναι ένα μικρό αγγείο, είναι η σημαντικότερη κυκλοφοριακή αρτηρία της πόλης. Το κλείσιμό της θα είναι απολύτως καταστροφικό γι' αυτήν και, εάν γίνει, μη αναστρέψιμο. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν υπάρχει καμία ευρωπαϊκή πόλη του μεγέθους της Αθήνας που να έχει "τραμοδρομήσει" (ή πεζοδρομήσει) την μεγαλύτερη κεντρική της λεωφόρο σε όλο της το μήκος.

Επίσκεψη στο Υπουργείο

Σημαντικό κεντρικό Υπουργείο. Στην είσοδο υπάλληλοι εξωτερικής εταιρείας σεκιούριτι καταγράφουν τις ταυτότητες σε ένα τεφτέρι και επιβεβαιώνουν ότι έχουμε ραντεβού με τον Υπουργό. Στο μαύρο μάρμαρο πίσω από το γραφείο ασφαλείας είναι κολλημένη με σελοτέπ (sic) μία μικρή υφασμάτινη ελληνική σημαία. Πάνω δεξιά κρέμεται μία χάρτινη εικόνα με την ίδια μέθοδο επικόλλησης και λίγο πιό πάνω μία ασημένια εικόνα της Παναγίας. Ευρωπαϊκά πράγματα.

Ανεβαίνουμε με το ασανσέρ αφού ένας βαριεστημένος υπάλληλος σκανάρει τον χαρτοφύλακα που κρατούσε ένας εξ υμών και φθάνουμε στα Chambers του Υπουργού. Η νομίζαμε ότι φθάσαμε διότι η εικόνα δεν έχει καμία σχέση με αυτή που θυμόμασταν προ του Ανασχηματισμού. Εκ των υστέρων μάθαμε ότι η ριζική ανακαίνισις έγινε ιδίοις εξόδοις του Υπουργού γεγονός που με έκανε να θυμηθώ ότι το ίδιο είχε κάνει και ο αλήστου μνήμης Αβραάμ (για τους φίλους του "Μάκης") που θα μείνει αξέχαστος για την δημόσια παρότρυνσή του προς τους τελωνειακούς να τα πιάνουν λελογισμένα. Στην είσοδο των γραφείων έτερος υπάλληλος ξαναγράφει τα στοιχεία ταυτότητάς μας σε έτερο τεφτέρι. Το Δημόσιο βλέπετε είναι υποστελεχωμένο.

Περιμένουμε μισή ώρα βάζοντας μεταξύ μας στοιχήματα για το πότε θα κουτρουβαλιαστεί η γραμματέας με το 20ποντο τακούνι. Ο Υπουργός συμπαθής. Γνωρίζει τα θέματα και βρισκόμαστε στο ίδιο μήκος κύματος. Όπως και ο προκάτοχός του βρίσκεται σε απόγνωση λόγω του πολύ χαμηλού επιπέδου των στελεχών του. Αναζητά λύσεις και βοήθεια δίνοντας την αίσθηση ότι πάει να πολεμήσει  με έναν στρατό από υπέρβαρες γριές. Το ότι δεν υπόσχεται τίποτε είναι ειλικρινές. Όσο και το γεγονός ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτε με τον εσμό αχρήστων που πληρώνουμε με τους αιματηρούς φόρους μας. 

Η έλλειψη ανταγωνισμού στον χρηματοπιστωτικό τομέα περιορίζει τις προοπτικές ανάπτυξης

Η πέμπτη έκθεσή του ΔΝΤ για την Ελλάδα της 16.5.2014 αναφέρεται (σελ. 17) στον κίνδυνο να αποκομίσουν οι τράπεζες "ολιγοπωλιακά κέρδη επιβάλλοντας υψηλά περιθώρια (spreads) και προμήθειες" σημειώνοντας ότι "κάτι τέτοιο θα έχει αντίστοιχο κόστος για την οικονομία".

Οι ενδείξεις ότι το μοντέλο των "συστημικών τραπεζών" οδήγησε στην δημιουργία ολιγοπωλιακών συνθηκών πληθαίνουν. Στις αρχές Σεπτεμβρίου η Καθημερινή έγραφε ότι "αυξήθηκε το περιθώριο κέρδους των τραπεζών τον Ιούλιο καθώς προχώρησαν σε μείωση των επιτοκίων καταθέσεων και αύξηση των επιτοκίων χορηγήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος το επιτοκιακό περιθώριο (δηλαδή η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων) αυξήθηκε κατά 0,24% και διαμορφώθηκε στο 3,91%.". Την ίδια στιγμή οι Τράπεζες προχώρησαν π.χ. στον διπλασιασμό των προμηθειών για την πραγματοποίηση εμβασμάτων στο εξωτερικό μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής χωρίς κάτι τέτοιο να δικαιολογείται από στοιχεία κόστους.

Η υιοθέτηση από την τρόικα της υπερσυγκέντρωσης στον Τραπεζικό κλάδο επιβλήθηκε από τις τότε συνθήκες αλλά αποδεικνύεται μάλλον κοντόφθαλμη. Οι "συστημικές" τράπεζες τελικώς αυξάνουν γεωμετρικά τον συστημικό κίνδυνο αφού είναι "πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν" χωρίς όμως να λύνουν το πρόβλημα της πλημελούς εποπτείας που ίσως συνέτεινε στην απόφαση αυτή. Αξίζει να σημειωθεί ότι με τη δημοσιευθείσα στο ΦΕΚ 94 Α’/19.4.2012 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου αναστέλλεται η εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων περί συγκέντρωσης ειδικά για τις τράπεζες προκειμένου να καταστεί εφικτή η υλοποίηση του σχεδίου κεφαλαιακής ενίσχυσης αλλά και των συγχωνεύσεων. Παράπλευρη απώλεια αυτής της επιλογής ήταν η κατάργηση πρακτικά του ανταγωνισμού στον χρηματοπιστωτικό κλάδο.


Υπό αυτές τις συνθήκες, μπορούν οι τράπεζες να βοηθήσουν στην οικονομική ανάπτυξη, επιτελώντας τον παραδοσιακό τους ρόλο, δηλαδή της ορθολογικής κατανομής κεφαλαίου στην οικονομία;. Πρόσφατη μελέτη της PwC ανέδειξε τον πρόβλημα των ελληνικών εταιρειών "Zombies" που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και έχουν ζημιογόνες χρήσεις.  Αυτές αντιστοιχούν στο 43% του συνολικού κύκλου εργασιών και το 55% των απασχολούμενων κεφαλαίων και το 72% του καθαρού δανεισμού. Εδώ αναρωτιέται κανείς εάν το σημερινό επίπεδο των μή εξυπηρετούμενων δανείων ("έκθεσης" με τη νέα ορολογία) σε συνδυασμό με την κατακρύμνηση της διασφαλιστικής αξίας των ακινήτων εξ αιτίας της παράλογης φορολόγησής τους,  δικαιολογεί την ένταξη και των ίδιων των τραπεζών σε αυτή την κατηγορία.

Δημιουργούνται έτσι σοβαρές αμφιβολίες για τη δυνατότητα των συστημικών τραπεζών να κατευθύνουν αποτελεσματικά κεφάλαια στην οικονομία, χωρίς να αποκομίσουν ολιγοπωλιακά κέρδη. Αν και πρώτης όψεως το σχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης για επιδότηση επιτοκίου υφιστάμενων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων φαίνεται θετικό, η εμπειρία από παρόμοια προγράμματα στο παρελθόν θέλει τις τράπεζες να επανακοστολογούν τα δάνεια ώστε να καρπωθούν το μεγαλύτερο μέρος της επιδότησης. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό τα συναρμόδιαΥπουργεία να αναζητήσουν εναλλακτικές οδούς για την χρηματοδότηση των μικρομεσαίων είτε π.χ. με οχήματα ειδικού σκοπού ή με τη δημιουργία μίας κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας στα πρότυπα της Γερμανικής KfW.

Σε αντίθεση π.χ. με την αγορά τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών όπου επικρατούν συνθήκες σφοδρότατου ανταγωνισμού μεταξύ ενός πολύ  μικρού αριθμού εταιρειών είναι προφανές ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει σήμερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα στη χώρα μας. Η τόνωση του ανταγωνισμού μεταξύ των Τραπεζών με κάθε πρόσφορο μέσο πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιτότητα του οικονομικού επιτελείου. Σε κάθε περίπτωση η αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς αποτελεί βασική προϋπόθεση ώστε να αξιοποιήσουμε ως χώρα τις πρόσφατες αποφάσεις "ποσοτικής χαλάρωσης" της ΕΚΤ. 

* Ο κύριος Βασίλης Μασσέλος είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Πλεκτικής & Ετοίμου Ενδύματος 

Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης - "Το παιχνίδι (δυστυχώς) συνεχίζεται"

Δε νομίζω ότι οι διοργανωτές της ΔΕΘ έχουν συναίσθηση της ειρωνείας του φετινού τους σλόγκαν "το παιχνίδι συνεχίζεται" ιδωμένο υπό το πρίσμα της σκοπιμότητας να συνεχίζει η ΔΕΘ (Helexpo) να ελέγχεται μετοχικά από το κράτος. Τα πολύ κακά οικονομικά στοιχεία της οποίας (20.000.000 ευρώ σωρευτικές ζημιές κατά τα δύο τελευταία χρόνια) θα ήταν ακόμη χειρότερα εάν δεν υπήρχε και η έμμεση επιδότηση των συμμετοχών κρατικών φορέων με περίπτερα στις εκθέσεις, χωρίς να υπάρχει πραγματική ανάγκη. Μόνο ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης είχε το ανάστημα και το τσαγανό να διακόψει την ιστορική πλην περιττή συμμετοχή του Δήμου στη ΔΕΘ, η οποία ήταν -όπως και στην περίπτωση των περισσότερων κρατικών φορέων- καθαρή σπατάλη χρημάτων.


Σπατάλη η οποία στις "καλές" εποχές λάμβανε γιγαντιαίες διαστάσεις. Πολυπληθέστατες αντιπροσωπείες Υπουργείων, κρατικών φορέων και ΔΕΚΟ μετέβαιναν στην συμπρωτεύουσα με υψηλούς προϋπολογισμούς και επιπρόσθετες αποζημιώσεις. Οι υπουργοί και οι παρατρεχάμενοι δεν πήγαιναν πίσω αφού τα πολιτιστικά κέντρα της πόλης στέναζαν υπό το βάρος των θαμώνων του ευρύτερου Δημόσιου τομέα μέχρι να έρθει το "σεμνά και ταπεινά" του Καραμανλή του Β' του Ακούραστου να μετριάσει κάπως τις εξαλλότητες, τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο.


Με την χώρα να βρίσκεται σε συνθήκες απολύτως συγκρίσιμες με το κραχ του '29 στις ΗΠΑ ως προς τη μείωση του ΑΕΠ θα περίμενε κανείς ότι η Helexpo θα είχε ιδιωτικοποιηθεί στα πρώτα ένα, άντε δύο χρόνια της κρίσης και ότι το σύνολο των κρατικών φορέων θα είχε διακόψει τη συμμετοχή του. Παρενθετικώς η λίστα (sic) εκθετών στον δικτυακό τόπο της ΔΕΘ είναι κενή με αποτέλεσμα να μην μπορέσω να διαπιστώσω εάν και φέτος σπατάλησαν χρήματα π.χ. η Αστυνομία και η Πυροσβεστική για να στήσουν περίπτερα. Είναι προφανές ότι στον 21ο αιώνα δεν είναι δουλειά του κράτους να διοργανώνει εκθέσεις, πολλώ μάλλον όταν το διαδίκτυο έχει περιορίσει -και περιορίζει συνεχώς- το αντικείμενό τους και σταδιακά ακόμη και την ίδια την σκοπιμότητα ύπαρξής τους.


Φοβάμαι ότι ο Πρωθυπουργός δεν αντιλαμβάνεται τη γελοιότητα να ανακοινώνει την οικονομική πολιτική της χώρας από το βήμα μίας περιττής κρατικοδίαιτης έκθεσης, η οποία αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα των λόγων που μας οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση. Το παιχνίδι, δυστυχώς, συνεχίζεται.--