Εδώ καράβια χάνονται και ο Ελληνάρας χτενίζεται

Αίσθηση προκάλεσε το γεγονός ότι οι Ιάπωνες καθάρισαν μόνοι τους το στάδιο μετά το τέλος του αγώνα εναντίον της Ακτής του Ελεφαντοστού στο Μουντιάλ. Η συγκεκριμένη είδηση κυκλοφόρησε ευρέως το διαδίκτυο και σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως στην Ελλάδα. Τα περισσότερα σχόλια ήταν του τύπου “Eκεί πεινάνε οι άνθρωποι, ζουν σε παραπήγματα και διαδηλώνουν. Αυτό μάρανε τους Γιαπωνέζους ή νομίζουν έτσι ότι θα μας διδάξουν πολιτισμό. Ας τα διάλα (sic)”.


Οι Ιάπωνες δεν πήγαν να διδάξουν τίποτε. Απλώς έτσι έχουν μάθει (βλ. Οι καθαρίστριες στην Ιαπωνία”. Η αντίδραση όμως του διαδικτυακού Neograeculum Balkanski (Νεογραικύλος ο Βαλκανικός) επιτρέπει την εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων.


Κατ’αρχήν κανείς δεν δικαιούται –ούτε μπορεί άλλωστε- να διδάξει πολιτισμό στους απευθείας απογόνους του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα. Όταν εμείς ανακαλύψαμε τη δημοκρατία αυτοί τρώγανε βελανίδια και ζούσαν στα δέντρα. Παρενθετικώς εδώ ταιριάζει η περίφημη ατάκα ενός Αθηναίου τουρίστα στην Κνωσσό, ο οποίος, όταν η ξεναγός είπε «εδώ είναι τα πρώτα λουτρά στην Ευρώπη» απάντησε «και τα τελευταία στην Κρήτη».


Η δεύτερη ουσιώδης διαπίστωση είναι η κλασσική αντίδραση του νεογραικύλου σε κάθε πρόοδο και αλλαγή: «Μα αυτό σε μάρανε όταν [εδώ μπαίνει κάτι συνήθως άσχετο αλλά πάντα μεγαλύτερο]». Η εναλλακτική εκδοχή είναι «μα αυτό θα μας λύσει το πρόβλημα;». Προφανώς η γνωστή παροιμία «εδώ καράβια χάνονται και η γριά (ή κάτι άλλο) χτενίζεται» είναι σοφή. Αναφέρεται όμως σε ενέργειες οι οποίες έχουν κόστος ευκαιρίας σε σχέση με ένα μεγαλύτερο, και περισσότερο επείγον ζήτημα. Το ότι καθάρισαν οι Ιάπωνες το στάδιο στο Μουντιάλ δεν είχε κανένα κόστος ευκαιρίας ως προς το μεγαλύτερο πλην εντελώς άσχετο ζήτημα του επιπέδου διαβίωσης στην Βραζιλία. Ομοίως όταν πάει να γίνει οποιαδήποτε μεταρρύθμιση στην Ελλάδα η αντίδραση είναι «μα αυτό (π.χ. η απελευθέρωση των ταξί) θα μας βγάλει από την κρίση;». Προφανώς όχι. Για να βγούμε από την κρίση χρειάζεται μία κρίσιμη μάζα μεταρρυθμίσεων και αποφάσεων τις οποίες δεν θα πάρουμε ποτέ εάν σκεφθούμε ότι καμία από αυτές μεμονωμένα δεν θα λύσει το πρόβλημα.