Ο τροχός της τύχης στην υπηρεσία της δικαιοσύνης

Σε πρόσφατο ρεπορτάζ για την αθώωση της Ελένης Τεγοπούλου, μη εκτελεστικού μέλους του Δ.Σ. της Ελευθεροτυπίας η «Κ» γράφει «Αντίθετος στην αθώωση της Ελένης Τεγοπούλου ήταν ο Εισαγγελέας Έδρας, ο οποίος ζήτησε την ενοχή της, κρίνοντας ότι οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων συνήθως εμφανίζονται ως μη εκτελεστικά μέλη του ΔΣ "για να γλυτώνουν τις ποινές"».

Για την περίπτωση του Ανδρέα Κουρή η Ιωάννα Μάνδρου, σε άλλο άρθρο, αναφέρει «Αντίθετα για τον Ανδρέα Κουρή και ο εισαγγελέας ήταν αθωωτικός, ενώ πριν από ενάμιση περίπου μήνα άλλη σύνθεση δικαστηρίου για το ίδιο αδίκημα, μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, είχε αποφασίσει εντελώς διαφορετικά. Είχε κρίνει ότι και ως αντιπρόεδρος έχει ευθύνη για τα χρέη και τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών και του είχε επιβάλει ποινή φυλακίσεως 4 ετών και χρηματικό πρόστιμο 11 χιλιάδων ευρώ, με τριετή μάλιστα αναστολή».

Τα μη εκτελεστικά μέλη (non executive directors) ενός Διοικητικού Συμβουλίου αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους θεσμούς εταιρικής διακυβέρνησης διεθνώς. Μή εμπλεκόμενα στην διοίκηση της εταιρείας προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες, ιδέες και εξασφαλίζουν ισσορροπίες. Δεν δεσμεύουν την εταιρεία με την υπογραφή τους και δεν ευθύνονται ποινικά για λογαριασμό της εταιρείας, εκτός από τις περιπτώσεις που μπορεί να αποδειχθεί δόλος ή άμεση εμπλοκή σε ποινικό αδίκημα. Μ’άλλα λόγια δεν ευθύνονται για πράξεις τρίτων, εν προκειμένω της διοίκησης της εταιρίας στο ΔΣ της οποίας μετέχουν.

Δεν αρκεί το γεγονός ότι στην Ελλάδα που π.χ. η μή καταβολή ΦΠΑ (ο οποίως σπανιότητα έχει εισπραχθεί κατά την πληρωμή του με αποτέλεσμα να πρόκειται για «προκαταβολή» και όχι «απόδοση») είναι κακούργημα δηλαδή πράξη που εντάσσεται στην ίδια κατηγορία με τον φόνο, τον βιασμό, την πλαστογραφία, την ένοπλη ληστεία. Ο συνδυασμός ασχετοσύνης και ιδεοληψίας έχει οδηγήσει σε μία μεγάλη διεύρυνση όσων κινδυνεύουν να κατηγορηθούν ενώ οι σχετικές δίκες θυμίζουν το τηλεπαιχνίδι «τροχός της τύχης» με τα δικαστήρια να αποφασίζουν όπου φυσάει (εκείνη την ημέρα) ο άνεμος.

Εάν συνέβαινε σε άλλη χώρα θα ήταν αστείο. Στην παρούσα οικονομική τραγωδία στη χώρα μας όπου δεκάδες χιλιάδες επιχειρηματίες έχουν βρεθεί σε πραγματική οικονομική αδυναμία η ποινική εμπλοκή και μάλιστα με εντελώς απρόβλεπτα αποτελέσματα δεν εξυπηρετεί, πρωτίστως το ίδιο το κράτος. Αν μη τι άλλο ένας ξένος επενδυτής δεν θα τοποθετήσει αχυρανθρώπους ως μη εκτελεστικά μέλη σε ένα ΔΣ , φοβούμενος μία αδικαιολόγητη ποινική δίωξη. Απλώς θα επενδύσει σε μία άλλη χώρα.