Κι όμως, οι προτάσεις της τρόικας για την αγορά εργασίας είναι εξαιρετικές

«Σήμερα δεν είναι αναγκαίο να ανοίξουν νέα κεφάλαια στις εργασιακές σχέσεις προτού ολοκληρωθεί η εφαρμογή των πρόσφατων αλλαγών και αποτιμηθούν τα αποτελέσματά τους στην αγορά εργασίας», δήλωσαν ανώτερα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, σχολιάζοντας δημοσιεύματα, για νέες απαιτήσεις της τρόικας. Οι εν λόγω «απαιτήσεις» δεν ήταν στην πραγματικότητα παρά προφανείς διαπιστώσεις-προτάσεις για την αποκατάσταση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας με στόχο τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Είχαν σταλεί με μορφή e-mail στο υπουργείο από το οποίο και πιθανότατα διέρρευσαν. Οι προτάσεις αυτές αντιμετωπίστηκαν με τη συνήθη υστερία που διακρίνει τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στη χώρα μας χαρακτηριζόμενες ως «μέτρα φωτιά», «εργασιακός μεσαίωνας» και με λοιπά αντίστοιχα κλισέ.

Τι ζήτησε εμμέσως η τρόικα:

1) Τη θέσπιση ενός και μόνον βασικού μισθού, καθοριζόμενου διοικητικά, πάνω από τον οποίο θα διαμορφώνονται ελεύθερα οι αποδοχές με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Πρακτικώς, δηλαδή, να συνδέεται η αμοιβή με την παραγωγικότητα και να αρθούν τα εμπόδια εισόδου στην εργασία για τους, κυρίως νέους σε ηλικία, ανέργους. Με την ανεργία να κινείται προς το δυσθεώρητο 25% και με πλέον των μισών νέων εκτός της αγοράς εργασίας, πρώτο μέλημα του υπουργείου Εργασίας θα έπρεπε να είναι οι άνεργοι και όχι όσοι, λόγω θεσμικού πλαισίου, αμείβονται σήμερα περισσότερο απ’ όσο παράγουν, λειτουργώντας εις βάρος των υπολοίπων.

2) Τη μείωση των μη ανταποδοτικών μισθολογικών εισφορών κατά 5%, ποσοστό που αντιστοιχεί στον ΛΑΕΚ (Λογαριασμός για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση), το (παρανοϊκό) επίδομα στράτευσης, την Εργατική Εστία, τον λογαριασμό αφερεγγυότητας εργοδότη και την Εργατική Κατοικία. Με εξαίρεση, σε κάποιο βαθμό, την τελευταία, πρόκειται για ποσά που διατίθενται για άσχετους σκοπούς (μέρος τους τρέφει συνδικαλιστές) καταρρακώνοντας την ανταγωνιστικότητα και υφαρπάζοντας, τελικώς, ένα μέρος των απολαβών των εργαζομένων.

3) Τη μείωση της αντιπαραγωγικής γραφειοκρατίας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία στην πράξη ταλαιπωρεί μόνο τους συνεπείς και την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας. Γενικότερα προτείνει την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου μεταρρύθμισης του Σώματος μετά από ανεξάρτητη εκτίμηση της αποτελεσματικότητάς του.

4) Τη μείωση των υπέρογκων αποζημιώσεων απόλυσης στα επίπεδα άλλων χωρών της Ε.Ε. Σήμερα η αδυναμία καταβολής των αποζημιώσεων βυθίζει τις εταιρείες αύτανδρες, με αποτέλεσμα τελικά να χάνονται πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, η άθλια διαφοροποίηση στο ύψος της αποζημίωσης μεταξύ υπαλλήλων και εργατών, που μπορεί να είναι έως και έξι φορές μικρότερη, παραμένει, παρά το ότι η ίδια η τρόικα είχε ζητήσει την εξίσωσή της στο πρώτο Μνημόνιο.

5) Την ευελιξία στα ωράρια εργασίας. Αυτή η απαίτηση παρουσιάστηκε από τον Τύπο ως καθολική επιστροφή σε εξαήμερη εργασία. Στην πραγματικότητα, η τρόικα ζήτησε μεγαλύτερη ευελιξία στον προγραμματισμό των ωρών εργασίας, αφού οι σημερινοί περιορισμοί αυξάνουν τις απαιτήσεις σε προσωπικό και άρα το κόστος και τις τιμές των προϊόντων σε μία πολύ δύσκολη περίοδο.

Δεν νομίζω ότι σε τεχνοκρατικούς όρους υπάρχει κάποιος που μπορεί να στηρίξει με επιχειρήματα οποιαδήποτε αντίθεση στις πολύ καλά επεξεργασμένες προτάσεις της τρόικας. Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα δεν λειτουργεί, αφού τα πάντα καθορίζονται από τον διάλογο-παρωδία των «κοινωνικών εταίρων» οι οποίοι ελάχιστα εκπροσωπούν ή ενδιαφέρονται για τα συμφέροντα των εργαζομένων και των εργοδοτών αντίστοιχα. Για τους άνεργους, βέβαια, δεν ενδιαφέρονται ούτε καν προσχηματικά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ίδιοι οι «κοινωνικοί εταίροι» απολαμβάνουν, άμεσα ή έμμεσα, σημαντικά έσοδα από τον ΛΑΕΚ και την Εργατική Εστία, τα οποία δεν συνδέονται με τον αριθμό των πραγματικών μελών τους ή την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν. Υπάρχουν μελέτες διεθνώς που δείχνουν ότι όσο πιο δυσλειτουργική και αγκυλωμένη είναι η αγορά εργασίας σε περιόδους ύφεσης, τόσο αυξάνονται οι αρνητικές επιπτώσεις της τελευταίας. Εάν θέλουμε να λειτουργήσει, επιτέλους, ελεύθερα και αποτελεσματικά η αγορά εργασίας στη χώρα μας, ώστε να έχουμε ελπίδες εξόδου από την κρίση, τα μέτρα που περιλαμβάνει το επίμαχο e-mail της τρόικας είναι μία πολύ καλή αρχή.

* φιλοξενήθηκε ευγενώς στο φύλλο του Σαββάτου 29.9 της Καθημερινής

Ο Παστίτσιος και η κρίση

Εκ πρώτης όψεως η βλακώδης σύλληψη του εμπνευστή του Γέροντα Παστιτσίου για "βλασφημία" δεν συνδέεται με την οικονομική κρίση παρά μόνο έμμεσα δεδομένου ότι η Αστυνομία αντέδρασε νευρικά και απερίσκεπτα στην επερώτηση της Χρυσής Αυγής (η γεωμετρική άνοδος της οποίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κρίση). Στην πραγματικότητα όμως η εν λόγω βλακεία του χωροφύλακα είναι εξόχως ενδεικτική των λόγων που μας έφεραν μέχρι εδώ. Στηρίχθηκε σε έναν αναχρονιστικό, οπισθοδρομικό και σκοταδιστικό νόμο αρχαιολογικής αξίας του οποίου ανάλογος δεν υπάρχει σε καμία πολιτισμένη και οικονομικά ανεπτυγμένη χώρα. Εκατοντάδες παρόμοιες διατάξεις στραγγαλίζουν την οικονομία, την ανάπτυξη και εκτινάσσουν την ανεργία προσπαθώντας να προστατεύσουν επιμέρους ομάδες και συντεχνίες. Με τον ίδιο τρόπο που ο Ιρανικής εμπνεύσεως νόμος περι βλασφημίας προσπαθεί να προστατεύσει την εκκλησία και το νοητικό τερατούργημα του αρχαίοελληνοχριστιανισμού. Αυτή η κακώς εννοουμένη προστασία μοιάζει με την πάλαι ποτέ προστασία της κρητικής μπανάνας. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται την εποχή που οι εισαγόμενες μπανάνες ήταν κοντραμπάντο που επωλείτο, κυρίως απο Ρομά, στην άκρη του δρόμου. Με την είσοδό μας στην ΕΟΚ και την αναγκαστική κατάργηση του περιορισμού η κρητική μπανάνα εξαφανίσθηκε αφού η "προστασία" δεν επέτρεψε ποτέ στους Κρητικούς να μαρκετάρουν το προϊόν τους ως ένα εντελώς διαφορετικό γκουρμέ είδος. Ομοίως αυτού του είδους η προστασία περισσότερη ζημιά παρά καλό κάνει στην εκκλησία αφού την αποξενώνει από τους νέους και την καταδικάζει (ευτυχώς ίσως) σε αναπόφευκτο μαρασμό. Έτσι και στην περίπτωση της οικονομίας η κατάργηση των αντίστοιχων προστατευτικών και λίαν αντιπαραγωγικών (τελικώς και αντικοινωνικών) νόμων είναι βασική προϋπόθεση εξόδου από την κρίση. Δυστυχώς όμως στην πράξη, όπως και στην περίπτωση του ταλαίπωρου Παστίτσιου, που μπορεί να κατηγορηθεί μόνο επειδή τα έβαλε με ένα γραφικό και εύκολο στόχο, οι θεσμικές αντιδράσεις κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση. Αντί να καταργούν τους ξεπερασμένους νόμους που μας ντροπιάζουν, τους εφαρμόζουν!

Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ελλάδα και τα σπίτια που έχτισε ο αλήστου μνήμης Καντάφι στους Βεδουίνους

Το Υπουργείο Οικονομικών δαπάνησε περί τα 60.000.000 Ευρώ, κυρίως ευρωπαϊκού χρήματος, για το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα τελωνείων (ICIS: Integrated Customs Information System). Το σύστημα αυτό μεταξύ άλλων διαχειρίζεται και τις εξουσιοδοτήσεις εταιρειών προς εκτελωνιστές ούτως ώστε να μην απαιτείται σχετικό έγγραφο με θεώρηση γνησίου υπογραφής από την Αστυνομία ή τα Κ.Ε.Π. Έτσι η επιχείριση εξουσιοδοτεί ηλεκτρονικά μέσω του taxisnet μέσα από ένα μάλλον κακοσχεδιασμένο interface φαινόμενο σύνηθες στα κρατικά web sites (δεν έχει κανείς παρά να συγκρίνει την χρηστικότητα του web banking οποιασδήποτε ελληνικής τράπεζας με το taxisnet). Με λίγη προσπάθεια όμως βρίσκει κανείς άκρη και γλυτώνει πολύ χρόνο από την θεώρηση του γνησίου.

Είχα ήδη εξουσιοδοτήσει επιτυχώς δύο εκτελωνιστές και χρειάστηκε να εξουσιοδοτήσω έναν ακόμη. Είχα μάθει τη δουλειά και χρειάστηκα δύο λεπτά για να ολοκληρώσω τη διαδικασία on-line. Ο εκτελωνιστής όμως μου είπε ότι πρέπει να κάνω και έγγραφη εξουσιοδότηση με γνήσιο υπογραφής γιατί την ζητούν στο ΣΤ τελωνείο.

Φοβάμαι ότι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ελλάδα, υπό τις παρούσες συνθήκες, θα έχει την τύχη των θαυμάσιων σπιτιών που έχτισε ο Καντάφι στους Βεδουίνους. Ένας γνωστός μου Έλληνας εργάστηκε εκεί προ τριών δεκαετιών χτίζοντας σπίτια στην έρημο στα πλαίσια ενός προγράμματος του Μουαμάρ να βγάλει τους νομάδες από τις σκηνές και να τους σπιτώσει. Ο Έλληνας μηχανικός που πήγε μετά από έξι μήνες για να επιθεωρήσει το έργο διαπίστωσε με έκπληξη ότι οι Βεδουϊνοι είχαν βάλει τα ζώα μέσα στα σπίτια (στην μπανιέρα μάλιστα γεννούσε μία κατσίκα) και έμεναν απέξω στη σκηνή. Αυτό ήταν σημαντικό γι’αυτούς, αυτό καταλάβαιναν, αυτό έκαναν.

Έτσι και στο Ελληνικό δημόσιο με τις χιλιάδες περιττές διαδικασίες, τους χιλιάδες περιττούς υπαλλήλους που έχουν παραλύσει πνευματικά από την μονιμότητα και την αεργία και την εχθρική προς τον πολίτη νοοτροπία, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση θα αποτύχει. Χρειάζονται πρώτα βαθιές οδυνηρές τομές όπως η κατάργηση της μονιμότητας, ο επανασχεδιασμός του συστήματος εκ του μηδενός και η επαναστελέχωσή του μετά από αξιολόγηση που θα γίνει από ανεξάρτητους τρίτους. Η εναλλακτική, πλην ακόμη πιο οδυνηρή λύση, είναι η κατάρρευση και η επανασύσταση μόνο που στην τελευταία περίπτωση, κρίνοντας π.χ. από το επίπεδο της δημόσιας διοίκησης στη Ρωσία σήμερα, το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι το καλύτερο.

Στην Ελλάδα φωνάζουν τα παράσιτα (εν προκειμένω εναντίον των εργασιακών μέτρων της τρόικας)

«Σήμερα δεν είναι αναγκαίο να ανοίξουν νέα κεφάλαια στις εργασιακές σχέσεις προτού ολοκληρωθεί η εφαρμογή των πρόσφατων αλλαγών και αποτιμηθούν τα αποτελέσματά τους στην αγορά εργασίας», εκτιμούν ανώτερα στελέχη τού υπουργείου Εργασίας (ή σωστότερα του Υπουργείου Ανεργίας), σχολιάζοντας δημοσιεύματα, για νέες απαιτήσεις της Τρόικας.

Φαίνεται ότι τα στελέχη (sic) δεν πολυδιαβάζουν τις μηνιαίες ανακοινώσεις σχετικά με την απασχόληση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής από τις οποίες προκύπτει ευχερώς ότι τα προηγούμενα μέτρα (που έχουν ήδη κλείσει επτάμηνο) δεν απέδωσαν. Ταυτόχρονα τα ΜΜΕ κραυγάζουν περί «μέτρων φωτιά», «εργασιακού μεσαίωνα» και λοιπών άναρθρων κλισέ με τα οποία δομείται η ενημέρωση σήμερα.

Τι ζήτησε συγκεκριμένα η τρόικα:

1) Την θέσπιση ενός και μόνο βασικού μισθού πάνω από τον οποίο θα διαμορφώνονται ελεύθερα οι αποδοχές με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Πρακτικά δηλαδή να συνδέεται η αμοιβή με την παραγωγικότητα και να αρθούν τα εμπόδια εισόδου στην εργασία για τους, κυρίως νέους σε ηλικία, ανέργους. Τεχνοκρατικά αυτό λέγεται άμβλυνση του, ιδιαίτερα καταστροφικού σε εποχές ύφεσης, insider/outsider model.

2) Τη μείωση των μή-εργοδοτικών εισφορών κατά 5% ποσό που αντιστοιχεί στο ΛΑΕΚ, το επίδομα στράτευσης, την Εργατική Εστία και την Εργατική Κατοικία. Με εξαίρεση, σε κάποιο βαθμό, την τελευταία πρόκειται για ποσά που τρέφουν παράσιτα (κυρίως συνδικαλιστές) και τα οποία διατίθενται λίαν αδιαφανώς ή για άσχετους σκοπούς.

3) Τη μείωση της απίθανης γραφειοκρατίας της Επιθεώρησης Εργασίας η οποία ταλαιπωρεί τους συνεπείς και μειώνει την ανταγωνιστικότητα.

4) Τη μείωση των υπέρογκων αποζημιώσεων η αδυναμία καταβολής των οποίων βυθίζει τις εταιρείες αύτανδρες με αποτέλεσμα τελικά να χάνονται πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας. Σημειωτέον ότι αυτό αποτελούσε όρο του πρώτου μνημονίου ο οποίος δεν εφαρμόστηκε (αντ’αυτού ο Λοβέρδος έκανε μια ήσσονος σημασίας παρέμβαση στον χρόνο προειδοποίησης).

5) Την ευελιξία στα ωράρια εργασίας. Ευελιξία= ανταγωνιστικότητα= μικρότερη ανεργία = μεγαλύτερη ευημερία.

6) Ανεξάρτητη εκτίμηση της αποτελεσματικότητας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.

Δε νομίζω ότι σε τεχνοκρατικούς όρους υπάρχει κάποιος που μπορεί να στηρίξει με επιχειρήματα την οποιαδήποτε αντίθεση στις εξαιρετικές προτάσεις της τρόικας. Εάν οι άνεργοι είχαν φωνή θα τις είχαν κάνει λάβαρο και θα είχαν κατέβει στο Σύνταγμα.

Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές;

Ακόμη και σοβαρά –σε σχέση με τα άλλα- κανάλια όπως ο ΣΚΑΙ αναρωτιέται «γιατί δεν πέφτουν οι τιμές» παρά την παραλυτική ύφεση. Η απάντηση που υπονοείται είναι ότι για αυτό φταίνε ορισμένοι κακοί άνθρωποι που κερδοσκοπούν πάνω στον δοκιμαζόμενο λαό. Τα αντανακλαστικά δε των τηλεθεατών κινούνται στον δρόμο του ελέγχου τιμών, των «συμφωνιών κυρίων», των αγορανομικών διατάξεων και λοιπών σουρεαλιστικών πρακτικών στις οποίες επιδίδεται με πάθος το Σοβιετικό μας σύστημα. 

Η λύση στο πρόβλημα των τιμών δεν βρίσκεται στην καταστολή αλλά στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω του περιορισμού των αγκυλώσεων και στην διασφάλιση του ανταγωνισμού με την κατάργηση των πλείστων διοικητικών εμποδίων και με εντατικούς ελέγχους για εναρμονισμένες πρακτικές. Σε απλά ελληνικά οι τιμές θα πέσουν όταν λειτουργήσει ο ανταγωνισμός σε όλα τα επίπεδα, τόσο δηλαδή στην αγορά λιανικής όσο και στις αγορές εργασίας, ενέργειας, μεταφορών και γενικά σε όλες τις αγορές από τις οποίες κάθε εταιρεία προμηθεύεται προϊόντα και υπηρεσίες τα οποία αποτελούν στοιχεία κόστους για αυτήν και άρα επιβαρύνουν τις τιμές.

Το γεγονός ότι οι τιμές ανθίστανται παρά την σημαντική μείωση της ζήτησης έχει να κάνει

• Με τις αγκυλώσεις που παραμένουν στην αγορά εργασίας. Η «κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και της μετενέργειας» είχε επιπτώσεις μόνο στο 10% των εργαζομένων. Οι ωριμάνσεις που είχαν δοθεί στο παρελθόν παραμένουν με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνδεθεί ακόμη η αμοιβή με την παραγωγικότητα του εργαζομένου. 
• Με τα κλειστά επαγγέλματα όπως π.χ. με τις μεταφορές και με τους διοικητικούς περιορισμούς (π.χ. για το φρέσκο γάλα, για την πώληση βρεφικού γάλακτος από τα πολυκαταστήματα, το bake off, τις ρυθμίσεις για τους φαρμακοποιούς, τις ελάχιστες αμοιβές δικηγόρων, συμβολαιογράφων, μηχανικών κλπ) που έχουν θεσμοθετηθεί για χάρη συντεχνιών και οργανωμένων συμφερόντων 
• Με το αυξημένο κόστος κοινωνικής ασφάλισης. 
• Με τα δεκάδες άσχετα με το εισόδημα χαράτσια (τέλος επιτηδεύματος, Ενιαίο Τέλος Ακινήτων, ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων χώρων κλπ) τα οποία έχουν αυξηθεί σημαντικά και τα τελικά πέφτουν στις τιμές και άρα στην πλάτη του καταναλωτή. Η αριστερίστικη ανοησία «να πληρώσουν οι επιχειρήσεις» αγνοεί τον βασικό κανόνα του εμπορίου ότι όλα τα στοιχεία κόστους συνυπολογίζονται στον καθορισμό των τιμών. Δηλαδή ότι κάθε επιβάρυνση στην επιχείρηση, στον βαθμό που δεν μειώνει τα ανύπαρκτα σήμερα κέρδη, καταλήγει μέσω της τιμής στην τσέπη στου πελάτη της. 
• Με την σημαντική αύξηση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας 
• Με την ανεπαρκή αστυνόμευση της αγοράς για εναρμονισμένες πρακτικές όπως π.χ. το καρτέλ του κοτόπουλου που αποκαλύφθηκε πρόσφατα. 
• Με την δραματική αύξηση του κόστους χρήματος εξ αιτίας της πλήρους απορρόφησης όποιας ρευστότητας από το κράτος το οποίο με τη σειρά του δεν πληρώνει τις υποχρεώσεις του σε κανέναν και τέλος 
• Με το γεγονός ότι τα περισσότερα καταναλωτικά προϊόντα εισάγονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση όπου δεν υπάρχει αντίστοιχη ύφεση άρα και οι τιμές εισαγωγής δεν έχουν μεταβληθεί σημαντικά. 

Εάν λοιπόν η συμπαθής κυρία Κοσιώνη ψάχνει για τον ένοχο καλό θα ήταν να απευθυνθεί κατ’ αρχήν στο Υπουργείο Οικονομικών.