Μήπως τελικά έχουμε ανάγκη τους ξένους; *

Λυσσαλέες υπήρξαν οι αντιδράσεις των κυβερνώντων στην προοπτική τοποθέτησης ξένων επιτρόπων ή τοποτηρητών σε Υπουργεία και υπηρεσίες, στα πλαίσια της προσπάθειας εξυγίανσης των οικονομικών μας.  Κατά τα φαινόμενα ο ελληνικός τράχηλος πέραν του “ζυγού” δεν υποφέρει ούτε τον “μπάστακα”. Δεδομένου όμως ότι είναι μάλλον αδύνατον για κάποιον που αποτελεί  την πηγή του προβλήματος να προσφέρει λύσεις, θα έπρεπε ίσως να το σκεφθούμε καλύτερα. Αντί οι “ξένοι” να μας δανείζουν συνεχώς χρήματα με επαχθείς όρους, μεταθέτοντας απλώς το μοιραίο, θα ήταν πολύ καλύτερα να μας παράσχουν πολύτιμη τεχνογνωσία για να νοικοκυρέψουμε τα του οίκου μας. Δηλαδή, σε απλά ελληνικά, αντί να μας δίνουν ψάρια, να μας μάθουν να ψαρεύουμε. Εν προκειμένω ίσως αξίζει να διδαχθούμε από την περίπτωση της Δημοκρατίας της Μοζαμβίκης. Η οποία είχε τελωνεία “σουρωτήρια”, άνδρα διαφθοράς, κλοπής και εγκλήματος ενώ ένα ελάχιστο μέρος των εισπράξεων κατέληγε στο ταμείο του κράτους. Το 1997 η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, ανέθεσε πλήρως τη διοίκηση και τη στελέχωσή τους στο μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Crown Agents1 το οποίο εδρεύει στο Λονδίνο και έχει ιστορία τριών περίπου αιώνων. Το εν λόγω ίδρυμα, που ειδικεύεται σε τέτοιου είδους προγράμματα, προχώρησε σε ριζική αναδιοργάνωση και πλήρη μηχανογράφηση την διαδικασιών. Υιοθέτησε τις διεθνείς δασμολογικές κλάσεις (η Μοζαμβίκη είχε το δικό της κωδικολόγιο πριν την παρέμβαση) και καθιέρωσε το περίφημο “documento unico”  δηλαδή  ένα και μοναδικό ηλεκτρονικό έγγραφο για κάθε εισαγωγή με το οποίο γίνονται, πέραν των δασμών και επιβαρύνσεων, και οι πληρωμές στους προμηθευτές. Εκτός από τον εκ βάθρων σχεδιασμό και οργάνωση των διαδικασιών, οι Crown Agents απέσπασαν Βρετανούς τελωνειακούς σε όλες τις κρίσιμες θέσεις, στα λιμάνια αλλά και σύνορα για να ελέγχουν ότι όλα γίνονται σωστά και για να εκπαιδεύσουν τους  ντόπιους. Έξι χρόνια μετά παρέδωσαν, ή σωστότερα επέστρεψαν, τη διοίκηση των τελωνείων, τα οποία είχαν εν τω μεταξύ στελεχωθεί με εκπαιδευμένους Μοζαμβικανούς, διέθεταν ολοκληρωμένη μηχανογράφηση, υποδειγματική ασφάλεια και τριπλάσια έσοδα σε σχέση με την πρότερη κατάσταση.  Παρέμειναν για ακόμη τρία χρόνια, έως το 2006, αξιοποιώντας την επιτυχή εμπειρία των τελωνείων για να οργανώσουν και τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό. Το μόνο αρνητικό ήταν ότι με την αποχώρηση των Άγγλων επανέκαμψε η διαφθορά, ωστόσο σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το παρελθόν. Θεωρώ ότι πρέπει να δούμε πολύ σοβαρά τη πιθανότητα ενός αντίστοιχου προγράμματος π.χ. στον φορο-ελεγκτικό μηχανισμό σε συνδυασμό με τον εκ του μηδενός επανασχεδιασμό του φορολογικού συστήματος. Το σημερινό οικοδόμημα είναι αποτέλεσμα πολυετών αποσπασματικών πειραματισμών με κύριο γνώρισμα την προσπάθεια παράκαμψης των αδυναμιών του κομματοκρατούμενου ελεγκτικού μηχανισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι στην αιχμή του δόρατος του σημερινού συστήματος βρίσκεται η φορολογική καταλήστευση της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας, που φέρνει έσοδα επειδή λειτουργεί, λόγω της φύσης της αλλά και των “αντικειμενικών” αξιών, εν πολλοίς ανεξαρτήτως από τον βαθμό διαφθοράς η αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της δηλωμένης μισθωτής εργασίας με αποτέλεσμα το βάρος να τελικά πέφτει κυρίως στους ώμους των νομοταγών. Η εξουσιοδότηση ενός «εμπίστου τρίτου», χωρίς κομματικές ή άλλες δεσμεύσεις αποτελεί ίσως τη μόνη λύση για την ανασυγκρότηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Με δεδομένη δε την κρισιμότητα του ελληνικού ζητήματος είναι πολύ πιθανό να υπάρξει και σημαντική οικονομική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή/και τα κράτη μέλη για την χρηματοδότηση ενός τέτοιου προγράμματος.

1 http://www.crownagents.com/Projects/Mozambique-A-radical-plan-for-transformation.aspx

* δημοσιεύθηκε στην στήλη "Γνώμες" της Καθημερινής του Σαββάτου 25.6.2011 http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_2_25/06/2011_447038

ΟΤΕ-Deutsche Telekom – > Schadenfreude*

*Schadenfreude is pleasure derived from the misfortunes of others. This German word is used as a loanword in English.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι Γερμανοί πρωτοπορούν σε έννοιες όπως «ευχαρίστηση που πηγάζει από την ατυχία των άλλων» και δανείζουν τον σχετικό όρο και σε άλλες γλώσσες. Η λέξη περιγράφει και τα δικά μου αισθήματα όταν είδα τους ΟΤΕτζήδες να διαμαρτύρονται για την επερχόμενη πώληση τουλάχιστον του 10% των μετοχών του ΟΤΕ που κατέχει το δημόσιο στην Deutsche Telekom.

Το 1999 αλλάξαμε το τηλεφωνικό μας κέντρο και ζητήσαμε την μετατροπή των PSTN συνδέσεων σε ISDN. Συγκεκριμένα ζήτησα 6 συνδέσεις BRI ISDN δηλαδή δώδεκα «γραμμές» τηλεφώνου που θα αντικαθιστούσαν ισάριθμες «ψηφιακές» συνδέσεις. Πήγα να καταθέσω τις αιτήσεις στον ΟΤΕ Αθηνάς ζητώντας ταυτόχρονα οι γραμμές να γίνουν συνοπτικές, δηλαδή όταν είναι κατειλημμένος ένας αριθμός, το κέντρο του ΟΤΕ να μεταφέρει την εισερχόμενη κλήση σε άλλη διαθέσιμη γραμμή. Η συγκεκριμένη δυνατότητα υλοποιείται πολύ εύκολα στα ψηφιακά κέντρα σε αντίθεση με τα παλαιά ηλεκτρομηχανικά όπου απαιτούσε φυσική παρέμβαση και εγκατάσταση ειδικών διατάξεων, ενώ έπρεπε να είναι συνεχόμενοι οι αριθμοί κλήσης. Σημειωτέον ότι όταν εγκαταστήσαμε το 1974 το πρώτο μας κέντρο, τύπου Ericsson, είχαμε ζητήσει από τον ΟΤΕ να κάνει τις γραμμές συνοπτικές και πληρώναμε σημαντικό μηνιαίο πάγιο για αυτή τη δυνατότητα. Εξεπλάγην λοιπόν όταν το γαϊδούρι που ήταν τότε τεχνικός προϊστάμενος στον ΟΤΕ Αθηνάς μου είπε ότι δεν παρέχουν την ευκολία αυτή στο ISDN παρά μόνο εάν η σύνδεση είναι PRI δηλαδή «πακέτο» τριάντα (30) γραμμών με πάγιο τότε 150.000 δρχ/μηνιαίως. Όταν του είπα α) ότι χρειάζομαι 12 και όχι 30 γραμμές και β) πώς είναι δυνατόν να μας παρείχε ο ΟΤΕ το 1974 αυτή τη δυνατότητα σε 3 γραμμές (!) και μάλιστα με μεγάλη δυσκολία (στο ψηφιακό κέντρο του ΟΤΕ η υλοποίηση της ευκολίας αυτής γίνεται από την οθόνη ενός υπολογιστή σε ελάχιστα λεπτά) ο προϊστάμενος μου έτριψε κυριολεκτικά στη μούρη ένα fax που είχε λάβει από την περιφερειακή διοίκηση, η οποία είχε αποφασίσει να μην γίνονται συνοπτικές οι BRI συνδέσεις (2 γραμμές) αλλά μόνο οι PRI (30 γραμμές). Όταν του ζήτησα να μιλήσω τηλεφωνικά με τον υπογράφοντα το fax στα κεντρικά, ο αχαρακτήριστος μου είπε το απίθανο «να τον πάρεις από το κινητό σου»! Φανταστείτε να είστε στο κατάστημα «Νότα» της οδού Ακαδημίας, να ψάχνετε ένα νούμερο που δεν υπάρχει, να ρωτήσετε εάν υπάρχει στο κατάστημα του Νέου Ψυχικού και να σας πει η υπεύθυνη, σε άψογο ενικό «να πάρεις από το κινητό σου να ρωτήσεις». Είπα λοιπόν στον ΟΤΕτζή τότε ότι οι εποχές αλλάζουν και ότι δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι ο ΟΤΕ έχει πλέον ανάγκη τον πελάτη και όχι τανάπαλιν όπως στο παρελθόν. Δυστυχώς και οι διαμαρτυρόμενοι χθες φαίνεται ότι δεν έχουν καταλάβει ακόμη ότι ο ΟΤΕ πολύ σύντομα δεν θα έχει ούτε λίγο «δημόσιο χαρακτήρα».


ΥΓ Προφανώς έχω πάψει προ πολλού να είμαι πελάτης του ΟΤΕ και ενδεχομένως να επιστρέψω εάν η απόσυρση του δημοσίου και η κατάργηση της μονιμότητας των υπαλλήλων του, επιτρέψει στον «εθνικό πάροχο» να είναι ανταγωνιστικός και να σέβεται τον πελάτη.


ΥΓ2 Γιατί άραγε έχει επικρατήσει να θεωρείται ο «δημόσιος χαρακτήρας» θετικό στοιχείο. Μεγαλύτερη κακοτροπιά και γαϊδουριά από τις επιχειρήσεις με «δημόσιο χαρακτήρα» δεν υπάρχει – απλά συγκρίνετε την παλαιά με τη νέα Ολυμπιακή.