Σε ό,τι αφορά την τρομοκρατία δεν προκύπτει κάποια σχέση των CPLs με τον περιορισμό της, δεδομένου ότι οι περισσότερες επιθέσεις είναι χαμηλού κόστους (το 75% στοιχίζει λιγότερο από 10.000 ευρώ) και χρηματοδοτούνται από νόμιμες πηγές οι οποίες είναι αδύνατον να εντοπισθούν π.χ. μεταξύ των περισσότερων από 110 δισ. συναλλαγών που γίνονται στην Ε.Ε., εάν δεν είναι ήδη ύποπτος ο δράστης.
Εάν είναι γνωστός στις αρχές τυχόν περιορισμός στη χρήση μετρητών δεν θα αλλάξει κάτι, ενώ αντιθέτως θα ταλαιπωρήσει και θα περιορίσει την οικονομική ελευθερία και το θεμελιώδες δικαίωμα στην ιδιωτικότητα εκατομμυρίων πολιτών, δικαίωμα που προστατεύεται ρητά με το άρθρο 7 της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ECHR).
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση που αφορά τη συσχέτιση των CPLs με τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Οπως και σε κάθε κατασταλτικού τύπου μέτρο, έτσι και τα CPLs εφαρμόζονται ήδη σε χώρες με υψηλή φοροδιαφυγή όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, το Βέλγιο και η Ιταλία. Ειδικά στην περίπτωση της Πορτογαλίας και της Γαλλίας, η παραοικονομία αυξήθηκε μετά τη θέσπιση CPLs. Αντιθέτως σε καμία ευρωπαϊκή χώρα με χαμηλά ποσοστά φοροδιαφυγής (Ελβετία, Αυστρία, Ολλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο) δεν υπάρχει περιορισμός στη χρήση μετρητών στις πληρωμές. Χαρακτηριστική, αν και εκτός Ε.Ε., είναι η περίπτωση της Ιαπωνίας, μία χώρα με ελάχιστη φοροδιαφυγή, όπου παραμένει συνήθης η αγορά π.χ. ενός ακριβού αυτοκινήτου με μετρητά.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Τραπέζης της Ελλάδος, η τραγική για τη χώρα και την οικονομία επιβολή των capital controls οδήγησε σε διπλασιασμό των αγορών με χρεωστικές/πιστωτικές κάρτες από 4,4% κατά μέσον όρο το 2010-2014 σε 11,2% κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2016, αλλά και σε αύξηση των εσόδων από ΦΠΑ λόγω της βελτίωσης της συμμόρφωσης. Η μελέτη εκτιμά ότι τα έσοδα από ΦΠΑ αυξάνονται κατά το μάλλον υψηλό ποσοστό του 1% για κάθε αντιστοίχως 1% αύξησης της συμμετοχής των καρτών στις πληρωμές.
Στη μελέτη της ΤτΕ γίνεται αναφορά στη μόνη εμπειρική έρευνα για τις επιπτώσεις του μείγματος πληρωμών στα φορολογικά έσοδα (Madzharova, 2014), η οποία συνδέει τη χρήση μετρητών με τη φοροδιαφυγή, χωρίς όμως να διαπιστώνει ευεργετικά αποτελέσματα στα δημόσια έσοδα από τη χρήση καρτών. Η πολιτική της «συμμόρφωσης με το στανιό» και του συνεχούς περιορισμού της προσωπικής (ιδιωτικότητα) και οικονομικής (capital controls, υποχρεωτική χρήση POS & καρτών) ελευθερίας των πολιτών σε συνδυασμό με ένα παράλογο φορολογικό πλαίσιο μόνο βραχυπρόθεσμα μπορεί να αποδώσει, ενώ ενδεχομένως οδηγεί σε μείωση των μελλοντικών εσόδων σε όρους καθαράς παρούσας αξίας. Παρενθετικώς η μελέτη της ΤτΕ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σε περίπτωση μείωσης του σημερινού συντελεστή ΦΠΑ θα αυξηθούν τα έσοδα.
Η λύση δεν μπορεί να αναζητηθεί στα κατασταλτικά μέτρα, τις δημεύσεις, τις αθρόες κατασχέσεις κλπ. αλλά σε ένα φορολογικό σύστημα που θα επιτρέπει στον πολίτη κατ’ αρχήν να επιβιώνει, αλλά και να δρέπει τους κόπους των προσπαθειών του γιατί αλλιώς είτε θα φοροδιαφύγει είτε θα φύγει από τη χώρα ή εάν δεν μπορεί να κάνει τίποτα από τα δύο θα σταματήσει –αναγκαστικά– να πληρώνει φόρους. Το γεγονός ότι όσο χαμηλότερη είναι η φοροδιαφυγή σε μία χώρα τόσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός ελευθερίας των πολιτών και αντιστοίχως λιγότερα τα αναγκαστικά μέτρα, δεν είναι τυχαίο. Αντιθέτως η σημερινή πολιτική της κυβέρνησης, ΑΑΔΕ και δανειστών, που προσποιούνται ότι το πρόβλημα συμμόρφωσης έγκειται στη δυστροπία των οφειλετών-φορολογουμένων και όχι στο γεγονός ότι το φορολογικό πλαίσιο είναι εκτός λογικής (βλ. ληξιπρόθεσμα & ποσοστό εισπραξιμότητας των φόρων), οδηγεί σε εξαιρετικά επικίνδυνο θεσμικά περιορισμό των ατομικών ελευθεριών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών.
* Δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 20ης Αυγούστου της Καθημερινής
No comments:
Post a Comment