Με αφορμή την ανακοίνωση των μελών της νέας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, η οποία από τον Ιανουάριο του 2017 θα διαδεχθεί τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, θα ήταν χρήσιμη μια σύγκριση με τη σύνθεση της, επίσης ανεξάρτητης, Βρετανικής (Υπηρεσίας) Εσόδων & Τελωνείων (HMRC) όπως αυτή παρουσιάζεται στην επίσημη ιστοσελίδα της.
Το διοικητικό συμβούλιο της HMRC διορίζεται από τη βασίλισσα και αποτελείται από τρία εκτελεστικά μέλη και πέντε ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη. Ο επικεφαλής των μη εκτελεστικών μελών «μαζί με το διοικητικό συμβούλιο προκαλεί και συμβουλεύει» [τη διοίκηση] «σχετικά με τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της στρατηγικής των HMRC, συμπεριλαμβανόμενης και της παρακολούθησης των επιδόσεων της υπηρεσίας σε σχέση με το επιχειρησιακό της σχέδιο». Ο επικεφαλής των μη εκτελεστικών μελών κ. Μπάρλοου ήταν, έως το 2008, ανώτατο στέλεχος σε μεγάλη ελεγκτική εταιρεία.
Ως μη εκτελεστικά μέλη υπηρετούν επίσης η κ. Μπόλντουιν, που έχει διατελέσει αντιπρόεδρος και επικεφαλής διεθνών δραστηριοτήτων σε μεγάλη διαφημιστική εταιρεία, ο κ. Ουόλκερ, τέως διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού των Βρετανικών Αερογραμμών και της Anglo-American, ο κ. Ρίκετς, εν ενεργεία διευθυντής Πληροφορικής της Ρολς Ρόις και ο κ. Γουίτινγκ με καριέρα σε μεγάλη ελεγκτική εταιρεία αλλά και στο Ινστιτούτο Φορολογίας, ο οποίος μάλιστα έχει ταυτόχρονα και την ευθύνη του γραφείου απλοποίησης της φορολογίας. Κοινό χαρακτηριστικό των μελών είναι ότι προέρχονται όλοι από τον ιδιωτικό τομέα όπου, πλην ενός που παραμένει ενεργός, τελείωσαν την καριέρα τους σε πολύ υψηλές διοικητικές θέσεις. Δύο μόνο έχουν άμεση σχέση με τα φορολογικά, ενώ τα υπόλοιπα μέλη κομίζουν πολύ μεγάλη εμπειρία στους τομείς διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, διεθνών δραστηριοτήτων και πληροφορικής, σε μεγάλους και πολύ μεγάλους οργανισμούς.
Στο σημείο αυτό αξίζει να δει κανείς το προφίλ των μελών της νέας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Πρόκειται για την κ. Κωστελέτου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Οικονομικών του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), τον κ. Κωτσόγιαννη καθηγητή Οικονομικών του Πανεπιστημίου Εξετερ (Exeter) του Ηνωμένου Βασιλείου με σημαντικό έργο σε φορολογικά ζητήματα, την κ. Τρούλη, λέκτορα Αστικού Δικαίου της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τον κ. Βλάμη, ερευνητή στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) με ειδίκευση στη χρηματοοικονομική ανάλυση και τον Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κ. Θεοδωρακόπουλο. Πλην του κ. Κωτσόγιαννη, το σύνολο των μελών εργάζεται στον δημόσιο τομέα. Σε αντίθεση με το δ.σ. των HMRC, όπου δεν συμμετέχει κανείς νομικός ή πανεπιστημιακός, την ελληνική αρχή στελεχώνουν τέσσερις ακαδημαϊκοί και δύο νομικοί (η κ. Τρούλη έχει και τις δύο ιδιότητες).
Τα μέλη της ΑΑΔΕ είναι κατά μέσον όρο πολύ νεότερα ηλικιακώς σε σχέση με αυτά των HMRC όπου όλοι, πλην του διευθυντού Πληροφορικής της Ρολς Ρόις, έχουν ευδοκίμως τερματίσει τη σταδιοδρομία τους, εξασφαλίζοντας εν πολλοίς προστασία από ενδεχόμενες εξωτερικές πιέσεις αλλά και πιθανή σύγκρουση συμφερόντων. Στην περίπτωση της ΑΑΔΕ προβληματίζει σημαντικά τόσο η σχετική έλλειψη εμπειρίας σε επιχειρησιακά ζητήματα όπως η διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, η διοίκηση και η πληροφορική όσο και η παντελής απουσία στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα. Με άλλα λόγια, πέρα από το σοβαρό ζήτημα της εμπειρίας τα ενδιαφερόμενα μέλη (stakeholders) δεν εκπροσωπούνται, με αποτέλεσμα ένα κλειστό θεσμικά σχήμα, το οποίο πιθανώς να δυσκολευθεί να συνδράμει στη βελτίωση της απόδοσης της Αρχής αλλά και να διασφαλίσει μεσοπρόθεσμα την ίδια την αμεροληψία και την ανεξαρτησία της. Δεδομένου ότι η παραοικονομία στην Αγγλία βρίσκεται, σε αντίθεση με την Ελλάδα, σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και το φορολογικό της σύστημα εξασφαλίζει έσοδα χωρίς να πλήττει την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών και της ίδιας της οικονομίας, ίσως θα έπρεπε να διδαχθούμε από τις επιλογές της Αυτού Μεγαλειότητος για τη στελέχωση του δ.σ. των Εσόδων και των Τελωνείων της.
