Η φορο-αποφυγή είναι χειρότερη από την φοροδιαφυγή

Οι αποκαλύψεις για τις ειδικές φορολογικές διευκολύνσεις που παρέχει το Λουξεμβούργο, γνωστές ως Luxleaks* ενώ θα έπρεπε να είχαν ταράξει συθέμελα τη χώρα, πέρασαν σχεδόν απαρατήρητες. Μία μεγάλη τράπεζα, πρώην εργοδότης του νυν Υπουργού Οικονομικών, ο τέως Πρόεδρος του ΣΕΒ, εταιρεία συμμετοχών σε γνωστή εταιρεία κινητής τηλεφωνίας και άλλη μία από το χώρο των ειδών ευρείας κατανάλωσηςχρησιμοποίησαν, κατά τα φαινόμενα, το φορολογικό «παραθυράκι» της μικρής αυτής χώρας για να μην πληρώσουν φόρους στην Ελλάδα. Κεντρικό ρόλο φαίνεται ότι έπαιξε η λογιστική εταιρεία στην οποία εργαζόταν ως ανώτατο στέλεχος η σημερινή Γενική Γραμματέας Εσόδων, με αντικείμενο ακριβώς τον «φορολογικό σχεδιασμό» όπως λέγεται τεχνοκρατικά η διαδικασία της νόμιμης εκ προμελέτης φοροδιαφυγής.

Η συζήτηση περί νομιμότητας και ηθικής έχει αρχίσει εδώ και καιρό στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δύσκολο ζήτημα η προσέγγιση του οποίου απαιτεί υψηλότερο επίπεδο δημοσίου διαλόγου και μέσων μαζικής ενημέρωσης από αυτά που έχουμε σήμερα. Η φοροαποφυγή ωστόσο είναι ένα συγκεκριμένο πρόβλημα το οποίο μάλιστα ταλανίζει και χώρες με πολύ λιγότερη διαφθορά και με καλύτερους θεσμούς απ΄ότι η δική μας. Γενικότερα η νόμιμη αποφυγή φορολόγησης είναι ίσως χειρότερη από την φοροδιαφυγή καθαυτή, ειδικά όταν είναι σχεδόν αδύνατη η συμμόρφωση με ένα φορολογικό σύστημα-τέρας που π.χ. επιβάλει ΕΝΦΙΑ σε πολίτες χωρίς εισόδημα ή, θεωρώντας δεδομένο ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα κλέψουν, τους κλέβει προληπτικά.

Εκτός από τις διεθνείς ευκαιρίες για φοροαποφυγή όπως αυτή του Λουξεμβούργου, η ελληνική νομοθεσία βρίθει ειδικών διατάξεων χάρη στις οποίες ορισμένες εταιρείες και μερίδα πολιτών φοροαποφεύγουν νομίμως. Όπως η ειδική μεταχείριση των βουλευτών και η συνταγματικά κατοχυρωμένη πλήρης φορολογική ασυλία των πλοιοκτητών που δημιουργούν στους φορολογούμενους βαθύτατα αισθήματα αδικίας τα οποία με βάση την εμπειρική έρευνα (Frey, Torgler 2006) τους παροτρύνουν να φοροδιαφύγουν και αυτοί. Ομοίως οι, παγίως κατηγορούμενες για φοροδιαφυγή, μικρομεσαίες επιχειρήσεις βλέπουν ότι οι μεγάλες εταιρείες αποφεύγουν, για παράδειγμα, την καταβολή της, μάλλον παράνομης και σίγουρα ιδιαίτερα βλαπτικής για την οικονομία, ετήσιας εισφοράς ύψους 0,6% επί των δανείων του νόμου 128/1975, δανειζόμενες μέσω ομολογιακών δανείων ή απευθείας από το εξωτερικό. Αντιστοίχως πριν την εφαρμογή του ΕΝΦΙΑ, τα μικρά καταστήματα επιβαρύνθηκαν με το 100% του ΕΕΤΗΔΕ («χαρατσιού») ενώ τα μεγάλα καταστήματα και τα malls πλήρωσαν μόνο το 40% του τέλους για το άνω των 2.000 τετραγωνικών μέτρων τμήμα του ακινήτου, χάρη στην κατεπείγουσα πράξη νομοθετικού περιεχομένου (άρθρο 2 παρ. 1) που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α 262 στις 16-12-2011.

Η πέμπτη παράγραφος του άρθρου 4 του συντάγματος γράφει ότι “Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους” . Η Βουλή, η δικαιοσύνη, το Υπουργείο Οικονομικών και οι φορολογικές αρχές την περιφρονούν συστηματικά εξασφαλίζοντας διακριτική μεταχείριση σε επιμέρους ομάδες φορολογουμένων και συχνά στους εαυτούς τους. Αυτή η πρακτική, τόσο από πλευράς ηθικής όσο και στην πράξη, είναι πολύ πιο επικίνδυνη από την φοροδιαφυγή αφού εμμέσως την νομιμοποιεί, υποβαθμίζοντας έτσι περαιτέρω το φορολογικό σύστημα. Υποβάθμιση στην οποία συμβάλλει ιδιαιτέρως και το γεγονός ότι οι ημεδαποί εμπλεκόμενοι στο Luxleaks δεν έχουν ακόμη παραιτηθεί των αξιωμάτων τους ως όφειλαν.


*για λεπτομέρειες επισκεφθείτε τη ιστοσελίδα http://www.thepressproject.gr/luxleaks/

2.3 Avez vous assisté aux funérailles? *

Επέστρεψα χθες από το Μπαγκλαντές μέσω Κωνσταντινουπόλεως και στο αεροπλάνο ο αεροσυνοδός μου έδωσε μία "ΚΑΡΤΑ ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΟΥ ΕΠΙΒΑΤΗ". "Κύριε" του λέω "εγώ είμαι (σ.τ.σ. δυστυχώς) πολίτης της Λαοκρατικής Δημοκρατίας του Γιουνανιστάν και δεν την χρειάζομαι. Αυτή (σ.τ.σ. η κάρτα) αφορά τους ξένους". "Όχι κύριε" με λέει, "θα σας την ζητήσουν". Κοιτάω λοιπόν καλύτερα την έγχρωμη, πολυσέλιδη κάρτα και συνειδητοποιώ ότι πρόκειται για ερωτηματολόγιο που σαν στόχο έχει να διερευνήσει εάν έχω προσβληθεί από τον Έμπολα (έαν το Υπουργείο ήταν σοβαρό θα ασχολείτο με την επιδημία του Ένφια που είναι πολύ χειρότερη). Συμπληρώνω τα στοιχεία μου αφήνοντας κενό το πεδίο "διεύθυνση παραμονής" δεδομένου ότι στη δική μου περίπτωση πρόκειται περί διεύθυνσης διαμονής. Στην συνέχεια απαντώ όχι στην ερώτηση εάν έρχομαι από την Γουϊνέα, Λιβερία ή την Σιέρρα Λεόνα και συνειδητοποιώ με ανακούφιση ότι "δεν χρειάζεται να απαντήσω στις υπόλοιπες ερωτήσεις". Η πολύχρωμη πολυτελής κάρτα διαθέτει, πέραν της ελληνικής και αγγλική πλευρά σε μέτρια πλην αξιοπρεπή γλώσσα και μία σε σπαρταριστά γαλλικά τα οποία σίγουρα χάρισαν και χαρίζουν άφθονο γέλιο στους γαλλόφωνους "εισερχόμενους επιβάτες".

Μπαίνοντας στο κτίριο του αεροσταθμού τρεις χαρωποί υπάλληλοι του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συνέλεξαν την "Κάρτα Εισερχόμενου Επιβάτη" και, άνευ ετέρου τινός, με άφησαν να πάω στην ευχή του φιλεύσπλαχνου Αλλάχ. Στο Μπαγκλαντές το οποίο, θεωρητικώς, βρίσκεται πίσω από το Γιουνανιστάν είχαν μία μεγάλη ταμπέλα "Εάν έρχεστε από την Γουϊνέα, Λιβερία ή την Σιέρρα Λεόνε περάστε από υγειονομικό έλεγχο και προσκομίστε το σχετικό έντυπο". Έτσι λοιπόν οι υπανάπτυκτοι Μπλαγκλαντεσιανοί δεν συμπληρώνουν έντυπα τα οποία δεν χρειάζονται γλυτώνοντας περιττά κόστη εκτύπωσης και διαχείρισης. Έχουν και θερμική κάμερα για να βλέπουν εάν ο επιβάτης λέει αλήθεια ως προς το εμπύρετον και ελέγχουν σχολαστικά τους επίφοβους επιβάτες στα διαβατήρια μπας και περάσει κανείς χωρίς έλεγχο υγείας. Η μόνη πιθανή εξήγηση για την δική μας σπάταλη και αναποτελεσματική διαδικασία είναι ότι το ΚΕΕΛΠΝΟ (sic) θέλει να πουλήσει τα στοιχεία των επιβατών στην μαύρη αγορά κατά τα πρότυπα της ΓΓΠΣ (η οποία έφαγε 150.000 πρόστιμο εξ αυτού του λόγου το οποίο δεν πληρώνει όπως οι φοροφυγάδες τους οποίους κυνηγά).

Για να παραφράσω τον αείμνηστο αρχιτέκτονα και ακαδημαϊκό Σόλωνα Κυδωνιάτη "στην ελληνική δημόσια διοίκηση τα πράγματα διαφέρουν μόνον ως προς το ποσοστόν του γελοίου".




* ήταν μία εκ των ερωτήσεων η οποία μεταφράζεται ως "έχετε παραστεί στην κηδεία;". Το σωστό θα ήταν "Avez vous assisté a des funérailles?" δηλαδή "σε κηδεία"