Εάν οι επιτελείς του Υπουργείου Οικονομικών, οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι (υπόδικοι και μη) αλλά και η τρόικα for that matter, διάβαζαν ξένη λογοτεχνία ενδεχομένως να είχαν αντιληφθεί την εγγενή αντιφατικότητα της φορολογίας ακινήτων η οποία αργά η γρήγορα θα οδηγήσει σε κατάρρευση του συστήματος. Ο όρος «Catch-22», από τον τίτλο του ομώνυμου βιβλίου του Αμερικανού συγγραφέα Joseph Heller, αποτελεί πλέον λήμμα της αγγλικής γλώσσας που σημαίνει[1] “μία προβληματική κατάσταση η μοναδική λύση της οποίας είναι ανέφικτη λόγω των εγγενών συνθηκών της η εξαιτίας ενός κανόνα” ή “ένα μέτρο ή μία πολιτική τα αποτελέσματα της οποίας είναι τα αντίθετα ακριβώς από τα επιδιωκόμενα” ή τέλος “μία κατάσταση η οποία έχει δύο εξίσου ανεπιθύμητες εναλλακτικές λύσεις”. Η αντίσταση του πολιτικού συστήματος στις μεταρρυθμίσεις και στην χειρουργική μείωση του κόστους του ελληνικού κράτους-τέρατος σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια και την διαφθορά του φορολογικού μηχανισμού οδήγησαν την τρόικα στο να δεχθεί την πρόταση για το γνωστό σήμερα ως “χαράτσι” που καταβάλλεται εκτάκτως κάθε χρόνο, μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ [με ονομασία που αλλάζει σε μία μάλλον κουτή προσπάθεια του Υπουργείου Οικονομικών να πείσει τους πολίτες ότι καταργήθηκε -όπως αντίστοιχα η περίπτωση του ΣΔΟΕ/ΥΠΕΕ]. Αυτό προστέθηκε σε τέσσερις φόρους κατοχής, οκτώ επί των μισθωμάτων, οκτώ φόρους και τέλη υπέρ Ο.Τ.Α. και τρίτων και εννέα φόρων/τελών που εφαρμόζονται κατά περίπτωση όταν γίνεται μεταβίβαση. Αποτέλεσμα του φορολογικού αυτού αμόκ επί των ακινήτων ήταν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες να βρεθούν σε αδυναμία να εκπληρώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις αφού αυτές αποσυνδέθηκαν πλήρως από την φοροδοτική ικανότητα, δηλαδή το εισόδημα, των ιδιοκτητών. Έτσι σήμερα οι κατά τόπους έφοροι προχωρούν σωρηδόν σε κατασχέσεις της ακίνητης περιουσίας των “οφειλετών του δημοσίου”. Πέρα από το σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που σε πολλές περιπτώσεις προκύπτει από το ίδιο το γεγονός ότι το Υπουργείο επέβαλλε φόρους τους οποίους, με την ανεργία να πλήττει 1.500.000 ψυχές, πολλοί αδυνατούν αντικειμενικά να πληρώσουν, υπάρχει και σοβαρό οικονομοτεχνικό πρόβλημα. Η παράλογη φορολόγηση σε συνδυασμό με την πλήρη έλλειψη σταθερότητας (κανείς δεν ξέρει ποιος θα είναι ο επόμενος φόρος στα ακίνητα) έχει στην πράξη ελαχιστοποιήσει την αξία τους. Έτσι μόλις ο έφορος προχωρήσει σε πλειστηριασμό, ο οποίος αναγκαστικά γίνεται στην αντικειμενική αξία η οποία είναι σήμερα σημαντικά υψηλότερη, ενίοτε και πολλαπλάσια, της εμπορικής, δεν βρίσκει κανέναν αγοραστή. Εκ του νόμου ο πλειστηριασμός πρέπει να επαναληφθεί με την αντικειμενική αξία και στη συνέχεια ο έφορος να ζητήσει “διόρθωση”, δηλαδή μείωση, του ελάχιστου τιμήματος σε επίπεδα χαμηλότερα αυτής. Το όποιο αγοραστικό ενδιαφέρον είναι σε τόσο χαμηλές τιμές, ώστε κανείς έφορος να μην είναι διατεθειμένος να “βάλει το κεφάλι του στον ντορβά”. Ακόμη και εάν ήταν, μία συστηματική εκποίηση από το δημόσιο κατασχεμένων ακινήτων σε εξευτελιστικές τιμές, πέρα από το τεράστιο κοινωνικοπολιτικό πρόβλημα, θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για προσφυγές στο ΣτΕ κατά των εξωπραγματικών σήμερα “αντικειμενικών” αξιών. Έτσι τα περισσότερα ακίνητα που κατάσχει το δημόσιο δεν μπορούν πρακτικά να εκποιηθούν με αποτέλεσμα σταδιακά να καταργείται στην πράξη η διασφαλιστική των απαιτήσεων αξία τους (με τραγικές επιπτώσεις και στο τραπεζικό σύστημα). Μ’άλλα λόγια το δημόσιο αντί για χρήματα εισπράττει “ντουβάρια” τα οποία κανείς δεν θέλει. Στην περίπτωση αυτή μία λύση θα ήταν η μείωση των αντικειμενικών αξιών σε επίπεδα στα οποία θα υπήρχε αγοραστικό ενδιαφέρον όμως τότε θα κατέρρεαν όλοι οι φόροι/τέλη που υπολογίζονται με βάση την αντικειμενική αξία, δηλαδή μία κλασική περίπτωση “Catch-22”. Αποτέλεσμα είναι ο σταδιακός περιορισμός στην πράξη της δυνατότητας του Δημοσίου να χρησιμοποιεί τα σπίτια και την περιουσία των πολιτών ως μέσο εκβιασμού για την είσπραξη φόρων. Αυτό, εάν δεν αλλάξει ριζικά το φορολογικό σύστημα και δεν καμφθεί η τεράστια αντίστασή του κράτους και του πολιτικού συστήματος στον ορθολογικό περιορισμό των δαπανών, θα οδηγήσει σταδιακά τα έσοδα, αλλά και τη χώρα, σε κατάρρευση.
* δημοσιεύθηκε, με περικοπές, στην
Καθημερινή του Σαββάτου, 20 Ιουλίου 2013
________________________________
[1] Λεξικό Merriam Webster
