Αντιπυρετικά κατά της φοροδιαφυγής

Η φοροδιαφυγή και η «πάταξή της» αποτελούν βασική εκπεφρασμένη προτεραιότητα όλων των πολιτικών κομμάτων ασχέτως με το εάν έχουν πιθανότητες ανόδου στην εξουσία η όχι. Οι πολιτικοί κατακεραυνώνουν αυτή την «κοινωνικά άδικη» συμπεριφορά μιας σημαντικής μερίδας συμπολιτών μας και ορκίζονται να λάβουν ακόμη περισσότερα και σκληρότερα μέτρα για την αντιμετώπισή της. Εάν μελετήσει κανείς διαχρονικά τις υποχρεώσεις αναφορών (reporting) των επιχειρήσεων και των πολιτών στις φορολογικές αρχές θα διαπιστώσει ότι αυτές έχουν αυξηθεί γεωμετρικά σε όγκο και πολυπλοκότητα ενώ αντίστοιχη εξέλιξη παρουσιάζεται και ως προς την αυστηρότητα του νομικού πλαισίου. Στην ίδια δε κατεύθυνση κινούνται και οι εξαγγελίες & σχεδιασμοί όπως η πρόσφατη ανακοίνωση της απερχόμενης κυβέρνησης για on-line σύνδεση του συνόλου των ταμειακών μηχανών της χώρας με το ΚΕΠΥΟ. Παρά όμως την θέσπιση γραφειοκρατικών υποχρεώσεων που στέλνουν αναγκαστικά και την μικρότερη επιχείρηση στην αγκαλιά εξειδικευμένων λογιστών αλλά και εξοντωτικών προστίμων για «τυπικές παραβάσεις» ακόμη και όταν πασιφανώς δεν υφίσταται φοροδιαφυγή, η παραοικονομία στην Ελλάδα γιγαντώνεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμβάθυνση της ανισότητας μεταξύ αυτών που πληρώνουν φόρους (μισθωτοί, συνταξιούχοι, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ιδιοκτήτες ακινήτων) και αυτών που δεν πληρώνουν (ελεύθεροι επαγγελματίες, διαπλεκόμενοι, αθλητές, δήμαρχοι, εφοριακοί, αποδέκτες «μαύρου» πολιτικού και μη χρήματος). Στην πράξη όμως η θέσπιση όλο και σκληρότερων μέτρων έχει τελικά αντιστρόφως ανάλογο αποτέλεσμα στα δημόσια έσοδα. Μ’ άλλα λόγια όσο επαχθέστερο γίνεται το φορολογικό σύστημα από πλευράς κανόνων και διατάξεων τόσο αυξάνεται η φοροδιαφυγή. Παρά το γεγονός ότι ουδείς φαίνεται να αναζητά την αιτία του φαινομένου, αυτή είναι μάλλον προφανής. Στην Ιατρική σπάνια ο θεράπων Ιατρός αντιμετωπίζει το σύμπτωμα αφού εξαντλεί τις προσπάθειές του στην διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση της ασθένειας που προκαλεί τα όποια συμπτώματα. Έτσι σε έναν ασθενή ο οποίος παρουσιάζει υψηλό πυρετό εξ αιτίας σοβαρής λοίμωξης θα του χορηγηθούν κατ’ αρχήν αντιβιοτικά για να σκοτώσουν τον παθογόνο οργανισμό και δευτερευόντως –ενδεχομένως και καθόλου- αντιπυρετικά για να τον ανακουφίσουν. Ομοίως η φοροδιαφυγή δεν είναι καθαυτή το πρόβλημα αλλά σύμπτωμα ενός βαθύτερου και πολύ σοβαρότερου προβλήματος, αυτού της διαφθοράς. Εάν δεν κοπεί ο ομφάλιος λώρος μεταξύ των κομμάτων, των πολιτικών και του φοροεισπρακτικού μηχανισμού κανένα «αντιπυρετικό» μέτρο δεν θα αποδώσει αφού θα ακυρώνεται στην πράξη μέσω του χρηματισμού των ελεγκτών. Προϋπόθεση για την εμπέδωση της λεγόμενης «φορολογικής συνείδησης», που είναι και το αποτελεσματικότερο εργαλείο κατά της φοροδιαφυγής, είναι η αποκατάσταση του ηθικού δικαιώματος του κράτους να εισπράττει φόρους. Δικαίωμα που έχει απολέσει στα μάτια των πολιτών μετά από δεκαετίες μιζών, σκανδάλων και ατιμωρησίας τόσο των ελεγκτών όσο και των πολιτικών.