Η ασύμμετρη απειλή του Re-think Athens

Η Αθήνα βρίσκεται συστηματικά στην χαμηλότερη θέση σε όλους τους τομείς, πλην του κόστους ενοικίασης ακινήτου και των μέσων μεταφοράς, στην έρευνα "ποιότητα ζωής στις πόλεις" που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο 2013. Είναι μία πόλη σε κακή κατάσταση, βρόμικη και σε προϊούσα γκετοποίηση, ιδιαίτερα στις περιοχές του κέντρου. Στην μελέτη της Επιτροπής η Αθήνα κατατάσσεται στην τελευταία θέση και στην ικανοποίηση των κατοίκων από τους δημόσιους χώρους. Η πλημμελής καθαριότητα και συντήρηση π.χ. των πεζοδρόμων, των δρόμων, των πεζοδρομίων, των πλατειών και του πρασίνου δεν συνάδουν με την πρωτεύουσα μίας χώρας που βρίσκεται εδώ και περισσότερο από 30 χρόνια στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.


Εδώ γεννάται το κρίσιμο ερώτημα του ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του "Rethink Athens" δηλαδή της "τραμοδρόμησης" της οδού Πανεπιστημίου στην ποιότητα ζωής των κατοίκων αλλά και στην εμπειρία των πολύτιμων για την οικονομία επισκεπτών. Το εγχείρημα του Re-think Athens δεν προέκυψε από την ανάγκη επίλυσης των ουσιωδών προβλημάτων των δημόσιων χώρων και της λειτουργίας της πόλης αλλά από την αγωνιώδη προσπάθεια του Ιδρύματος Ωνάση να αντισταθμίσει σε επίπεδο δημοσίων σχέσεων, αλλά με λεφτά των Ευρωπαίων φορολογουμένων, την πραγματική ευεγερσία που κάνει το Ίδρυμα Νιάρχου, με δικά του χρήματα, στο Φαληρικό Δέλτα. Από την διαδικασία απείχε πρακτικά ο καθ'ύλην αρμόδιος φορέας δηλαδή ο Δήμος Αθηναίων, ο οποίος ενώ θα έπρεπε να έχει τον πλήρη έλεγχο του εγχειρήματος δυστυχώς παρέμεινε θεατής. Αντιθέτως συνοδοιπόροι στο σόφισμα του Ιδρύματος ήταν καθηγητές του Πολυτεχνείου με βαθιά ιδεοληπτική άρνηση στην έννοια του αυτοκινήτου, άνθρωποι δηλαδή που επιθυμούν πάση θυσία και ασχέτως των επιπτώσεων να εξοστρακίσουν τα μηχανοκίνητα τροχοφόρα από την πόλη. Ιδωμένη υπό αυτό το πρίσμα η μελέτη του Re-think Athens είναι ιδιαίτερα επιτυχής διότι καθιστά εξαιρετικά δυσχερή και ασύμφορη την χρήση του αυτοκινήτου στο κέντρο της πόλης.


Η πρόταση για την Πανεπιστημίου πρόκειται για "τραμοδρόμηση" και όχι για πεζοδρόμηση η οποία εν προκειμένω δεν χρειάζεται δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος δρόμος είναι από τους ελάχιστους που διαθέτουν εξαιρετικά φαρδιά και άνετα πεζοδρόμια. Κρίνοντας δε από την άθλια κατάσταση στην οποία βρίσκονται από πλευράς καθαριότητας και συντήρησης όλοι οι πεζόδρομοι (και "τραμόδρομοι") στην Αθήνα μπορεί κανείς να προβλέψει με ασφάλεια ότι το εγχείρημα, εάν έχουμε την δυστυχία να γίνει πραγματικότητα, θα καταλήξει σε μία τεραστίων διαστάσεων εστία βρομιάς, ενδεχομένως και επικινδυνότητας (ιδιαίτερα στην περίπτωση πολιτικών ταραχών), στο κέντρο της πόλης.


Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι αυτό της κυκλοφοριακής συμφόρησης. Όπως το μυοκάρδιο στον άνθρωπο νεκρώνεται στην περίπτωση εμφράγματος το οποίο εμποδίζει την αιμάτωσή του έτσι και το κέντρο της Αθήνας θα υποστεί την χαριστική βολή από τα σχέδια του Rethink Athens. Τα κλειστά καταστήματα αγγίζουν σήμερα το 50% σε πολλούς δρόμους του κέντρου ενώ η γκετοποίηση συνεχίζεται παρά την σχετική σταθεροποίηση της οικονομίας. Οι σοβαρές δυσχέρειες στην πρόσβαση των πελατών αλλά και στην τροφοδοσία των καταστημάτων και των επιχειρήσεων θα οδηγήσουν τους πρώτους εκτός κέντρου και τους δεύτερους στο κλείσιμο. Η οδός Πανεπιστημίου δεν είναι ένα μικρό αγγείο, είναι η σημαντικότερη κυκλοφοριακή αρτηρία της πόλης. Το κλείσιμό της θα είναι απολύτως καταστροφικό γι' αυτήν και, εάν γίνει, μη αναστρέψιμο. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν υπάρχει καμία ευρωπαϊκή πόλη του μεγέθους της Αθήνας που να έχει "τραμοδρομήσει" (ή πεζοδρομήσει) την μεγαλύτερη κεντρική της λεωφόρο σε όλο της το μήκος.